Txistu y Tamboliñ

lorojakile

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-20 00:00

Sasoi baten, gure lagun-taldean honako eztabaida hau izaten genuen: gutako batek batzuetan egunkarietara bidaltzen zituen artikuluak  ea berak eginak ziren ala beste batek idazten zizkion. Artikulu horiek beste batek egindakoak zirela ziotenek zera argudiatzen zuten: “Ezin ditu hain artikulu onak idatzi”. Zalantzan zeudenek zera erantzuten zuten: “Baina harenak balira, zuek ukatzen diozuen gaitasun intelektualaren jabe dela frogatuko litzateke”.  Eta zer esaten zuten artikuluak harenak zirela pentsatzen zutenek? Tira, egia esateko, inork ez zuen ahoa zabaltzen haren alde. Horrek e...

laidorio

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-18 23:55

Agustin Paskual Iturriagak idatzitako Ipuiak hartan bada bat gure gaurko ezberba aurkezteko balio diguna: “Belea eta azeria”. Zer da kontua? Azeriak belea lausenguz itsutu zuen, ahoan zuen gazta berarentzat nahi zuelako. Laudorio faltsuen bidez engainatu zuen. Honela amaitzen da ipuina: Lausengarien itza duenak sinisten, onelakoxe txalmak ditu eramaten.   Kontuz, bada, laudorioekin! Xanpaina bezalakoak dira, eta zorabioa eragin diezagukete. Burura igo, eta mozkorra eragin. Laudorioak halako itsumendua eragiten badizu, galduta zaude. Laudatzailearen atzaparretan zaude: laster sartuko d...

azpiko goma

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-17 23:54

Gizonezkoek txilibituan jartzen duten txanotxoari hainbat izen ematen diogu. Guztietan aseptikoena preserbatibo da. Arruntagoak dira txapel edo kondoi. Satsetan gabiltzala, hots, larrutan, jartzea komeni. Edo janztea esan beharko genuke? Tira, geuk ere ekarpentxoa egin nahi diogu sexuaz lotutako hiztegiari. Zakiltxano hitza gustukoa dugu, baina gaur proposatu nahi dizueguna “jostalariagoa” da: emakumezkoen azpiko gona berbarekin duen antzekotasunak grazia egiten digu. Zorionez, dagoeneko neskek ez dute jantzi hori erabiltzen, eta mutilak arinago heldu ahal dira barne produktu gordinera. Eta...

Dortokaren patxada

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-16 22:12

—Zergatik ibiltzen zara hain astiro? —galdetu zion erbiak dortokari. —Zahartzarora heldu ahal izateko —erantzun dortokak.   Bernardo Kapanaga  

entzikolpedia

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-16 21:59

Entziklopedismoak XVIII. mendean, besteak beste, honako helburuak izan zituen:  garaiko jakituriaren berri zabaltzea, gizakien garapen sozio-ekonomikoa sustatzeko; ideia errepublikar eta demokratikoak zabaltzea; orduko sistemaren akatsak azaltzea; gizakiaren berezko askatasunaren alde borrokatzea… Berba batera ekarrita: argia. Argien Mendea.   Entziklopedismoaren antipodetan dago bortxa modu antolatu eta sistematikoan erabiltzea, estatuaren bermeaz eta zigorgabetasunaren babesean. Argia ez da preseski atxilotuak egoten diren gela horien ezaugarri nagusia. Bertan erabili ohi den en...

ingartsu

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-15 16:24

Indarraren arrazoia arrazoiaren indarrarekin batera datorrenean, ez dago eztabaidarik. Indarra bere bakarrean ez doa inora. Argudio baliotsuekin, noranahikoa da. Pisu handikoa. Perurena harri-jasotzailea bezalakoa. Badago inor oraindik ikusi ez duena Manu Redondo izeneko indarge hark egin zion elkarrizketa? Google-n Manu eta Perurena hitzak idatzita topatuko duzue. Bertan, nabarmen geratzen da bataren erridikulua eta bestearen arrazoien indarra. Bai, Perurena bere azalpenetan gizon ingartsua da. INGARTSU: aldi berean indartsua eta gartsua den pertsona. Hedaduraz, arrazoiak egiaren inda...

mihizterio

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-14 19:36

Maiz, ez dago atarramentu onik ahapeka ibiltzen direnekin. Bertute dontsu hori gehienbat emakumeekin lotzen da. Ez dakigu nolako zehaztasun estatistikoa duen uste horrek, baina badira euskaraz bi hitz neurri baten euskal gizon eta emakumeen izaera erretratatzen dutena: txatxala eta txotxolo. Auskalo bietatik zein den kaltegarriagoa, baina kontu hori beste baterako utziko dugu. Jo dezagun, bada, gaurko gaira: txutxu-mutxuka ibiltzearen on-gaitzak.   Atera kontuak: hainbat hots-hitz daukagu euskaraz ariketa herrikoi hori kalifikatzeko: tar-tar-tar, txor-txor, mar-mar, mur-mur-mur… Pentsa...

biharamin

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-13 14:05

Badakigu zer datorren parrandaren ostean: biharamuna. Zer hitz poetikoa! Ajea baino politagoa bai, behintzat. Ekin diezaiogun poesiari: biharamuna duenak parrandak eragindako axubetak ditu; beraz, bestondo hitza ere erabiltzen denez, besta-axubetak ezberba erabil genezake biharamun hitzaren sinonimo moduan.  Biharamun hitzak, poesiaz gainera, badu misterio ukitua ere: hitzaren lehen zatia (bihar) erraz ulertzen dugu, baina zer arraio esan nahi du bigarren zatiko amun horrek? Jakina, poesia ondo dago hizkuntzan, baina misterioa... Hori filmetarako utziko dugu.  Orain arteko diskur...

Ospañatik!

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-13 00:03

Zer ospatu behar dugu euskaldunok “pilarika” egunean? Deus ez. Españatik ospa egiten dugunean, orduan ospatuko dugu. Bien bitartean, utikan hisbanitatearen eguna! Zer arraio gogoratzen da urriaren 12an? Amerikak “aurkitzea”? Han bazegoen jendea eta! Ameriken “konkista”? Handia da, gero! Pertsona bat hiltzen baduzu, “hiltzailea” zara; milaka eta milaka hiltzen badituzu, “zibilizatzailea”.   2011ko urriaren 12 honetan, guztiz ados gaude Unai Iturriagak irailaren 21ean Berria egunkarian idatzi zuen iritzi-artikuluan (Goazen) zioenarekin:   "Ez gara onenak eta, seguru asko, ezta hobe...

estereosexual

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-11 14:01

Sexuari dagokionez,  gizakia taldeka banatzeko dugun grina horri jaramon eginda, hara nolako sailkapena egin ohi den:  Homosexualak: gizonezkoak gogoko dituzten gizonezkoak. Guk beste ezberba hau proposatzen dizuegu: androsexualak.Lesbianak: emakumezkoak gogoko dituzten emakumezkoak. Guk beste ezberba hau proposatzen dizuegu: andrasexualak.Heterosexualak: emakumezkoak gogoko dituzten gizonezkoak eta gizonezkoak gogoko dituzten emakumezkoak.  Horiek guztiak batsexualak dira, zeren badira bisexualak ere: aldi berean gizonezkoak zein emakumezkoak gogoko dituzt...