Txistu y Tamboliñ

atzamarru

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-29 21:13

  Atzamarrak Ilargirantz seinalatzen duenean, ergelek atzamarrari begiratzen diote. Sentipen hori izan dugu gaur goizean, gosaria bide zaharretik joan zaigunean Manuel Valleren exekuzioaren berria irakurrita. Ernegagarria, benetan. Albiste horretan, garrantzitsuena ez omen da exekuzioa bera, baizik eta exekutatzeko modua: Floridan, lehenengoz, ohiko farmakoa barik (sodio-tiopentatoa), beste bat erabili dute (pentobarbitala). Pentobarbitalak, antza, zigor “krudel eta ezohikoa” da. Beraz, denok jarri gaituzte atzamarrari begira (dosi hilgarria zerez egina dagoen), Ilargiari begiratu ez d...

gizain

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-28 23:59

Unai Iturriagak Berria egunkarian gaur idatzitako artikulua (‘Udagoieneko kukuak’) irakurrita bururatu zaigu gaurko ezberba. Artikulu horretan egunotan gure ernegua inarrosi duten bi albistez dihardu: Kukutza III gaztetxeaz eta Kukullaga Goikoa baserriaz. Nola azaldu gure asaldua? Batzuek, justiziaren antipodetan dagoen “legea” izeneko trepetaz baliaturik, erabaki dute gaztetxea eta baserria hustu behar direla: bertan bizi direnak gabetu, eta beste batzuk haietaz jabetu. Iturriagak karatularik gabeko hitza erabili du horiek izendatzeko: lukurreruak.   Geuk ere, Iturriagak proposatu bez...

aintzindari

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-27 18:44

Batzuetan ezberbak ez dira asmatu behar: hor daude. Gaurkoa, adibidez. Guk esanahia emango diogu, besterik ez.   Nondik dator gaurko ezberba? Bi berbaren nahasketatik: aitzina eta antzina. Lehenak ‘aurrera’ esan nahi du; bigarrenak, ‘aspaldi’. Bi hitz horiek nahasita, hibrido bat sortu dugu: aintzina. Hitz paradoxikoa da, aldi berean etorkizunari eta iraganari begiratzen baitie.   Pertsonei aplikatuta, hibridazio horren eraginez, aintzindari ateratzen zaigu. Zer ote da hori? Gure gaurko  ezberbak argi eta garbi azalduko dizue esangura:   AINTZINDARI: aurrera egin nahi du...

Hiztegien bidaia

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-26 13:23

Hau hiztegien bidaia da esadazu hitz bat eta sutautsa bueltatuko dizut jakituria plastikozko poltsetan bare baten sinadura horixe da gure ondare bakarra.   Nork egin lezake amets, orain dena da hain begi-bistakoa baita jaioberriaren haginkada ere eta zer geratzen zaigu kanposantuetako kale itsuak jatorri bila ari diren oihartzunak amaraunean galdutako armiarmak nora noa nondik nator eta bitartean filosofoek liburuak idazten jarraitzen dute norberaren autopsia egiten duenaren antzera erantzunik gabeko hiztegien bidaian.   Ron Sniakin

erotonda

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-26 12:55

Errotondek, bidegurutze 2.0 moderno horiek, aukera ematen digute beste buelta bat emateko, eta beste bat, eta beste bat, hartu beharreko irteera zein den patxadaz erabaki arte. Baina... imajinatzen duzue irteerarik gabeko errotonda bat? Imajinatzen duzue zeuen burua erremediorik gabe bueltaka eta bueltaka? Erotu egingo zinatekete, ezta?  Bada, orain pentsatu bizitzan zenbat aldiz egoten garen berdintsu, arazoak konpondu ezinean, matazan katramilaturik. Hor ibiltzen gara, noraezean, alfer-gurpilak jantzita... Horrelakoetan, errotondak erotonda bihurtzen dira, aterik gabeko labirinto...

ezinegotzi

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-25 17:10

Askok beldur diote erretiro hitzari, heriotza profesionalari. Nolabait, erre egiten dugu ordura arteko bizitza, tiro egiten diogu izan garenari. Ez da erraza erretiratzen jakitea, zure bizimodua aldatzea. Eszenatokiak, adibidez, noizbait gloria eta orain momia diren izar jausiz beteta daude. Ez dakite (edo ez dute jakin nahi) behinolako ospeak ospa egin diela.   Politikara etorrita, erretiratu aditza iragangaitza da askorentzat: haien karguen iraungitze-datak txiklearen luzagarritasuna du. Zinegotzien zina lau urterako izaten da, baina hara!: politikari batzuek gaitasun ikaragarria du...

galtonismo

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-24 16:10

Daltonismo mota bat da, zenbait politikari eta epaile espainolek izan ohi dutena. Hona gaixotasun horren azalpena: kolore bateko gaizkileak identifikatzeko ezintasuna (edo, bestela esanda, ez identifikatzeko komenientzia). Koloreen adibideari helduta, eman dezagun ezin dutela kolore urdineko gaizkileak ikusi, guztiz lanpetuta baitaude kolore gorrikoak identifikatzen (erran nahi baita, frogak eraikitzen, haien termineitorlogia erabilita). Gorri horiek atzemateko eta kartzelatzeko ahalegin daltoniko horren eraginez, direnak eta ez direnak jausten dira haien itsukeria interesatuaren sare pelag...

zenzenplaza

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-23 10:09

Hitz batzuk ederrak dira benetan. Edertasuna, maiz, kontzeptu bat edo ekintza bat adierazteko moduan egoten da. Euskaraz, hil esateko, badugu oso aditz poetiko bat: zendu. Norbait hiltzen denean, hari buruz berba egiteko, orainaldia barik iragana erabiltzen hasten gara: halakoa eta halakoa zen... Hortik aditza. Beraz, jaiotzen garenean, naiztu egiten gara, eta, hiltzean, zendu (bizitzarekin batera lehen pertsona ere galtzen dugulako).  Eta nora eramaten gaituzte hildakoan? Kanposantura. Hilerrira. Bertan elkartzen dira bizirik naiz ziren guztiak. Han, ostera, denak dira zen: hau me...

bertsiolari

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-22 13:51

Kargu politiko batzuen kontzientziak margo batean ikusi ahal izango bagenitu, Dorian Grayrenak mister mundo lehiaketa irabaziko luke. Hori gertatzen zaie polizien ardura dutenei behintzat. Azal lodia behar da gero! Ares jaunak Kukutze gaztetxearen hustuketaren bertsio ofiziala eman du: hasi orduko, bagenekien zein berba erabiliko zituen (uso proporcionado de la fuerza, profesionalidad...). Koplak! Hemen kokoteraino (beste gorputz-atal minberago batzuk ez aipatzearren...) gaude bertsio ofizialekin: poliziak estropezu egin zuen, pistola jausi zitzaion, lurrean errebotatu eta tiroa berez ate...

potrokolo

Txistu y Tamboliñ | 2011-09-21 11:12

Hauxe da protokolo hitzaren definizioa: hainbat ekitaldi publikotan jarraitzen diren arau formalen multzoa.  Bada, protokolo horretan indarra erabiltzen denean, zerbait nahitaez inposatzen denean (¡pormisbuebos!), orduan protokolo hori potrokolo bihurtzen da. Ohiturik gaude horrelakoetara. Pare bat adibide: udalak baimenik eman ez arren ministro arrotz batek agintzea herri horretan porcojones kuartel bat eraikitzeko; autoritateak beltzainak bidaltzea porcojones gaztetxea hutsitzera eta protestan ari direnei bedeinkatu gabeko ostiak ematera.  Hemen daukazue, beraz, gaurko ezber...