Txistu y Tamboliñ

mihizterio

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-14 19:36

Maiz, ez dago atarramentu onik ahapeka ibiltzen direnekin. Bertute dontsu hori gehienbat emakumeekin lotzen da. Ez dakigu nolako zehaztasun estatistikoa duen uste horrek, baina badira euskaraz bi hitz neurri baten euskal gizon eta emakumeen izaera erretratatzen dutena: txatxala eta txotxolo. Auskalo bietatik zein den kaltegarriagoa, baina kontu hori beste baterako utziko dugu. Jo dezagun, bada, gaurko gaira: txutxu-mutxuka ibiltzearen on-gaitzak.   Atera kontuak: hainbat hots-hitz daukagu euskaraz ariketa herrikoi hori kalifikatzeko: tar-tar-tar, txor-txor, mar-mar, mur-mur-mur… Pentsa...

biharamin

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-13 14:05

Badakigu zer datorren parrandaren ostean: biharamuna. Zer hitz poetikoa! Ajea baino politagoa bai, behintzat. Ekin diezaiogun poesiari: biharamuna duenak parrandak eragindako axubetak ditu; beraz, bestondo hitza ere erabiltzen denez, besta-axubetak ezberba erabil genezake biharamun hitzaren sinonimo moduan.  Biharamun hitzak, poesiaz gainera, badu misterio ukitua ere: hitzaren lehen zatia (bihar) erraz ulertzen dugu, baina zer arraio esan nahi du bigarren zatiko amun horrek? Jakina, poesia ondo dago hizkuntzan, baina misterioa... Hori filmetarako utziko dugu.  Orain arteko diskur...

Ospañatik!

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-13 00:03

Zer ospatu behar dugu euskaldunok “pilarika” egunean? Deus ez. Españatik ospa egiten dugunean, orduan ospatuko dugu. Bien bitartean, utikan hisbanitatearen eguna! Zer arraio gogoratzen da urriaren 12an? Amerikak “aurkitzea”? Han bazegoen jendea eta! Ameriken “konkista”? Handia da, gero! Pertsona bat hiltzen baduzu, “hiltzailea” zara; milaka eta milaka hiltzen badituzu, “zibilizatzailea”.   2011ko urriaren 12 honetan, guztiz ados gaude Unai Iturriagak irailaren 21ean Berria egunkarian idatzi zuen iritzi-artikuluan (Goazen) zioenarekin:   "Ez gara onenak eta, seguru asko, ezta hobe...

estereosexual

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-11 14:01

Sexuari dagokionez,  gizakia taldeka banatzeko dugun grina horri jaramon eginda, hara nolako sailkapena egin ohi den:  Homosexualak: gizonezkoak gogoko dituzten gizonezkoak. Guk beste ezberba hau proposatzen dizuegu: androsexualak.Lesbianak: emakumezkoak gogoko dituzten emakumezkoak. Guk beste ezberba hau proposatzen dizuegu: andrasexualak.Heterosexualak: emakumezkoak gogoko dituzten gizonezkoak eta gizonezkoak gogoko dituzten emakumezkoak.  Horiek guztiak batsexualak dira, zeren badira bisexualak ere: aldi berean gizonezkoak zein emakumezkoak gogoko dituzt...

alkoholito / enopausia

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-10 12:50

Alkoholismoak alkoholito bihurtzen gaitu, hots, alkoholaren akolito edo satelite. Ezberba horrek (alkoholito) adierazten duen tragediari aurre egiteko, Alkoholiko Anonimoak elkartea sortu zen. Haien helburua? Edari alkoholikoak edateari uzten laguntzea. Broma errazak aparte utzita (pertsona ospetsuak sar daitezke Alkoholiko Anonimoetan?), arazo horrentzako irtenbide bakarra alkohola zeharo uztea da, berriro ez probatzea, ezta tanta bat ere. Hori adierazten saiatu gara gaurko bigarren ezberbaren bidez (enopausia). Itxuran badu menopausia hitzarekin zerikusia, eta edukian ere, pausia horrek...

ihestropada

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-09 15:29

Joan zarete inoiz tabernatik ordaindu gabe? Nola esaten duzue hori? Belearena egin? Eta zer arraio egiten du beleak, jakiterik badago? Arrisku hori dute esaerek: gehienak “lehen sektorekoak” direla; baserritarrek edo arrantzaleek asmatuak, alegia. Behialako kultura eta bizimodua erakusten duten bitxiak dira, baina bitxi horien argi-dilisten distira galduz doa. Belaunaldi berriek ez dituzte esaera horietako asko ulertzen: kanpaia jo esaeraren atzean zer ote dago gazte batentzat? Kanpai-hotsa entzuteko, amaitu zen sokari tiratu beharra. Hori bertsio analogikoa da. Gazteen eskumuturretan, berr...

mihipulatu

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-08 23:26

Hona manipulatu aditzaren berezko zentzua: “Eskuz nahiz edozein tresnaz zerbait, (bereziki, zenbait substantzia) erabili, emaitza jakin bat lortzeko”. Adibidez, sukaldaritzan elikagaiak manipulatzen dira. Hala ere, hedaduraz, aditz horrek badu bigarren adiera bat: “Norberaren edo besteren interesen mesedetan, zerbait nahiz norbait norberari komeni zaion eran erabili edo aldatu”.   Bigarren adiera hori nagusi da gaur egun. Google bilatzailean “manipulazioa” hitza idatzi besterik ez dugu horretaz konturatzeko. Lehen emaitzak, adibidez, gaztelaniaz idatzitako artikulu interesgarri batera...

Aresauro

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-07 22:21

  Munstro mikologiko-politikoa. Mikologikoa, perretxiko toxikoa delako; politikoa, haren helburu nagusia guri polittak pasaraztea delako. Izaki beldurgarria da: haren kode genetikoan arakatuz gero, erraz antzemango dugu ondoriotasun zuzena  Garai Ilunetako zenbait piztia politikorekin, hala nola Fragarekin, Martin Villarekin edo Rosonekin. Barneak endredatu egiten zaizkigu Barne Arazoetako ministro horien izenak entzunda, eta, era berean, barneak hustu beharrean jartzen gara Aresauroren agerraldi izugarrietan. Izan ere, haren begiak gorroto-balak dira; haren berbak, gezi pozoit...

Nire maitasun porroten alfabetoa

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-07 11:03

Arantzak bihotza ziztatu zidan lehen ezetzarekin Bihotzi bihotzerrea eragiten omen nion Concha maskor itxia izan zen beti niretzat Domekak esan zidan berarekin jai nuela Eguzkiñerentzat ni eklipse bat bezalakoa nintzen Fatimak zera esan zidan: mirariak Lourdesen! Garbiñek zikin jokatu zuen nirekin, plantatuta utzi ninduenean Haizea basamortuko sirokoa bezain hotza zen nirekin Iragarnek ez ninduen ikusi nahi ezta iragarkietan ere Jaione oso iaioa zen ni sufriarazten Korok ez zidan kantatzen utzi bere maitasunen abesbatzan Lorearentzat ni plastikozko lilia nintzen Maitederren go...

ziberyonki

Txistu y Tamboliñ | 2011-10-06 13:58

Ez dugu ukatuko gaurko ezberbaren aurrizkiari erantsi diogun hitzak konnotazio txarrak dituela, baina zer egingo diogu: gustatu egiten zaigu, boxelari baten indarraz kolpatzen gaitu eta. Eta, gainera, ezberbak edozein hizkuntzatarako balio du.  Sare sozialei lapaturik egoten dira ziberyonkiak, zibersare pelagiko horietan amaraundurik. Ez dute beste berbagairik: dena da Facebook, Twitter, MySpace, Tuenti... Hor ez bazaude, jai duzu: ez ei zara inor. Lehen telebistarik ez bazenuen, K.O. gelditzen zinen, elkarrizketa guztietatik kanpo. Gauza bera gertatuko ote zaigu sare sozialen ozean...