Txistu y Tamboliñ

lotania / koranpilatu

Txistu y Tamboliñ | 2011-12-02 23:47

Erlijioak hitz asko eman dizkio euskarari. Kristok berak ekarpenak egin dizkigu: kristoren pare pasatu dugu; zer kristo ari zara esaten?; kristorenak esan dizkigu… Baina badira espresio gehiago, beste hitz batzuekin: ederra sermoia bota diguna!; ez dago kristaurik hau ulertuko duenik; zer jaungoiko pasatu zaizu?; jaungoikoak daki ama birjinaren berri; eta abar, eta abar. Geuk ere ekarpentxoa egin behar dugu. Uste dugu gaur proposatzen dugun ezberbaren esangura kristaulinoa dela. Gogora ekartzen digu Fray Pitillo. Abade hark, ebanjelioa irakurtzen zuenean, bazuen ohitura bitxi bat: berbaren ...

lerrorismo

Txistu y Tamboliñ | 2011-12-01 23:58

Idazluma batzuk gorrotoaren gorreriak jota daude. Gorrotoak gorreria eragiten du, baita itsukeria ere. Gauza txarra eta itsusia da lerrorismoa.  Egunotan sutautsa harrotu du Fernando Aramburu lerroristak. Hona hemen haren berbalak: euskal idazleak ez dira libreak, haien aho-lumak diru-laguntzen eskuak estaltzen ditu eta; euskal irakurleak fikzio hutsa gara (208 pertsona ei gara, edo, asko jota, 503); Bernardo Atxagak ez du adorerik esan behar dena esateko… Aspertuta gaude aldian-aldian horrelako pitokeriak entzuten eta irakurtzen. Lerrorismoak ez du inolako meriturik. Onena, aintzat ez...

folkulore

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-30 23:39

Zer da folkulorea? Fokuei begira eginiko folklorea, zeina egun bateko lorea izaten baita: fokuak amatatu, eta lorea ihartu! Horixe da Eusko Jaurlaritzak abenduaren 3rako prestatu digun plastikozko lorea. Hainbat ekitaldi prestatu dizkigute, Euskararen Nazioarteko Eguna jai arranditsua izan dadin eta euskaldunok pozik egon gaitezen: argazki mosaiko bat egingo dute Donostian, eta musika taldeen arteko lehiaketa bat Bilbon. A zer betekada, aizue! Gure herrira normalizazioa ekarri omen duten horiek kontzientzia garbitu nahi dute egun batean su artifizialak eskainiz? Bada, jakin dezatela hori ...

sudurtzia

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-29 23:57

Adjektibo batzuek Jekyll doktorearen eta Hyde jaunaren kasu bitxia gogorarazten digute. Horietako bat zuhur da. Adjektibo horrek bi aurpegi ditu: bata, argia;  bestea, iluna. Alde batetik, zuhurra esaten zaio pertsona argiari edo zogiari; beste aldetik, pertsona zikoitzari, zekenari. Eta bitxia da: adjektibo bakoitza gorputz atal batekin erlazionatzen dugu. Argitasuna, buruarekin; zekenkeria, ukabilarekin. Guk bagenuen lagun zikoitz bat. Erronda ordaintzea hari tokatzen zitzaionean, beti zeukan aitzakiaren bat: bat-batean joan beharra zuela, justu taberna hartan ezer edateko gogoa joa...

alkalte

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-28 23:58

Gure osabak hau esaten zuen: “Aukeran, nahiago dut alkate maltzurra ergela baino. Maltzurrak, batzuetan, atseden hartzen du”. Ez zitzaion arrazoirik falta! Alkate ergelentzat, Gotzon Garatek badu atsotitz bat: “Astoa alkate” (Asto gizagaixook! Zer egin dute, horrela irain ditzagun?). Horrelako alkate atunburuak, guardia zibilak bezala, hobe urruti izan, badaezpada ere! ALKALTE: herriari on barik kalte egiten dion alkatea; alkate ezereza, ezgauza, gelbera, ketoa, odolbakoa. Ederra tokatu zaigu alkalte gauzaeztan honekin! Kate luzea egin daiteke alkalte honen aldrebeskeriak ilaran jarriz gero!

zorrezto

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-27 22:20

Birao gutxi izango dira zorrizto baino iraingarriagoak. Pertsona zorritsuari esaten zaio, eta, hedaduraz, kalamidade hutsa denari. Nahikoa desgrazia da, bai, burua zorriz beteta izatea. Baina, gaur egun, krisi ekonomikoa dela eta ez dela, gero eta gehiago dira zorriz ez ezik zorrez ere gainezka daudenak. Hori ere ez da kalamidade makala! Horiek ere merezi dute adjektibo bat. Zorriz beteta daudenak zorrizto badira, zorrez itota daudenak zorrezto izango dira, ezta?   ZORREZTO: zorrez beteta dagoen pertsona.

Euslandia / landiturismo

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-26 23:59

Euskal Herria lurralde erakargarri bihurtu behar dugu. Eta nola lortzen da hori? Hasteko, inguru guztiak azpiegiturekin hornituz. Hel gaitezen leku guztietara doministiku baten! Esan behar dugu bide onean goazela: autopistaz, biaduktoz eta tunelez betetzen ari gara bazter guztiak. Eta ez izan dudarik: porlana da aurrerapena neurtzeko irizpide nagusia.   Azpiegituren gaindosia da arrakastaren oinarria. Eta, horrekin batera, kontsumismo-turismo ez-jasangarria. Nora goaz landa-turismoarekin? Inora ere ez! Turismo masifikatua behar dugu. Datozela turista-oldeak metaka! Jakina, haien gustuk...

espainuldu

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-25 22:43

Baina nola ez dira orain arte konturatu? Lagunak: guk daukagu krisi ekonomikoa konpontzeko errezeta. Konponbidea erraza da: Espainia desegitea. Kito! Bai, ez da ekonomian aditua izan behar ondorio horretara heltzeko. Esaiguzue: zer gertatzen da enpresa bat zorrez gainezka dagoenean? Kasurik onenean, langile batzuk kaleratzen dituzte, aurrera jarraitu ahal  izateko. Baina maiz neurri hori ez da nahikoa arazoa konpontzeko, eta azkenean enpresa ixtea beste erremediorik ez dago. Zorrak ordaindu gabe geratzen dira, eta langile guztiak, kale gorrian. Estatuak, azken batean, enpresak bezalak...

orroaktibo / orrotorika

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-24 23:41

  Lidergoarekin lotutako adjektiboak dira proaktibo eta erreaktibo. Arrakasta lortzeko giltza jarrera proaktiboa izatea ei da: etor daitezkeen arazoak aurreikustea eta erabakiak hartzea. Proaktiboak ekintzaileak izaten dira, eta etengabeko hobekuntza da haien helburua. Erreaktiboak, berriz, pasiboak dira: nahikoa lan dute lanera joate hutsarekin! Erreaktiboak ez dira inplikatzen. Ezta pentsatu ere! Askatasuna nahi dute, eta zirrikiturik txikiena baliatzen dute askakeatzeko (adibidez, ohikoa izaten da horrelakoak komunean harrapatzea, denbora-pasan, zigarrotxoa erretzen; erreaktibo hit...

arimateko

Txistu y Tamboliñ | 2011-11-23 23:59

Gaztetan dantzan ibiltzen ginenean (neskaren batek baietz esaten zigun aldi bakanetan) hor hasten ginen hurbiltzeko estrategia dorpean. Kontua ahalik gehien arrimatzea zen, neskaren biguntasunetan gure gogortasunak estu-estu paratzea. Arrimatekoa onartzen zuen neskak gure bedeinkazio guztiak eramaten zituen; hura eragozteko ukondoak plantatzen zituenak, berriz, gure destaina besterik ez zuen jasotzen. Gaurko ezberbak arrimateko berezi bati egiten dio erreferentzia baina: hurbilketa fisikoaz barik, hurbilketa sentimentalaz ari gara. Adibidez, lagunaren arima zauritua kontsolatzera hurreratze...