Idazkolako takatekoak

Oihala

Idazkolako takatekoak | 2008-12-09 08:36

Egunokin, Milan Kunderaren The Curtain liburua irakurtzen ari naiz.Literaturaz, geografiaz, historiaz eta literaturaren historiaz dihardu txekiar idazleak, han eta hemen plazaratutako artikuluen bilduma honetan.Gaur egun frantsesez idazten du Kunderak; areago, frantses-txekiar idazle gisa aurkezten dute haren editoreek. Hala ere, ez pentsa hizkuntza txikiei buruzko diskurtso atzerakoi gutxiesgarririk duenik, ezta hurrik eman ere.Gogoan hartzeko moduko esaldi hau irakurri diot (Chamberlein-ek 1939an Munichen sinatutakoez ari da):Herrialde txikiak ez dira Historiaren subjektu, haren objektu b...

Garajeko oharra

Idazkolako takatekoak | 2008-12-04 11:09

Begira nolako idazkuna ipini diguten etxeko garajean:Garaje barruan kotxeek argiak izetuta eroan behar dabezala gogorarazten da.Se recuerda...Oso ohikoa da inpertsonalak erabiltzea erdara nagusietan, halako debekuak edo oharpenak adieraztean.It´s banned... (en)Se prohibe... (es)C´est interdit... (fr)Jakina, ugariago dira aukera trinkoak kaleko idazkunetan:No smoking (en)No fumar (es)Défense de fumer (fr)Vietato fumare (it)Euskaraz, hala ere, testu barruan molde hau erabili beharra dago:Debekatua dago erretzeaEta idazkunetan beste hau:Ez erreEta gure garajeko oharra dela eta, zer egin?Gogoan...

Aditz laguntzailearen elipsia (VI)

Idazkolako takatekoak | 2008-11-14 08:05

Gaur egungo testuen argitan, ondoriorik nabarmenena da bi eredu ditugula ondoz ondo. Esan liteke idazleak, itzultzaileak edo editoreak sistematiko samarrak direla honetan: Elizen Arteko Biblian subjektuak laguntzailearekin egiten du beti komunztadura (hona ekarri baino adibide gehiago badira); Anton Garikanoren itzulpenetan, lehenbiziko aditzarekin bat doa subjektua, eta beste horrenbeste esan daiteke Fernando Reyren lanez.Ez dirudi, beraz, subjektuaren eta laguntzailearen arteko aldeak lebarik daukanik, edo beste faktoreren bat aintzat hartu behar denik.Klasikoetan argibide bila jarraitu b...

2tzul

Idazkolako takatekoak | 2008-11-13 07:50

Atzo jakin genuen EIZIEk blog bat zabaldu duela. Patxi Petrirena izango da proiektuaren arduraduna, eta haren helburu nagusia izango da Itzul posta-zerrendan eztabaidatutakoak jasotzea eta garbira pasatzea. Askoren kexua izan da hori, alegia, iritzi-trukeak ez zuela emaitzarik ematen. Orain, Sunbillako zuzentzaileak hartuko du lan hori. Esan gabe doa nekez aurki zitekeela pertsona egokiagorik.Irakurriko ditugu harenak. Hemen lehenbiziko alea.

Aditz laguntzailearen elipsia (V): gaurko erabileran

Idazkolako takatekoak | 2008-11-12 08:03

Patxik ekarri dizkigu adibide batzuk Ereduzko Prosa Gaur datu-basetik (eskerrik asko!). Geuk ere bagenuen horretarako asmoa, joan eta segmentua bilatuta.Hona hemen emaitzak: Elizen Arteko Biblia Joabek erregeagana joan eta esan zion: "Zer egin duzu? Abner etorri omen zaizu. Zergatik utzi diozu joaten?  Filistearren buruzagiek emakumeagana joan eta esan zioten:  Harry Potter eta sorgin harria, J.K. Rowling / Iñaki Mendiguren (Elkar) Eta nik joan eta McGonagall andereñoarena begiratu nuen erregistroan, eta mende honetan zazpi animagus bakarrik izan dira, eta Pettigrew...

Aditz laguntzailearen elipsia (IV): tradizioan

Idazkolako takatekoak | 2008-11-11 07:05

Ez da erraza bilaketak egitea, hitz bat edo hitz sail bat bilatzen ez duzunean. Haztamuka ibili nahi ez, eta bilaketa nola edo hala mugatu behar izan dugu. Kontuan izanda perpaus koordinatuetan ugari direla laguntzaileen elipsiak, joan eta eta etorri eta segmentuak xerkatu ditugu, baina ez dugu aurkitu ezer adierazgarririk bigarren horretarako. Joan eta   Pernandok izkutura joan eta ardagai puska bat piztu zuan. (Gregorio Muxika: Pernando Amezketarra)   Atzean zetorren soldaru prantzesak txoperrarenganaño joan eta itz egin zion. (Txillardegi: Leturiaren egunkari e...

Aditz laguntzailearen elipsia (III)

Idazkolako takatekoak | 2008-11-07 08:03

Subjektutik hurbilen dagoen aditzak agintzen du komunztaduranEz dut aurkitu jarrera honen aldeko berariazko teorizaziorik (adibideak, bai, ugari). Zerbait ekarriko hona, eta Fernando Reyk Itzul posta-zerrendara igorritako mezu hau (2003-05-06) dakarkizuet (Juan Garziarenaren iritzi-truke berekoa da). Nik honelaxe idazten dut beti.Aitak goizean esparragoak bildu eta igerilekura joan da.Zer du txarra horrek?Esaldi horiek, niretzat, kopulatiboak dira eta subjektuaren komunztadura hurbileneko aditzarekin egiten dut.Aitak goizean esparragoak bildu eta igerilekura joan da.Aita goizean baratzera ...

Aditz laguntzailearen elipsia (II)

Idazkolako takatekoak | 2008-11-06 07:50

Ageriko aditza laguntzaileak agintzen du komunztaduranHasi aurretik, esan dezadan beti izan naizela iritzi honetakoa, baina azkenaldian apur bat hoztu zait jarrera honen aldeko erabateko suhartasuna.Patxi Petrirenaren eta Juan Garziaren azalpenak aldatuko ditugu hona.a) Patxi Petrirena: MorfosintaxiaLana oraindik ez da argitaratu (EIMAren estilo-liburuaren parte izango da), eta, horregatik, iruzkinak egiteko txostenetik hartu dugu aipua.Aditz guztiak erregimen berekoak ez direnean, laguntzailea agerian duen aditzarekin egiten du subjektuak komunztadura (b eta c kasuak).a) Mutikoa gelan sart...

Aditz laguntzailearen elipsia (I)

Idazkolako takatekoak | 2008-11-05 07:55

Ez nuke ur handitan sartu nahi, baina zer da, bada, notebook hau, gogoetarako bidea ez bada?Urteotan askotan izan dut kezkagai aditz laguntzailearen elipsia. Ez pentsa, gero, loak hartu ezinik egon naizenik. Dena den, zeharo interesgarria iruditu zait gaia, oraindik, nik dakidala, ez baita guztiz trenkatu nola egiten den komunztadura aditz laguntzaile isilduko sortetan (barkatu terminologia informala).Funtsean bi eredu daude:Mikel Iruñera joan eta hainbat mandatu egin zituen.Mikelek, Iruñera joan, eta hainbat mandatu egin zituen.Puntuazio moldeak gorabehera, komunztadurari dagokionez, horie...

Bikote adierazgarriak

Idazkolako takatekoak | 2008-11-04 08:00

Ikus ditzagun adibide batzuk.Bere hortz eskastu hek bethi gogoan —bainan zorigaitzez, ez orduan ahoan— urrikaltzeko ere zen, zinez eta minez. (Jean Barbier: Supazter xokoan)Zeren huraxe baitzen, gezurra badirudi ere, hamar-hamaika urteren buruan soinu hura zinez eta minez aditzen nuen lehen aldia, eta zeren soinu edo kanta bat mila aldiz entzun baitaiteke eta adi, entzun eta aditu ere gabe. (Joan Mari Irigoien: Lur bat haratago)Oso ugariak dira halakoak: bilintzi-balantza, zehatz-mehatz, zoko-moko... Halako hoskidetasun baten arrimuan sortzen dira egitura horiek. Batzuk (zinez eta minez, es...