Idazkolako takatekoak

Larry Trask hizkuntzalaria ez da arrotza izan euskaldunontzat. Hainbat lan egin zituen euskararen gainean; besteak beste, hiztegi etimologiko bat. Dena den, gaurko aipamena puntuazioari lotua dago. It´s brilliant.Puntuazio-markak ez erabili soilik arnasaldiak markatzeko. Irakurlea arnasa egoki hartzeko gai izango da, esaldia behar bezala puntuatua badago; puntuazioa ulermenerako lagungarri da, ez arnasketarako.


5. Perpaus beregainak ez lotu komen bidezBi perpausek edo gehiagok, gramatikalki osoak izanik eta juntagailuen bidez loturik egon gabe, esaldi konposatu bat osatu behar badute, puntu eta koma da puntuazio-marka egokiena.Stevensonen eleberriak entretenigarriak dira; abentura zirraragarriz beterik daude.Ia bost eta erdiak dira; ezin gara hirira heldu ilundu aurretik.Bi adibide horietan, jakina, puntuak erabil daitezke puntu eta komen ordez.Juntagailu edo menderagailurik sartuz gero, berriz, koma da marka egokia.Stevensonen eleberriak entretenigarriak dira, zeren eta abentura zirraragarriz bet...


Hiru irakurgai gomendatuko dizkizuet gaur:Milan Kunderari egotzi diote polizia politikoarentzat salatzaile aritu izana unibertsitate-garaian. Hark ezeztu egin du. Espioi eta polizien istorioa.Fernando Reyk zuzentze-lanari buruzko saio bat eskaini zuen Euskalema elkartean. Hemen duzue han banatutako materiala. Jakingarria.Mikel Hernandez Abaituak artikulu luze bat idatzi du Volgako Batelariak inoizkarian, Euskaltzaindiaren zenbait jokaera kritikatzeko eta XX. mendeko idazleen ekarria aldarrikatzeko. Eztabaida.


Ibilian-ibilian, badaezpadako terminologia bat mamitu behar izan dugu gure azalpen ttattarretarako. Duela hilabete batzuk, esaterako, iruzkin-lokailu terminoa asmatu nuen, testu-antolatzaile mota bat izendatzeko, Xabier Alberdiren Euskal estilo-libururantz hartan oinarri hartuta. Izenak ez zion ardura hainbeste, asmoa egitura batzuen puntuazio moldea azaltzea baitzen. Dena den, barka eske hasi nuen jarduna.Lokailuen zaku handian denetariko partikulak sartu zaizkigu. Azkenaldian, hizkuntzalaritza testuala garatzeaz batera, testu-antolatzaile terminoa ere zabal-zabal dabil gure artean. Geuk e...


Asteburuan irakurri dut Pello Esnalen azken liburua, hasi eta buka. Bere xumean zeresan handia du. Poztekoa da, besteak beste, nolako ahalegina egin duen, kanpoko lanak lagun, terminologia finkatzeko; lokailu termino lausotik harago egiteko.Honela sailkatzen ditu testu-antolatzaileak:testu-markatzaileakjuntagailuak eta menderagailuakadberbioak, adberbio-esapideak eta postposizio-sintagmakLokailuak testu-markatzaileen motetako bat baizik ez dira.


Euskaltzaindiak duela gutxi plazaratutako Literatura terminoen hiztegian ere badituzu eufemismoen beste adibide batzuk, Xabier Altzibarrek paratuak. Kirikiñoren adibide hau dakar, besteak beste: Ez apacheak bakarrik, mari-bideetako guztiak be uxatu ditue andik. Gerla Handiko gertakarien berri eman zuen Bustintzak Euzkadi egunkariarentzat, Bilboko bere bulegotik. Hori jakinda ere, oraindik iluna da esaldia, zulaezina. Hemen dituzu gakoak:apache: proxeneta, emazainmaribideetako: prostituta, emagalduKontua da prostitutak gerra-eremuetatik atera zituztela, soldaduen artean zabal-zabal zebiltz...


Saramagoren blogetik ekarri dizuet testu hau. Hemen duzue osorik portugesez.Adiskideek esaten zioten etorkizun oparoa zuela aurrean, baina hark ez omen zeukan hain gauza segurutzat hori, horrenbestez bizitzaren onenean hiltzea erabaki zuen bidegabeki, 47 urte zituela, atera kontuak. Hil aginean betaurrekoak eskatu zituen: «Emazkidak antiojoak » izan ziren haren azken hitz zentzuzkoak. Gaur arte inork ez du jakin nahi izan zertarako galdatu zituen, horrela baztertzen edo gutxiesten dituzte agonian dagoenaren azken hitzak, baina daitekeena da hark bere burua ispiluan ikusi nahi izatea jaki...


Eufemismoak

1
notebook 1456151871057 Idazkolako takatekoak | 2008-10-09 08:02

Euskaraz ere badira eufemismoak; beste hizkuntza guztietan adina.Bazuen Jesus haurra bere ohakoan; bazituen bildotxak, idia eta beharri-luze bat ere, hein bat pollitak, bere muthikoaren jostagailua...Hara zer aurkitu zuten Anxuberrok eta haren lagunek Somme aldeko eliza batean, Eguberri-eguna ospatzeko. Ez zen gisakoa izango, nonbait, Jesus haurra eta astoa esaldi berean aipatzea.


Gotzon Garate hil zaigu.Irakasle maitagarririk izan bazen Deustuko eskola-urte haietan, huraxe izan zen.  Hemen duzue Barren aldizkariaren omenaldi xumea.


Autobusa abiatu orduko, leiho ondoan eseritako bidaiariak begiak zabal-zabalik ireki zituen zerbait berria ikusteko esperantzan [...]Pamuk, Orham: Elurra, Elkarlanean, Donostia, 2007 (itzultzaileak: Fernando Rey eta Monika Etxebarria). Esaldia betegina da; ezin daiteke hobeto agertu pertsonaiaren aditasuna.* Estonierazko edizioaren azala.


notebook 1456151871057

"Idazkolako takatekoak" honetan, adierazpen idatziaren alderdi guztiak landu nahi ditugu: testuen iruzkinak egin, idatzi zaharrak landu, proposamen berriak saiatu, estilistika jorratu, hizkuntzalaritza testualaren bideak ikertu, itzulpengintzara hurreratu... (Iñigo Roque)