Kategoria: kel_tamashaq
BasamortukoakKidaleko emakume kel_tamasheq-ak “1991z geroztik hiru bake akordio, eta itun nazional bat zinatu dituzte Maliko gobernuak, eta tuareg talde armatuek” — ile kizkurra dauka, begiak beltzak, jende andana du aurrean, arretaz entzuten — . “Lehenago, Adagh-eko 1963ko matxinada odolez, eta bortxaz ito zuen Maliko armadak. Tuareg familia askok egin behar izan zuen ihes” — emakumea da, izango ditu hirurogei bat urte, ederra da — . “Agintariek ez zuten inolako ez elkarrizketarik, ez negoziaziorik, ez ikerketarik abiarazi gehiegi...
Otsaileko Aljerreko akordioak, Azawad basamortuari, Malirekin ezkonduta egoten jarraitzera behartzen dio. Duela berrogeita hamar urte inguru ezkontarazi zituzten, halabeharrez, bi lurraldeak. Elkar hain gutxi maite zutenak, bi lurralde guztiz desberdinak zirenak. Eta Bamakori, Maliri, etxe hartako galtzak gora jantzita eramateko erregalia, eskaini zion, komenentzia-ezkontza haren aitabitxi izan zen Frantziak. Eta sinetsi zuen, edo sinestarazi zioten Maliri, gainera, ezkontza hark lurralde higatu haien bikotekide ez ezik, jabe ere bihurtu zuela. Espero zen bezala, ...
Timbuktu hondarretatik hazi zen. Eurek ornitu zuten edertasunez, jakintsuen jakituriaz, eta baita ere ondoz ondoko gobernu lehiez. Bere ospeak, helmuga bihurtu zuen mendebaldekoentzat, eta bere izatearen jakitun, bere misterioaren bila, bizitza arriskuan jarri zuen batek baino gehiagok. Hiri boteretsu, eta erosoa izan zen. Gaur egun ere erakargarria, eta zalapartatsua da. Goizero, hiruzpalau haur atzetik, hiri zaharrera igotzen naiz. Haurretariko batek, Mahmud-ek, larrua, eta zilarra lantzen dituen bere osaba artisauaren lantegira eraman nau. Eraikina ilunpean dago. Gizonek, patio ba...
“'Azoad' basamortuan, harri berezi baten gainean zizelkatutako bi hilobi ikus daitezke, bi hilotz gordetzen dituztenak. Bietako bat, egarri izugarriz, mortua zeharkatuz zihoan merkatari aberatsa omen zen, egarriari ezin eutsiz, karabanako zamaltzain bati ur tragoxka, hamar mila dukata ordaindu zizkiona. Ez zion, halere, honek, heriotza ekidin, ez baitzen kantitate hura, nahikoa, bizirik irauteko. Heriok, halaber, bere ura hain garesti saldu zuen zamaltzaina ere, bere magal hotzean hartu zuen” León afrikarra; Descripción de Africa y de las cosas nota...
Intalla Ag Attaher, Iforas Tuaregen "Amenokal-a"(burua) izan da 60. hamarkadaz geroztik. Abenduaren 18an hil zen, 87 urterekin. 2014ko azaroaren 29an Intalla Ag Attaher zaharra, ahul zegoen, makal zebilen osasun aldetik, gurekin Aljerreko hizketaldiei buruz hitz egiteari, baietza eman zion, halere. Urtarrilean, Aljerren jarraipena izango duten Mali iparraldeko talde armatuen, eta Bamakoren arteko elkarrizketei buruzko iritzia eman zigun horrela, prentsaren aurreko bere azken elkarrizketa izan zen honetan. Sahelian.com: Zein da zure iritzia, urtarrilean Aljerren izango diren, ta...
Sahara Hareazko bularrak Karabanen Fereka Garraiolariak &nb...
Kidal 2014 Urriaren 15a, 19:30ean KIDAL: MNLAk, eta HCUAk aurtengo ikasturtearen irekierari ekin zioten atzo Kidalen. Lehen hezkuntzako 300 ikasleri dagokion gaia. Irakasle gabeziak, gelen, eta tresneriaren degradazioak eragotzi dute baina, ikasturte berriaren estreinaldia. Aipatu beharrekoa da, oraindik duda-mudazkoa den ekite honetan, ez dela inolako agintari akademikorik azaldu lekuan. Urriaren 16a, 19:45ean KIDAL: MNLAk, eta HCUAk osatzen duten batzorde mistoak, Kidal herriaren babeserako operazioa jarri du martxan. Ehun bat motozikletaren bahitura egin da, atentat...
Azawadeko errefuxiatua Maliko gerratik ihesi iritsi dira asko, Aljeriako “Hegoalde Handira”. Batzuek Tamanrasset, eta Adrar hirietan gelditzea erabaki dute, oraingoz. Kel_Tamashaq-ak dira, bai kolono zaharrek marraztutako mugaren alde batekoak, baita beste aldekoak ere. Eta basamortukoen arau zaharrari jarraiki, bidaiaria ondo artatzera behartuta daude... guztiak. Iritsi berriek, dendak zutitu dituzte han eta hemen, euren lehengusuengandik hurbil, batzuek lur-eremutxo bat alokatu ahal izan dute, bertan baratzea lantzeko asmoz, beste batzuek, emakumeak eta haurrak batez e...
Aurten, otsailaren 21etik, 24a bitartean ospatu dute Tuaregek, Air-eko 10. jaialdia, Agadez lurraldeko Iferouane herrixkan. Jaialdi honek elkartzeko, eta euren kulturaren edertasunaz harro sentitzeko beta eskaintzen die Kel_Tamashaq-ei, urtero. Aurtengo festa hau, Agadez bertako, eta inguruko nomada, eta abeltzainen kulturaren erakusleiho interesgarria bihurtu da. Era tradizionalean jantzi eta apaindurik, bere izaeraren harrotasuna erakusten diote halako egunetan Tuaregek munduari, eta batez ere elkarrekin hitz egiteko, elkarren berri jakiteko, elkar besarkatzeko.... badirela s...
Bideak egin gintuen lagun, edo zeruko izarrek... auskalo! Baina zure luzapena baino ez naiz ni... zu, nire luzapena baino ez zaren bezala.Jaiotzen ikusi zintudan, hazten, dantzarako prestatu zintudan gero, urratsik dotoreenak erakutsi, jantzi ikusgarrienez jantzi.Bakardaderik bakardadeenak zeharkatu ditugu, basamorturik basamortuenak. Ni... zu, eta zu... ni, eguzkirik borreroenaren zigorpean. Oinez, egarriz, gosez... bidea zer den ez dakiten espazio amaigabeetan barrena. Egoskorkeria baino ez dugu lagun izan, zuk eta nik, deabruarenak baino izan ezin diren infernuetan.Eta orain, buk...
«Akounat Tedalat Taha Tazoughai», izenburu hauxe izango du, tamasheq hizkuntza hutsean, mundura emango den lehenengo filmak. Proiektuaren sustatzailea, berriz, Christopher Kirkley musikari estatubatuarra dugu, musika independentearen bultzatzailea den «Pichfork», web orriaren gidaria. Gauzak ondo badoaz, hurrengo hilabetean, hasiko dira pelikularen filmaketan, Nigerren. Eta bertan, Mdou Mctar-ek, Tahoua herrixkako, musikari tuareg handiak, eite, bereziki garrantzitsua izango du. Esan gabe doa, zein garrantzitsua izan daitekeen lan hau, Tamasheq kultura, ...
Adiskide maiteak, irakurle maiteak; badakit nigatik. nire familiagatik, eta nire herriagatik kezkatuta zaudetela. Arrazoi duzue, ez da harritzekoa, badago zertaz kezkatu. Azken urte hauek, gure bizitzako gogorrenetarikoak izan dira. Eta tamalez, arazoak konponbidetik urrun daude oraindik. Ibrahim Boubacar Keita, Maliko presidente berriak, bere aurretikoen gisara, desager gaitezen nahi du, eta François Hollande Frantziako presidenteak lan hori erraztu nahi dio, edo gutxienez eginkizun horretan parte hartu nahi du. Egunotako komunikabideak irakurri, entzun, edo ikusi badituzue b...
Apirilaren 5ean, artista tuareg garrantzitsuak bilduko dituen musika kontzertu ikusgarria mamituko da Niamein. Bertan izango dira, besteak beste, Abdallah Oumbadougou, Etran Finatawa, Bambino, Atri n'Assouf, Tinariwen, Nabil Othmani, Tamikrest, Hasso ... musikari kel-tamashaq handiak. Kontzertu biharamunean bestalde, apirilaren 6an, “Bakearen abestia” hitzaldiak, hartuko dio lekukoa musika emankizunari. Bakearen sustapenean, eta kulturarteko elkarrizketan, gazteek duten inplikazioa aztergai izango duena. Parada ezin hobea izango dute tuaregek, aspalditik irentsi n...
