PAIDEIANagore Irazustabarrena, ARGIA, 2009-IX-13 Oiassoko (Irun) erromatar aztarnategian metalezko pieza txiki bat aurkitu zuten eta pieza txiki horretatik abiatuta, makina osoa berreraiki zuten: Ctesibioren ponpa hidraulikoa. Aurkikuntza hori aitzakia, Balbulatik ponpara: Oiasso e...
Mikel Garcia, ARGIA, 2009-IX-06Ipurdi tentea gehi gerri estua gehi ezpain haragitsuak berdin edertasuna? Hori astakeria! Ekuazio bat ez garela erantzungo didazu… baina kanonek, teoria biologikoek eta historiako zenbait garaik kontrakoa diote. Erakargarri suertatzea ezaugarri biologikoa da, ala pertzepzioak, kulturak eta gizarteek ezarritako ilusioa? Zergatik zaitut gustuko? ...
ARGIA, 2009-VII-19“Zer da Iruña-Veleia?” galdetu diegu ingurukoei. Eta erantzunetan “iruzurra” izan da nagusi. Erreportaje honen helburua ez da eztabaidan nahastea, erantzun hori aldatzen ahalegintzea baizik. Iruña-Veleiara joan gara eta askoz gehiago dela esan digu, polemikaren itzalak ikusten uzten ez digun altxorra, Euskal Herriko aztarnategi nagusietakoa. Nagore Irazustabarrena ...
ARGIA, 2009-VII-05V. mende erdialdean, Erromatar Inperioa azkenetan zenean, hainbat jende armatuk biolentziaz eraso zuten boterea: bagaudak. Historian zehar konflikto horren zergatia azaltzen saiatu dira, baskoiekin ere lotu izan dituzte, baina oraindik inork ez daki nor ziren eta zerk eragin zuen protesta sozial hura. Dakigun gauza bakarra da krisi eta nahasmen urteak zirela. Urko Apaolaza ...
Andeloko museo erromatarra Euskal Herrian atari zabalean irekitzen den lehena da Alberto Barandiaran, BERRIA, 2009-XII-30 ANDELO Historiaren argiak I. mendean aurkituko du Andelo herria lehen aldiz, Plinio Zaharraren eskutik. Kontuan hartuta aitzinean paperak ematen zuela izana, hiriaren jaiotza agiri ofizialtzat hartu daiteke data hori. Historialari erromatar handiak idatzi zuen, bere Historia Natural handian, bertakoek Conventus Caesaraugustanori, hots, garaiko Zaragozari, zergak ordaintzen zizkiotela.Nolanahi ere, Pompeio Handia Iruñera iritsi zen garaian Kristo aurreko I. me...
'Andagosteko bataila' emango dute gaur, Bidasoako zinemaldi arkeologikoaren estreinako egunean Xabier Martin, BERRIA, 2009-11-17 Egitaraua Kristo aurreko 38. urte inguruan, 1.200-1.800 leg...
Urteak daramatzate adituek Nafarroan dagoen Andelo hiri erromatarraren hondakinak aztertzen, eta lan horien emaitzak bilduta, liburua atera du orain Maria Angeles Mezkirizek. &nbs...
Jon Artano, ARGIA, 2009-VII-26 “Sertorio eta biak xextran zebiltzalako iritsi zuan hona Pompeyo Magno eta, apaltasunez, Pompaelo izendatu zian Iruñea. Ordurako baskoiek eta erromatarrek baziaten elkarren berri. Andelosen behintzat bai”. Horrela hasi zuen bere jarduna koadrilako historiagileak, duela urte mordoxka Sanferminetako ondoa pasatzeko Andelosa egin genuen txangoan. Oraintsu itzuli gara galsoroetan esku-ahurrak laztantzeko, Gladiator-ek bezala, eta aztarnategian egin dituzten berrikuntzak ikusteko. Aurreneko nobedadea: zurezko dorrea. Goitik h...
Rogelio Fernandez Ortea, BERRIA, 2009-VI-9 Emozioez, sentimenduez edo adimen emozionalaz hitz egiten dugunean, ikerketa eta lan unitatea ez da garuna soilik, giza gorputza bere osotasunean baizik. Gure organismoa, alde batetik, kanpoko estimuluak sistema sentsorial extrozeptiboaren bidez jasotzeko gai da, eta, horretarako, ibilbide neurala erabiltzen duten zentzuak (ukimena, usaimena, dastamena, entzumena eta ikusmena) darabiltza. Bestetik, ordea, gai da estimuluak sistema sentsorial introzeptiboarekin jasotzeko. Sistema horrek gure barne ingurumenaren berri ematen digu. Seinale introzeptib...
Anjel Lertxundi, Berria, 2009-V-27Aditu gutxik ezagutzen ditu Alfonso Sastrek bezala antzerkigintzako arkanoak, trepetak eta baliabideak. Baliabide trepetatsuenetako bat, Deus ex macchina izenekoa: antzerki klasikoan, istorioa asko bihurritzen zenean, jainkoren bat jaitsarazten zuten, makina batetik zintzilik, zerutik eszenara, istorioaren korapiloa miragarriki askatzera. Hortik figura literarioaren izena. Alderdien legeak politikagintzaren libretoa laburtu zuenetik, ezagunak dira eszenategitik bota nahi zituzten antzezleen kolpe eszenikoak, eta halako efektu batez agertu da II-HE ere Europ...
PAIDEIA
GREKO-ERROMATAR ANTZINAROTIK DATOZEN PRINTZAK SAREAREKIN JASOAK.