PAIDEIABERRIA, 2015-07-07 / Anjel Lertxundi Guk agindu eta zuek, isil-isilik, esandakoa bete. Diruak boterea eta hitza ditu bere, eta diruaren belarriak txit gorrak baitira pobrearen ahotik irteten diren kexuentzat, troikak, diruaren ahotik mintzatzen den bozgorailuak, obedientzia isila, otzantasun isila, menpekotasun isila agintzen zien europar Estatu zorpetuei. Eta denak, mutu. Horra Espainia, troikak gehien txalotu duen lurraldea: Europa libreko Estatu batek inoiz erakutsi ote du, gerran edo oste batean ez bada, Espainiak Rajoyren mututasun kronikotik erakutsitako menpekotasun morroi...
BERRIA, 2015-07-02 / Anjel Lertxundi Han-hemen mozal legea deitzen diogu gaztelaniaz ley mordaza gisa bataiatu dutenari. Mozala. Hainbat abereri muturrean jartzen zaion tresna ahoa ireki ez dezan. Gizakiok ere animaliak gara, muturra daukagu, hobeto gaude mozalarekin. Bill Viola artistaren argazkietako figura bihurtu nahi gaituzte, denok mozal bana dugula ahoan. Ahoa itxita, lotuta. Ahoa kateaturik, nekez aterako zaizkigu hitzak. Ezin dugu zaunka egin. Alferrik saiatuko gara hortzaka egiten.Mozal gurea eta bozal gaztelaniazkoa, boza gurea eta voz gaztelaniazkoa hitz-mutur beretik da...
BERRIA, 2015-06-19 / Anjel Lertxundi Atzo arte, kaka ere zikinduko luketen zirin baldarrak ahoz obratzen genituen, konpainia ez agian oso noblean baina bai seguruan. Baldarkeriok inon idaztekotan, pareten bateko pintada anonimoan. Baina sare sozialetako konpai arteko giroak konfidantza eman zigunetik idatzizko jardunean, ai!, klasikoen abisua ahaztu genuen: scripta manent, verba volant (idatziak gelditu egiten dira [memorian], hitzek hegan egiten dute). Zapata Madrileko zinegotziak larrutik ikasiko ahal zuenAhozkoa haizeak eramaten du. Hasiera batean, ordea, latinezko ditxo ezagun...
BERRIA, 2015-06-16 / Angel Erro Euskaltzaindiak aspaldian gomendatu zuen -go atzizki multzokaria ez erabiltzeko, irakaslegoa bezalakoak beharrean, hitza soil-soilik pluralean emateko, hots, irakasleak, edo, ezinbestekoa bazen, -eria atzizkia baliatzeko. Euskaltzaindiaren erabakiak ez ohi dira gogo beroz hartu, baina esanen nuke arau horrek bai izan duela nolabaiteko atxikimendua, erdara hurbilenen desmasia orokortzaile batzuetatik libratzen gintuelako. Euskaraz hiritargoa edo hiritarreria esanen ez lukeen baten bati aditu izan diot ciudadanía hitza, gora eta behera, Nafarroan b...
BERRIA, 2015-06-11 / Angel Erro Erromarako nire lehen bidaian, oso kontuan dut zer ez dudan Erroman aurkituko: Erroma bera. Janus Vitalis poeta neolatindarrak (1485-1560) esan zigun, oso poema imitatu batean.Erromaren erdian egon arren, Erromako ezer Erroman ez topatzeaz eta ibiltzeaz nekatu naizenean, aholkatu didaten taberna batera jo dut, honaino etorri izanaz pixka bat damututa. Baina Iruñetik ihes egiteko beharra nuen.Bidaiatzea ariketa ezinezko bat da. Kavafisen Itaka poema maiz aipatzen da, bidaiaren alde egiteko: «Egizu otoitz bidea luze izan dadin, / menturez...
BERRIA, 2015-05-30 / Anjel Lertxundi Idazle ur-edaleen poema bakar batek ere ezin du ona izan, ezin du denbora luzez iraun. Horrela botata, probokazio bat ematen du. Poeta eta irakurle abstemioen, poesiaren, alkoholaren inguruko onkeriaren kontrako alegato bat. Lagun abstemioak nirekin haserretu baino lehen: esaldia Horaziorena da, orain bi mila urte pasatxo idatzia. Bestalde, gogoratu liburu formatoan ageri diren lehen euskal hitzak, Rabelaisen Gargantua-n daudenak, gonbidapen adeitsu batekin:Lagonak, edatera!Atzo hasi zen Zarautzen aurtengo Literaturia, Literatura eta ardoa gai l...
PAIDEIA
GREKO-ERROMATAR ANTZINAROTIK DATOZEN PRINTZAK SAREAREKIN JASOAK.