Euskara Erkide Batua
Mintzakide: Euskara ikasteko bloga
Euskara Erkide BatuaOptativo posiblean, hau da, *EDIN eta *EZAN aditzen optativoan: ETOR BALEDI ETOR LITEKE perfektutasuna eta plusquamperfektutasuna ere markatu ahal dira: OPTATIVO POSIBLE PERFEKTUA: ETORRI IZAN BALEDI ETORRI IZAN LITEKE Simplifika liteke IZAN kenduta: ETORRI BALEDI ETORRI LITEKE Ekintza perfektu hau etorkizunari dagokio. Honen bidez ekintza bat etorkizunean burutua edo amaitua izan litekeela adierazten dugu. Plusquamperfektuaren bidez ekintza hori guztiz burutua edo amaitua izan litekeela suposatu edo ondorioztatu ahal dugu. OPTATIVO POSIBLE PLUSQUAMPERFEKTUA ETORRIA IZAN BALEDI ETORRIA IZAN...
ETORRIKO BALITZ eta ETOR BALEDI optativoko baldintzen arteko diferentzia eta ETORRIKO LITZATEKE eta ETOR LITEKE optativoko ondorioen arteko diferentzia exaktuki berdina da. ETORRIKO BALITZ/LITZATEKE erabiltzen dira norbait edo zerbait ETORRIKO EZ DENEAN. ETOR BALEDI erabiltzen da ETOR LITEKEenean. Hemen ETORTZEA POSIBLEA DA ETORKIZUNEAN. Kompara ditzagun bi esaldiok: 1) Etor baledi, eta gero etor liteke, liburu bat oparituko diot 2) Etor baledi, eta gero etor liteke, liburu bat oparituko nion DIOT >> NION bihurtu da memorizatu dugunean, baina BALEDI eta LITEKE optativoe...
Euskal aditzean ikusirik ditugu INDIKATIVOA (du, zuen) INDIKATIVO PROBABLEA (duke, zukeen) OPTATIVOKO BALDINTZA (balu) eta OPTATIVOKO ONDORIOA (luke) Optativoaren bidez BALIZKOA edota LITZATEKEENA adierazten dugu, esan nahi baita, IRREALA. *EDIN eta *EZAN aditzen OPTATIVOA oso optativo garrantzitsu eta berezia da, zeren haren bidez BALEDIKOA edota LITEKEENA adierazten baitugu. Geuk OPTATIVO POSIBLEA deitzen diogu. OPTATIVO POSIBLEAn ere BALDINTZA eta ONDORIOA agertzen zaizkigu. *EDIN aditzaren OPTATIVOKO BALDINTZA: banendi, bazintez, baledi, bagintez, bazintezte, balitez *EDIN adi...
Euskara Erkide Batuan 26 letrako alfabeto latino internazionala erabiltzen dugu: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z OHARRAK: 1) Aurrekoen artean ez da ñ agertzen, zeren ez baitugu letra independentetzat jotzen eta ahal dela ez dugu erabiltzen. Portugesez ã eta õ erabiltzen direnarren, hauek ez dute letra kategoria hartzen. 2) qua, que, qui eta quo silaba bakarrean ahoskatzen dira: /kwa/, /kwe/, /kwi/ eta /kwo/, hau da, kua, kue, kui eta kuo ez bezala, zeinak ahoskatzen baitira bi silabatan: /ku-a/, /ku-e/, /ku-i/ eta /ku-o/ Ahateek ez dute kua kua egiten, baizik eta qua qua...
Anglesa ikasten dauden euskaldunek badakite zer diren denbora kontinuoak edota progresivoak. EGON aditza' aditz jokatugabeen forma IMPERFEKTUArekin kombinaturik denbora progresivoak lortzen ditugu: ikasten nago/nengoen/banengo/nengoke ikasten egon naiz/nintzen/banintz/nintzateke ikasten egoten naiz/nintzen/banintz/nintzateke ikasten egongo naiz/nintzen/banintz/nintzateke ikasten egona naiz/nintzen/banintz/nintzateke Argi dago ezen EGON aditzaren ordez ARI IZAN edo ARITU aditzak erabili ahal ditugula: ikasten ari naiz/nintzen/banintz/nintzateke ikasten ari izan naiz/nintzen/banintz...
Aurreko mezuetan ikusi ditugu Indikativoko eta Optativoko hainbat aditz denbora. Aditz jokatuen arauera ORAINALDIA, IRAGANALDIA, BALDINTZA eta ONDORIOA izan ahal dira, eta aditz jokatugabeen arauera lau hauek izan ahal dira PERFEKTUA, IMPERFEKTUA eta FUTUROA. Plusquamperfektuak perfektua baino gehiago esan nahi du. Baldin PERFEKTUA bada ekintza burutua, amaitua edota bukatua, PLUSQUAMPERFEKTUA da burutua, amaitua edota bukatua baino gehiago, hau da, ekintza burutu-burutua, amaitu-amaitua edota bukatu-bukatua. Gaztelaniaz plusquamperfektua dugu iraganaldian: pretérito plu...
Gaztelaniaz Optativoko Ondorioa itzultzeko bi denbora ditugu:Condicional: cantaríaetaCondicional Perfecto: habría cantadoCANTARÍA (pero no canto) euskaraz: KANTATZEN NUKECANTARÍA (pero no voy a cantar) euskaraz: KANTATUKO NUKEHABRÍA CANTADO (pero no he cantado) euskaraz: KANTATU NUKEAzken hau itzultzeko Euskaltzaindiaren Euskara Batuan ondoko biok erabiltzen dira:1) KANTATUKO NUKEENeta2) KANTATUKO NUENbaina hauen benetako esannahia oso bestelakoa da:1) PROBABLENTE IBA A CANTAReta2) (REALMENTE) IBA A CANTAR"KANTATUKO" inkompatiblea da denbora perfektu batekin, nola den "habría CANTADO"Optati...
Euskaltzaindiak finkatuak ditu ADIZKI ALOKUTIBOAK, hau da, HIKAKO MOLDEA: TOKA ETA NOKA.Hemen klikatuz neuk prestatu dudan dokumentu batera helduko zara, non alfabetikoki ordenaturik baitaude erabakitako adizki guztiak.Hona hemen lehenengo biak:da (forma neutroa)duk (toka)dun (noka)dabil (forma neutroa)zabilek = zebilek (toka, biak dira zuzenak)zabilen = zebilen (noka, biak dira zuzenak)Zerrenda honetan ez dira agertzen hitanozko formarik ez daukaten adizkiak, adibidez, DUZUE, BANINTZ, e.a.
Hona hemen OXALA hitza Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan:oxala interj.: oxala hola mintzo balira!Oxala hola mintzo balira! (baina zoritzarrez ez dira hola mintzo) Oxala hola mintzo izan balira! (baina zoritzarrez ez dira hola mintzo izan)Oxala hola mintzo izaten balira! (baina zoritzarrez ez dira hola mintzo izaten)Oxala hola mintzo izango/izanen balira! (baina zoritzarrez ez dira hola mintzo izango/izanen)OXALA interjekzioaren ordez AI erabil liteke:Ai hola mintzo balira!Ai hola mintzo izan balira!Ai hola mintzo izaten balira!Ai hola mintzo izanen/izango balira!Azkenik, bada, OXALA eta AI i...
Gaur arratsaldean praktikara eraman dugu asteburuan ikasitako IZAN aditza.Lehenik zutabeka esan dituzte ikasle batzuek, baina berehala konturatu gara zeharo aspergarria zela kanta mota hori:naiz, zara, da, gara, zarete, diranintzen, zinen, zen, ginen, zineten, zirenbanintz, bazina, balitz, bagina, bazinete, baliranintzateke, zinateke, litzateke, ginateke, zinatekete, liratekeeta pasatu gara benetako jokora.UKAN aditza ere eman diet fotokopiatuta, zeren IZAN eta UKAN aditzetako formak agertu bailitezke aditz jolas honetan.Neuk orainaldiko forma ematen nien eta haietariko batek orainaldiko fo...
