Plusquamperfektua

No profile photo Euskara Erkide Batua | 2006-12-21 18:30

Aurreko mezuetan ikusi ditugu Indikativoko eta Optativoko hainbat aditz denbora. Aditz jokatuen arauera ORAINALDIA, IRAGANALDIA, BALDINTZA eta ONDORIOA izan ahal dira, eta aditz jokatugabeen arauera lau hauek izan ahal dira PERFEKTUA, IMPERFEKTUA eta FUTUROA.

Plusquamperfektuak perfektua baino gehiago esan nahi du. Baldin PERFEKTUA bada ekintza burutua, amaitua edota bukatua, PLUSQUAMPERFEKTUA da burutua, amaitua edota bukatua baino gehiago, hau da, ekintza burutu-burutua, amaitu-amaitua edota bukatu-bukatua.

Gaztelaniaz plusquamperfektua dugu iraganaldian:

pretérito pluscuamperfecto: había visto

Euskaraz honen baliokidea den

IKUSIA NUEN

iraganaldi plusquamperfektuarekin paraleloki orainaldi plusquamperfektua:

IKUSIA DUT

daukagu eta, beti bezala, optativoko baldintza plusquamperfektua:

IKUSIA BANU

eta ondorio plusquamperfektua:

IKUSIA NUKE

IKUSIAren ordez IKUSIRIK edo IKUSITA erabili ahal ditugu:

IKUSIA DUT/NUEN/BANU/NUKE

= IKUSIRIK DUT/NUEN/BANU/NUKE

= IKUSITA DUT/NUEN/BANU/NUKE

UKAN aditzaren ordez EDUKI erabili ahal dugu:

IKUSIA DAUKAT/NEUKAN/BANEUKA/NEUKAKE

= IKUSIRIK DAUKAT/NEUKAN/BANEUKA/NEUKAKE

= IKUSITA DAUKAT/NEUKAN/BANEUKA/NEUKAKE

Ikus dezagun ETORRI aditzaren plusquamperfektua:

ETORRIA (= ETORRIRIK, ETORRITA) + IZAN

ETORRIA NAIZ/NINTZEN/BANINTZ/NINTZATEKE

= ETORRIRIK NAIZ/NINTZEN/BANINTZ/NINTZATEKE

= ETORRITA NAIZ/NINTZEN/BANINTZ/NINTZATEKE

Intuitu dukezuen bezala IZAN aditzaren ordez EGON aditza erabili ahal dugu plusquamperfektuan:

ETORRIA NAGO/NENGOEN/BANENGO/NENGOKE

= ETORRIRIK NAGO/NENGOEN/BANENGO/NENGOKE

= ETORRITA NAGO/NENGOEN/BANENGO/NENGOKE

Erraza, ezta?


Utzi iruzkina: