Bilatu

DEZAGUN GUTTI, DEZAGUN BETI !

Post tenebras spero lucem

Nahi baino guttiago. Ni haboro nahi nuen, etxekoendako nahi: emaztearendako sukalde xoko berria, tarranta behar dugu, haurrendako bertze puxka bat eta baztertzeko; baina lobat batek nahi du etxea, xerka eta xerka, bi urtez xerka eta xerka eta haren amak salatu zigun eian etxea izanen zen alabarendako; hortakotz, ezin saltzaile on izan eta, merketurik, lobarendako. Guttiago banatzeko, baina zerbaixka denondako. Gutti baina beti. Ze nahuxu ? * * * Ez da haiei joanen denik. Ez, ez, ez. Hoberenetan hoberenak baitira; bertze batzuien bisitatzen ez dakit, baina ene bisitatzen hoberenak dir...

GASTEIZKO MARTXOAREN 3TIK HARATEKOAK

Post tenebras spero lucem

Gasteiz. Hiri maitagarria Gasteiz. Aimenge iruindar naiz eta badakit babazorro anitzek baduela Iruñea maite. Nik Gasteiz dut maite; Iruñea arreba eta Gasteiz maitale, maitaleetarik batto.    Gasteiz maitale, baita bertako neska bi ere. Aspaldidanik baditut maitale, urteak iragan dira eta orai zer debru egin, ez baitakigu zer egin. Izanez ere, hirurok badugu hogoita hamar urte troñuan, neskak oküpü agitu nahi eta nolaz molda haurrek jinkizuna albait hobekien ukanen badute. Non bizi... Agortzen ari zaigu, ari, orai artioko gazte-denborako tarte hau et...

2025. Urte Berri likits on !

Post tenebras spero lucem

Osagarria, eian aurten ere izanen naizen sasoiko -lankide bi hil dira iaz, eri hil ere-, eian aurten ere ukanen dudan lana ausarki, eian lanez leherra, eian etxerat osagarria lagun sosez ere leherra.    Mementoan, izotzil edo ilbeltz hunetan badut bi lan; izanez ere, llolla usu eskas, baita barantaila: neguan guttitto, buterrago beroa has arau eta zinezko berotean ausarki.    Eta zer egiten ohi dudan neguan ? Igeri, igeri eta igeri, uretan sartu, plunp !, kaputzete eta harat-hunat, nik dakita zenbat harat-hunat, baita defentsa pertsonala ere. Kito; bo, eta zinemarat jo...

Liburuen bakarrizketetatik elkarrizketetara

Ergelkaria

Durango Azokaren aurtengo ekitaldiak eman duen berri pozgarrienetako bat izan da, kontatu didatenez behintzat, gazte asko joan dela, ez eskolak horretara bideratu edo behartuta, gustuko disko eta liburu berrien bila baizik. Irakurleen premia du, izan ere, euskal literaturak, idazleena baino premia handiagoa gaur egun. Ez, jakina, idazleak premiazkoak ez direlako, idazleak egon badaudelako baizik, onak, gainera, eta adin guztietakoak. Katea ez da eten, idazle gazteen emana eta etorria ziurtatuta dagoela dirudi, eta gainera idazle gazte horien lanean artean badira kalitate ukaezineko ekar...

URTATS EGUNEKO HILABETE PASATXO

Post tenebras spero lucem

Hirur emazte kantari gogoan. Halaxe dio afixak. Karrikan ikusi dut. Guk oraino ekoiztetxean ezin halakorik egin: zorionez, oraino gutarrik ez da hil; ez da zenik, eta denok gara bizirik, sasoiko, aske sendituz eta ororen aitzineko alberdaniari esker bizitzeko kalipuz bete-beterik, kalipudun, eta oputza nasai. * * * Eskolatik atera berri nun. Ortzilare dun eta banun harzara amoros, eta amoros joanen nun Alde Zaharreran neska -zurrean. Aukera, dena den, geroago eta hertsiago dinet: sarri hogoita hamar urte beteko eta halako adinean neskak gogoan ama nahia, eskualdunttorik munduratu nahia, e...

Soa "Suari so"

Fucktotum

(Berria egunkaritik)                                                   ERRAIETATIK Hemen dugu, azkenean, Mutrikuko boskotearen lehen diskoa. Bidea nahi baino luzeagoa izan da, abesti asko konposatuta zeuden arren taldeak behar zuen moduko abeslaria topatzea apur bat zaila suertatu baita. Azkenik, Jagoba Urrutia batzearekin batera etorri zen abestiei azken ukituak ematea eta, abenduan, Ax...

ATSE-ATSEGALEAK ETA BUTERRAGO

Post tenebras spero lucem

Ene sorlekuan bada kazeta bat, berripaper bat: Zaharrak berri du izena, baina jendeak Zaharrak erraiten dio. Bertan bada hainbat sail, usaiakoak, hala nola, barneko berriei buruzkoa, ondokoenei buruzkoak, nazioartekoak, Ekonomia, Kirola... Hauezaz guziez gain, bada atsegaleei buruzkoak: atsegaleak albiste, eta halakook plazarat agertu behar. Herri likiskeria da eta aspaldion hostoalde bat ez ezik, biga ere ukaiten du usu, biga, bida, bide. Nik maiteen dudan saila da, baita naturari buruzkoa ere eta udan Udari buruzkoa, eta bertan hamaikatxo argazki, eta bertan hamaikatxo neska uretan edo ek...

BEDATSEA, ETA IRUÑEKO BESTETAKO GEROAGO ETA GUTTIAGO, BERAZ

Post tenebras spero lucem

Aimenge eta etxeko neskak zoriontsu bizi gara, dohatsu elkarrekin.    Nik haur eskola batean egiten dut lan eta mutil bakarra naiz: xarmanteko neskaz inguraturik naiz. Bada apirila eta  hasirik dira lankideak arropa batzuien eraunzterat, gabe erdeiterat; badakit asteak haratago eta arropa aunitzez guttiago; izanez ere, enpresak oihalik ez eta izigarriko beroa egiten du kanpoan, baratzean; haurrak halako itzalean atxikitzen ditugu, baita barneko freskuran ere.    Etxeko neskak urruxka dira, asko hondartzatan larrua jo eta jo, goiz eder larrua jo eta jo, gero hondar...

HERIO, BALBEA ETA ATSE-ATSEGALEAK

Post tenebras spero lucem

Maitariak ez nu harzara maiteko, ez ahal ! Maitaria hil egin zait. Orai artio, biharamunean ere behar ninduen maitatu. Hori guzia kito, hoberena kito, harekilako hoberana attu, ttutt.     Bera ari zen ene eskualduntzen, berak ibiltzen ninduen zirri eta mirri, hunkika nik gainezka ene barnetik jalitzerakoan, bera... berak... Aspaldion, bera !    Maiteago ukan banu ! * * * Lagun baten agur ekitaldian izan naiz. Funerariumaren areto batean izan da. Delako ekitaldia ateo izan da. Udaminean garenez, arropa gutti soinean, ezinbertze behar gutti, beltza, gutti eta llab...

JOKA ETA JOKA

Post tenebras spero lucem

Zer agitzen da nahi gabe luzaz larrutan ari izan gabe ? Ez dakit; eni ez zait agitu, orai artio ez. Neguan aantxu ez dut larrutan egiten, baina aro beroa hasi baikoz, noiznahi. Noiznahi, nahiz eta aspaldion mutil aunitz fidatu ez, nahiz eta mutil aunitzek uste ukan gero leporatu eginen diedala gaizki erabili izana. Eta ez.  * * * Ni bidaiant porrokatua naiz, udan oroz gainetik; harat joaiten naiz ene jokatzerat, bertatik jin naiz ene jokatzerat. Harat-hunat: segapotoan eskaerak ikusi, nahiago dudana hautsatu, klikatu eta harat zakutoa aldean. Noizbait, baina, eskaera gutti edo nik go...

OIHUXKAK

Post tenebras spero lucem

Goseak negoen ni orai lo dautzan honako bi neska hauen antsiz eta egarriz.     Aserik naiz orai. Asearazi egin nute. Eskertu egin diotet, irriño egin didate eta zerraldo ditut.     Hauxe zoriona ! * * * -Eskualdunok nulaz erraiten duzie Having fun at the beach ? -Gorian erraitan dieuzu Anre-ordokian onki ebli. * * *    Argi guttiko ostatu batean egiten dut lan, gaiaz beti eta sagarrak agerrean beti ere. Tongak eta bikiniaren kulot  llaburra baizik ez soinean. Beroaren mina eta samina !    Gaur lanik ez eta telebistan ikus...

ATSEGALE TA BERTZEÑO

Post tenebras spero lucem

Nola erran deitu hiztegian ikusi nuen atsegale elea. Kuadratu egin zitzaidan eta gogoaren baitan sartu. * * * Emaztearekin sekula santan ez atserik ez atsegalerik ere; Haroko lagun batek antzekoa derasa, baina gizonaz kestione: con él ni solaz ni solaz salaz, ná de ná, nanay de la China, ¡y es hombre! Ni orai hamar urte ohartu nintzen ezen eragiten ez banion kasu mikorik ez; eragiten banion egia da sekula santan ere ez zidala ezezkorik emaiten, baina eneganatu artio, a, zeinen zen denbora luzea iraganik ! Zera pentsatu nuen: Ez zioat eraginen; nahi badu, ji...

IRADOKIGARRI TTIPIÑOAK

Post tenebras spero lucem

Oldarraldi. Eskuararen aurkako oldarraldia. Nik haren antonimoa biltzen dut, ez baitakit zein den; oldarraldia erasoaldi baldin bada, haren antonimoa da... dena delakoa: nik dena delakoa biltzen dut, zer erranik ez, filmazioneetan, baita ixuri bero goxoa ere: berotarzuna, beraz, areago. * * * Katea eten ez dadintzat, castinga bada: jin diren neskak hogoi izan dira: higa behar genuen, hain xuxen tripañodun eta zelulitis pixkat zutenak. Hirur bilholli izan dira. Ene aldetiko oniritzia bildu dute xikokan ikusi ondoan. Gaineratekoei eskermila eta ahantzirik ez ditugu ukanen.   &n...

LLABUR-LLABURZKI

Post tenebras spero lucem

...tupustean, gerizapean, hirur neska topatu dut saldaz beterik musu-kolkoak. * * * Haien korpitzean hamekatxo xilo; ixtapean batto, bertatik ageri baita nafarrilarra: beronek du ixurarazi biga-bostetan intziri, intziri eta intziri. * * * -Milika lasail !... Milika iezazkidazue emeki-emeki !... Nafarrilarra !... Titiburuak !... Sar mihia uzkian !... Bertan sar hirurok !... Pitzi-patza nuzie !... Tumatxa, hi !... * * * Edderki jokaturik gitun, ezin hobeki xikokaturik: gainkatuenetarik gitun gu, xikokari iaio garen urdaxka hauek !... * * * Daigun eta daugin bizitzea nolako date ote ? ...

[Audioa] Euskadi Irratia: Zaldibiako eskola: Nola komunikatu haurren gurasoen erdiak euskararik ez dakienean?

Bertakotzea helburu

[AUDIOA] Azken bost urtean jaiotako haur zaldibiarren % 40 inguruk atzerritik etorritako gurasoak dituzte. Lardizabal eskolan oso barneratua dute arnasgune izateari eusteko eskolak funtsezko zeregina duela, eta ekimen aitzindaria jarri dute martxan UEMA eta HUHEZIko teknikariekin elkar hartuta. Helburua euskaraz ez dakitenekin komunikatzea eta kulturarteko harremanak sortzea da. Eider Amundarain Zaldibiako eskolako zuzendaria eta Garikoitz Goikoetxea UEMAko teknikaria izan ditugu "Faktoria"n ekimenaren berri ematen. Eskolak eta guraso elkarteak herenegun zabaldu zuten informazioa: ht...

Penintsularen beste puntan

sosiuz

Sekretu miragarri bat: almendrondoen adar eroriei, hilabete pasatu eta gero ere, ezti usain ordigarria darie. Petaloen artean sudurra sartu, arnasa sakon hartu eta... zorabio gozoa... Pego izeneko herrian batu genituen apurtutako adarrak, eta igo ginen garrofera edo algarroba zuhaitzetara, eta entzun genituen gaueko 9etan prozesioetako ensaioak tronpeta jasanezin batekin... Eta ikusi... Eta usaindu... Eta sentitu... Orain arteko bidaian, bereziki ederrak izan dira aspaldiko lagunekin eta lagun berriekin pasatutako momentu ahaztezinak, baita parke naturaletan igarotako egunak ...

Bost metafora kontzeptu baten bueltan

Garaigoikoa

Orain dela denboratxo bat arnasgune funtzionalei buruz aritu nintzen blog honetan bertan. Aurretik, gune hegemonikoak ere aipatu nituen (gune autozentratuak esamoldea ere aditu dut). Orain dela gutxi, Ekolingua jolasaren harira, dentsitate guneak izeneko esamoldea ere entzun dut. Eta, hori gutxi balitz, Patxi Baztarrikak, gauza berari deitzeko, D ereduko espazioak (D ereduko gizartea) esamoldea erabiltzen du. Laupabost “metafora” brikolaje berarako. Metaforak metafora, gure gerorako ezinbestekoak dira bost izen duten horiek. Eta hori da garrantzitsuena.

Zona euskaldunak, zona erdaldunak

Garaigoikoa

Oso ohituta gaude gurean zona euskaldunak eta zona erdaldunak bereizten. Oso ohituta, era berean, arnasguneak berba erabiltzen (zonalde erdaldunak orduan itoguneak?). Oso. Uema ere soziolinguistika geografikoa da (nik gurago soziolinguistika funtzionala, baina tira). Oso ohituta gaude mapetara. Mapek erakusten dituzten mugak errealitatera eramaten ere trebeak gara, trebeak garenez. Euskalkien mapatik hasita (esate baterako, Durangon edo Errenterian guztiek egiten dute euskalkiz? Gasteizen ez dago euskalkian egiten duenik? Edo Zallan edo Lizarran ez da euskarik egiten?) beste edozein mapara...