Ustearen orbanak

Atzo 88 urte Franz Kafka hil jakun.  Kasu berezia da berea, nobelagintzaren historian: Franz Kafka nobelagile lez egin da ezagun, baina autorea bera jarri dogu bere obraren gainetik, autoreak berak bere obrak berak, bere nobeletako testuak berak baino interes handiagoa baleuko lez, bere nobela grisen "mezua" ulertuteko orduan.  Azterketarako ikuspuntu hori hartzeak argi asko emon leike, baina baita itzalgune asko sortu be, eta ikuspuntu bakar horretatik sortzen den argiak itzutu be ein leike. Jende askok ekin deutzo Kafkaren obraren ikasketa eta azterketari Max Brod bere lagunak...


Argazkilaritza artea den ala ez betiko eztabaida bat izan da.  Iruditzen zait ordea, argazkilaritza arte gisa zer den ez dela inoiz argitua izan.  Zertan datza argazkilariaren genioa? Ba al da halakorik? Zertan datza argazkilaritzaren artetasuna?  Galdera hauei erantzuteko saiakerak izan dira, zuzenekoak eta zeharkakoak, galdera bete-betean erantzuteko saiakerak, edo albotik jotzen dutena.  Roland Barthes, Susan Sontag dauzkat orain gogoan.  Baina galderak zutik dirau: Zertan datza argazkilaritzaren artetasuna?  Zer du argazkilaritzak berezkoa, arte gisa, beste...