Iñigo Jones Arkitekto Ingelesa

Iñigo Jones (bai, bai, IÑIGO Jones. :-) Ingalaterrako lehen arkitekto garrantzitsua izan zen. Hala dio behinik behin wikipediak gazteleraz zein ingelesez (eta sinestu egin beharko!:-)

Iñigo Jones (1573-1652)

Iñigo, Italian izan zen birritan bere arkitektura ezagutzak osatzen, eta bertan ezagutu zuen garaikide izan zuen Palladio handiaren arkitektura. Bere izpiritu eta arauek Iñigoren lanean eragin handia izango zuten ondorenean, ez zioten gainera alferrik Palladio Ingelesa deitzen! Iñigo Jones-ek errenazimendua ingalaterrara eraman zuela ere esaten da.

Bere bizitzan zehar Ingalaterrako Karlos I.aren aparejadore ofizial izatera iritsi zen besteak beste eta garaiko eraikuntzarik garrantzitsuenak egin zituen. Hortik, Anthon van Dyck margolari ospetsuak irudikatu izana, goran agertzen den bezala.



Baina Iñigo? Pentsatuko duzue. Nolatan Iñigo?

Wikipediak dioenez Iñigoren aita katolikoa zen, eta posible da beraz, Inazio Loiolakoaren omenezko izena izatea (iñigistak omen dira bere jarraitzaileak). Hala dio baita ere Wikipediak :
"His father also bore the unusual name "Inigo"—perhaps a form of "Ignatius," or a derivative from Spanish"

Baina badira guzti honetan kontutan hartu beharreko pare bat gauza.

Iñigo ez da Ignazio euskaraz. Iñigo, gaztelerazko Eneko da. Inazio Loiolakoaren apaiztu aurreko izena Iñigo zen, eta hortik, Iñigo = Ignazio nahasketa. Ondoren, Sabino Aranak ere hala izan zedila proposatu omen zuen, eta noski, honek gauzak are eta gehiago nahastu. (dena, wikipediaren arabera)

Baina bada beste kontu interesgarri bat ere. Izan ere, Inazio Loiolakoa 1556an hil zen, Iñigo Jones-en jaiotza baino 17 urte lehenago, baina kontua da, Inazio Loiolakoaren beatifikazioa 1609an izan zela! Iñigo Jones-ek 36 urte zituenean! Eta kanonizazioa berriz 1622an! Arkitektoak 49 urte zituenean!

Beraz, Iñigo Jones-ek bere izena Inazio Loiolakoa “ezagun” egin aurretik hartu zuen! Puff! Ke kaña!

Baina guzti honek izan dezake bere esplikazio zentzuduna, zeren eta ezaguna da Inazioren biografian nola ingalaterra aldetik ibili zen, hala nola, jesuitek ingalaterra bertan ere kontraerreforma zela eta egin zuten lana.

Inazio Loiolakoa (1491-1556)

Honek guztiak Iñigo Jones-en izena esplika liezaguke. Aipatuak posible dira, zentzuzkoa da. Baina bada pentsatzea gustatzen zaidan beste posibilitate bat ere:-)

Posible da, Iñigo Jones-en aitak, handik urte mordoska batetara Krutwig-ek esango zituenaren berri izatea, berak ere, Eneko = Angus dela pentsatzea.

Zer, ez didazue azken hau ulertu? azkarregi joan naiz ezta? Barkatu, barkatu! :-)

Kontua da, ikusi dugun bezala Iñigo = Eneko dela, eta Eneko Enneco-tik datorrela, eta azken hau Enneges-etik. (betiere wikipediaren arabera, noski!:-)

Enneges Iberikoz idatzia

Bestalde, Angus izen eskoziarra (edo Pikto-a hobe esan, eskoziarrak baino lehenagotik zeudelako lurralde horietan) modu desberdinetan idatzi izan da historian zehar: Aengus, Aonghus,Oengus... (abizenetan McInnes bezala) eta baita Enegus bezala.

Eta hemen, Federico Krutwig-ek jauzi bat haratago eman, eta Enegus piktoa, euskal Enneges-en berdina zela zioen. Beraz:

Enegus = Enneges
Angus = Eneko = Iñigo

Beno, Krutwig-ek gauza gehiago ere bazizkioen, baina gaurkoz nahikoa luzatu naizelakoan nago.
:-)