Eraikuntza berriko etxeak

Lehengo egunean Etxe berria! esanez agurtu gintuen Katixak, mudantza eginda (zenbaitek aldaira ere esaten dute: aldaira iz. Ipar. 'aldatzea, aldaketa': etxe-aldaira).

Etxe berria, beraz. Baina gaur egungo publizitate-hizkuntzak ez du aski etxe berria esatea, nonbait. Aspalditxoan ari naiz irakurtzen, eskualde-aldizkari batean (ez da toki bakarra izango), honelako iragarki bat:

Eraikuntza berriko eta bigarren eskuko etxeak salgai.

Hasieran oharkabean pasatzen zitzaidan "eraikuntza berriko etxe" horiena, baina halako batean jabetu nintzen zer den kontua. Nekez uler daiteke gaztelaniara itzuli ezean: de nueva construcción. Gaztelaniak ohikoa duen nominalizazioaren arazoa dugu agerian:

1. Aditza (construir) nolanahi bihurtzen da izen (construcción).

- Es necesario construir 50 nuevas viviendas.
- Es necesaria la construcción de 50 nuevas viviendas.

2. Gure kasuan, osagarri batean gertatzen da fenomeno hori:

- viviendas recién construídas
- viviendas de nueva/reciente construcción

3. Hortik, oharkabean kalkatzen dugu egitura: "construcción" = "eraikuntza" eta "de reciente construcción" = "eraikuntza berriko". Euskaraz aski arrotz gertatzen da hori, ordea, "eraiki berriak" edo "egin berriak" esango baikenuke berez. Iragarkirako, berriz, besterik gabe "etxe berriak" esatea dirudi egokiena.

Etxe berriak eta bigarren eskukoak salgai.

Beharbada ez direla berri-berriak, egin berri-berriak alegia... Hala bada ere, hori ez da inolaz konpontzen "eraikuntza" sartuta, eta bizitzaileak sartu arte berri izango dira etxeak, nik uste. Nahiz gaurko Berrian Amagoia Ibanek aipatzen duen kasua gertatu: sei urtean ezin sartu.