Caesar Augustako kronika
Halaxe deitzen omen zioten erromatarrek hiri honi eta hortik ei datorkio gaur egungo izena ere: Zaragoza. Atzo (urriak 25) iluntzean iritsi ginen hona Joxe Aranzabal eta biok; kontua da AIJIC elkarteak gaur eta biharko antolatutako jardunaldietan onartu zigula izen ponposodun komunikazio bat (“Reconversión de los media convencionales ante los nuevos modos de obtención de información”; ea datorren astean blog honetan bertan zintzilikatzen dugun). Komunikazioa, hemen aurkezturiko gainerako guztiekin batera, CD batean jaso dugu gaur, baina ez dugu hor jasotakoa azaltzeko modurik izango, hitzaldi ofizialentzat baino ez dagoelako astirik. Ah, bide batez, hau da aurtengoa XIII. ekitaldia duten jardunaldion izena (ekitaldi bakoitza hiri batean egin ohi dute): “Nuevos retos de la comunicación: tecnología, empresa y sociedad”.
Jarraitu baino lehen, ohar txiki bat Euskarazko Komunikazioaren Historia ikasgaiko ikasleei: esana nizuen topatuko genuela moduren bat eskegitzeko zuen power pointak (Jakin aldizkariari buruz egin dituzuen lan bienak) blog honetan. Haatik, han eta hemen kontsulta batzuk egin ostean, kontu hauetan aditu direnek esan didate ezetz, oraingoz ez dagoela hori egiteko aukerarik. Hortaz, iradokizun txiki bat baino ez: eskegiko zenituzkete zeuek power-pointon laburpenak aurreko postaren erantzun modura? Lan txukunak egin dituzue eta begitantzen zait merezi duela horiek bistaratzea eta hor jasotakoa jende gehiagorekin partekatzea. Animo beraz!
Beste ohar bat ere bai ikasleentzat: segidan datozen lerrootan gaur hemen ikusi eta entzunikoen kronika laburra egingo dugu. Ez du zerikusi zuzenik euskarazko komunikazioarekin, baina alderaketak egiteko balioko digu. Kronika honetan, beraz, ikasle bakoitzari itaun bana planteatuko diogu (bloga irakurtzen duzuen ala ez egiaztatzeko modu praktikoa da hau, ez duzue uste?). Sei itaun guztira, eta bakoitzak bat erantzun beharko du (gero, nahi badu beste baten erantzunak komentatzen ere sartu, libre dauka, bistan denez). Ekin diezaiogun jolasari, beste barik.
Heldu gara, bada, 9:00ak aldera hiriko Merkataritza Ganberara, bertan izango baitira jardunaldiak (ikus hemen ere Joxeren gaurko kronika). Gisa honetako ekitaldiek informazioa jasotzeko ez ezik hango eta hemengoekin harremanak egin, materiala lortu eta jendea ezagutzeko (esan dezagun dena: … eta antolatzaileen kontura bapo bazkaltzeko) ere balio dute. Gaur ere halaxe izan da: hemen izan gara, besteak beste, EHUko Javier Diaz Noci eta Idoia Camachorekin, Santiagoko Komunikazio Zientzien Departamentuko Xose Lopez (Joxeren aspaldiko ezaguna) eta Jose Pereirarekin, hemengo San Jorge unibertsitateko kide zenbaitekin, katalanekin…
Izan ere, geroz eta garrantzi handiagoa dauka gaur egun sarean lan egiteak, eta horretarako bidelagunak topatu behar dira. Arazoa da Hegoaldeko euskaldunok maizegi jardun dugula mundua Espainian amaituko balitz modura: testuliburu askoren (gehiegiren) bibliografiari eta bazterrotako ikerketa-sare batzuei erreparatzea baino ez dago esanikoa egiaztatzeko. Lagunak bazter guztietan egin behar direla diote, eta egia da, baina bazter guztietan, eta ez soilik (edo ia soilik) Espainian… Tira, gu geu behinik behin hemen ez ezik Gales aldean eta beste bazter batzuetan ere ari gara lagun bila; ea ahaleginak fruiturik ematen duen…
Gainerakoan, jardunaldien mamiari dagokionez, “Comunicación, educación y sociedad” izan da 1. mahai-ingurua: begi-bistako baieztapen asko eta mami gutxitxo, egia esan. Esan dute, adibidez (eta egia handia da) geroz eta informazio gehiago dagoen mundu honetan geroz eta beharrezkoago izango dela ezagutza (informazio-alfabetatzea da hemen aipatu ez den baina horretan aditu direnek darabilten terminoa), lastoa eta alea bereizten ikasteko. Esan dute, halaber, kopuruen eta ikus-entzule neurketen tiraniak edukien kalitate-gainbehera ekarri duela. Esan dute, era berean, lehen gurasoen eta eskolaren eskumen ziren ardura batzuk bereganatu dituela orain telebistak: gazteak heztea (ganoraz edo ganora barik, hori beste kontu bat da), baloreak transmititzea, aisialdia betetzea… Aipatu dituzte igorlea eta hartzailea eta antzerako eskemak, Harold Lasswell eta Wilbur Schramm-en garaietatik ezer aldatu ez balitz bezala, Internet sortu ez balitz bezala… eta kezka azaleratu dute segidan: hedabideek hezitzaile izan behar luketela uste dute, baina zenbait psikologoren laguntzaz telebistak umeengan daukan eragina aztertu du Madrilgo Complutenseko Avelina Vegak eta kexu da emakumea: Shin Chan emakume nagusiei ipurdia erakusten ibiltzea eredu txarra ei da, errespetu falta galanta. Zer deritzozu, Onintza? Eredu eztabaidagarriak zabaltzen ditu telebistak? Lekuz kanpo dago adibide hori? Ba al dago ETB1en edukiak gainerakoetatik bereizterik?
Beste galdera bat: Pompeu Fabrako Joan Ferres-en ustez, emozioak eta alderdi irrazionalak ikertzea ezinbesteko ei da ikus-entzunezkoen zinezko eragina ulertzeko (neurologoen lanak-eta aipatu dizkigu). Haatik, berak dio arrazoimen hutsera mugatzen dela maiz gure analisia. Zer deritzozu, Maitane? Arrazoi du Ferresek? Eta, bide batez, ETB1en gaur egungo programazioa aztertzen jarrita, arrazoimenaren ala emozioen alderantz jausten da balantza?
Gazte-jendeaz ere hitz egin da (34 urtekoak kategoria horretan sartzea zilegi ote?). Heraldo de Aragón-eko gazteentzako gehigarriaren arduradun Juan Antonio Gabelas-ek beste hainbat ikerlarirekin batera (San Jorge unibertsitateko irakasle ere bai baita) ikerketa egin du eta ondorioen artean dio hemengo gazteek eskatzen dituztela albistegi bizkorrak (inteligenteak), gazteen problemak bistaratuko dituztenak, gazteak umetzat hartuko ez dituztenak, gaur egun joera guztiz bestelakoa delako. Zer deritzozu, Joseba? Joera bera antzematen duzu gurean euskarazko kazetetan?
Hurrengo mahai-ingurua interesgarriago izan da. Lurreko Telebista Digitalaren etorrerak eta seinale analogikoa desagertzeak zertzuk aldaketa ekarriko dituzten azaldu dute, Espainian telebistak eginiko ibilbidea azaltzeaz batera; hona mugarri batzuk ibilbide horretan: 1956an, TVE sortu zen; 1969an, etxe horren bigarren katea; 1980ko hamarkada hasieran, estreinako kate autonomikoak –ETB izan zen lehena eta haren ostean Katalunia eta Galiziakoak-; hamarkada amaieran, estreinako pribatuak eta Canal Sur, Telemadrid eta Valentziako Canal Nou; 1990eko hamarkada erdian, estreinako kate digitalak; 2006an, autonomiko gehiago, La Sexta, Cuatro eta Lurreko Telebista Digitala. Aldaketa horiek guztiek, bistan denez, telebista publikoen izaerari eragin diote. Zergatik, Amaia? Zeintzuk izan behar lirateke telebista publiko baten ezaugarriak? Eta ETB1enak?
Amaitu da goizekoa, bapo bazkaldu dugu eta hasi da arratsaldeko mahai-ingurua. Iritzi-kazetaritza eta informazio-kazetaritza izan dituzte hizpide: txanpon beraren aldeak ote diren edo bereiztuta behar ote duten, noiz den zilegi bata, noiz bestea… Hemengo kazetari bat (Mariano Gistain) eta hiru espainiar mediatiko ilustre (Antonio Casado, Charo Zarzalejos eta Pilar Cernuda) izan dira mahaian. Azken horiek Antena 3, Onda Cero, TVE, Telemadrid eta enparauetan jardun ohi dute iritzi-ematen. Elkarri domina-jartzen ibili dira, eurak baino eskumarago (!) dauden eta are espainolago diren (!!) Federico Jimenez Losantos eta Pedro Jota Ramirez modukoak larrutu dituzte (haien izenik aipatu barik), indarkeria arbuiatu dute behin eta berriz (ETArena, bistan denez, ez Francorena edota aliatuek Irak eta Afganistanen baliaturikoa) eta baita etikaren gorazarre egin ere. Hortik aurrera, Pilar Cernudak agiraka (= errieta gipuzkoarrentzat) egin die gazteei. Oraintsu Madrilgo Universidad Autonoman izan ei zen eta hango Kazetaritza fakultateko 55 ikasleetatik 7k baino ez omen zituzten irakurtzen egunkariak, eta euretako 4k baino ez liburuak. Zer deritzozu, Oihana? Gutxiegi irakurtzen duzue? Ala hedabideak ez dira gazteen ohitura berrietara egokitu? Zein da kontua? Eta euskarazkoetan? Hartzen dira kontuan gazteen informazioa jasotzeko ohitura berriak eta zuek gustuko dituzuen gaiak?
Beste galdera bat ere izan da, eta nik zeuri egingo dizut, Nerea: bazterrotan komunikazio-kabineteak ugaldu direla ikusita (edozein erakunde, talde, alderdi, elkarte zein sindikatuk dauka gaur egun berea), onuragarri ala kaltegarri dira informazio-igorketaren ikuspegitik? Informazio interesatua banatzera mugatzen dira ala komunikatzaileen lana errazten dute? Eta igortzen dute euskarazko komunikaziorik? Zein da zure pertzepzioa?
Tira, azken mahai-inguru bat ere izan da (komunikazioaren historiari buruzkoa), baina Joxe eta biok ihes egin dugu bertatik ziberkafe honetara kronika hau idazteko asmoz. Bihar, kazetaritza digitala, publizitatea & harreman publikoak eta komunikazio-ikasketen etorkizuna izango dituzte hizpide. Hor aipatuko direnak, hala ere, hurrengo batean kontatuko dizkizuegu, honezkero berba larregi egin dugu eta.
Ondo segi eta datorren astera arte (eta gogoratu: itaun hauei erantzunak azaroaren 2rako, euskarazko irratigintzari buruzko irakurketekin batera; nota onak bai, baina gogor lan egitearen truke…).
Aitor
Iruzkinak
Oihana 2006-11-01 02:03 #1
<p>Gazteriak, orokorrean gero eta gutxiago irakurtzen du, hori egia da. Teknologia berriek gero eta saturatuago duten gizarte honetan nahiago izaten dugu telebistara edota internetera jo. Gaur egun, guztia eginda ematea gustatzen zaigu (eta baita lehenagokoei ere, aukera hori izan balute), beraz, albisteen berri izateko zer hoberik telebista aurrean eseri eta lasai lasai gaudela ematen diguten informazioa barneratu baino? </p>
<p>Euskara hutsean informazioa jasotzeko zailtasunak ditugu oraindik. Gazteleraz informazioa jasotzeko aukera gehiago dugu eta zenbait kasutan, euskarazko informazioa eskura izan arren, errazago jotzen dugu gazteleraz dagoenera. Azken horren arrazoia, hizkuntzaren konplexutasuna da. Askotan, gauzak modu sinplean adierazi beharrean arrotzak zaizkigun hitzetara jotzen dute. Hori horrela dela ikusirik ez da harritzekoa beste hizkuntzetara jotzea, edota teknologien mundua hautatzea. Orain dela pare bat aste Julio Ibarrak emandako hitzaldian antzerako zerbait aipatzen zuen. Berak, telebista programen hautuari buruz jardun zuen; jendeak, egun lanpetu bat izan ondoren ez du telebista piztu eta buruari bueltak ematen hasteko inongo gogorik izaten. Hori dela eta, lehenengo topatzen duen "telebasura" bezala ezagutzen ditugun programei begira geratzen dira. Gauza bera gertatzen da irakurketarekin, baina ez dut uste gazteen kasua denik, orokorrean galdu da irakurtzeko ohitura.</p>
<p>Albistegietan, esate baterako, ez dira aipatzen gazteei interesatzen zaizkigun gai asko eta asko. Hezkuntzaren arloa gutxiegi jorratzen da, baita etxebizitzen arazoak eta orokorrean gazteek dituzten kezkak albo batera uzten dira.</p>
<p>Baina errua beti besteei botatzea erraza da. Gazteok gaizki ohituta gaude (hori agian izan daiteke gizarteak erakutsi digunaren ondorio, baina geuk ere izan dugu geure errua), gaur egun guztia eginda eman behar digutela pentsatzen dugu eta hori, arlo guztietan nabarmena da. Denboraren kontua ere bada, gaur egungo gazteak hainbat ekintza egiten ditu egunean zehar, bere buruarentzat ere ez du astirik hartzen, horren ondorio ere izan daiteke irakurketa baztertu eta teknologia berrien hautua egitea.</p>
Aitor Zuberogoitia 2006-11-01 03:41 #2
<p>Arrazoi duzu, Oihana. Autokritika egin behar dugu, guztiok:</p>
<ul>
<li>Batetik, gazteek, erosokeriarako eta informazioa modu akritikoan jasotzeko joera horrek bihur ditzakeelako gizarte-talde engainaerraz, manipulaerraz. Irakurketa da horren aurkako antidotorik onena. Eta bai, neuri ere begitantzen zait gauzak errazegi izan dituzuela, dena eginegi eman zaizuela eta horrek gauzen benetako balioaz ez jabetzera eroan zaituztela. </li>
<li>Behin hori esanda, argi utzi gura dut hedabide tradizionalek eta unibertsitateko beharginok ere autokritika egin behar dugula: asmatu egin behar dugu zuek bultzatzen irakurketara, hausnarketara; asmatu egin behar dugu zuen subjektu izaera azpimarratzen. Horretarako, bistan denez, gure eskema zahar asko bazter utzi beharko ditugu (objektu pasibo bihurtzen zaituzteten klase majistralak, berbarako) eta jaramon egin beharko diegu zuen kritikei, zuen gustuei eta informazioa jaso eta prozesatzeko dituzuen modu berriei.</li>
<li>Azkenik, gizarteak berak ere autokritika egin behar du, gehiegizko abiaduran doalako eta ez duelako behar beste astirik uzten ez informazioa patxadaz jasotzeko, ez jasotakoari buruz hausnartzeko.</li>
</ul>
<p>Interesgarriak izan dira zure iritziak, Oihana, niri neuri behintzat pista batzuk bistaratu dizkidatelako.</p>
Amaia Zaldua 2006-11-01 06:08 #3
Maitane Nerekan Umaran 2006-11-01 21:37 #4
Zoritxarrez telebistaren alde razionala gaur egun eskasa da oso. Eta zoritxarrez esaten dut, hau gehiago sustatzea guztiz beharrezkoa ikusten dudalako. Iñondik iñora ez dut uste telebistaren aurrean jartzen garenean analisi arrazional batera mugatzen garenik. Ez behintzat telebista ikusle "arrunta". Extresaren gizarte honetan, telebista buruari atsedenaldi bat emateko aukera izaten da askotan (nik neuk ere horretarako erabiltzen dut maiz). Nahiko lan ematen diogu arrazoimenari amaigabeko lan egunetan, telebistaren aurrean guztiz pasibo izateko aukera bilatzen dugu (ez beti noski, badaude pentsatzera behartzen gaituzten saio asko, baina hauek ez dira normalean gehiengoaren gustokoak). Bat nator Joan Ferresen ideiarekin: beharrezkoa da alde irrazionala eta emozioak aztertzea telebistaren azterketa egoki bat egin nahi badugu. Eta egiten da, ez dago sasi programazioa gainetik begiratzea besteterik (amoranteen istorioak agertzen dituzten programak, reality showak...) gure sentimenduekin nola jolasten duten ikusi ahal izateko. Baina honekin kontuz! Ez dut uste, erakusten digutenarekin benetako emozioak lantzen dituzten. Gizakia hori baino akoz sakonagoa dela pentsatzen dut oraindik. Sasi emozioak dira lantzen direnak, eta hauek inkontzientera heltzea lortzen badute, lehen aipatutako arrazoiengatik da: telebistaren aurrean eserita babesgabe gaude, pasibitateak zaurgarriagoak egiten gaitu. Ematen du, komunikabideetan emozioak baztertu behar direla pentsatzen duen hoietakoa naizela. Ez da horrela. Baina ez dute hauekin garbi jolasten. Emozioak erabili bai, baina hauekin jolastea ez dut egoki ikusten, hartzailearen indefentsio egoera kontuan hartuta.
ETB1eko programazioari dagokionez, esan daiteke salbuespentzat hartuko nukeela. Nahiz eta "reality show" eta aipatutako sasi-sentimenduekin jolasten duten programak geroz eta ugariagoak diren, oraindik arrazoimenaren aldera jausten da balantza. Edo, hobe esanda, sentimendu arrazionalagoekin lan egiten dutela esango nuke. Sentimendu arrazionalak?? Bai. Euskalduntasuna, abertzaletasuna, euskal kultura... hoiek guztiak ere sentimenduak gordetzen dituzte atzean, noski.Baina hauek era aktiboago batean azaltzen dizkigute, hau da, gure atentzioa eskatzen dute hauek lantzerakoan. Hitzetik Hortzera, Bertatik Bertara, Sautrela... emozio karga handiko programak dira hauek, baina ez dut uste era pasiboan jaso eta inkoszienean erraz geratzen diren saioak direnik. Hala ere, hau guztia horrela bada, ETB1 katea jende multzo mugatu batera zuzendutako programazioa eskaintzen duelako dela esango nuke. Ikusi beharko genuke telebista kate masifikatua izatekotan nola jokatuko lukeen.
Maitane.
Aitor Zuberogoitia 2006-11-02 01:55 #5
<p>Interesgarria zure erantzuna, <strong>Maitane</strong>. Oro har bat nator esaten duzunarekin: ez dugu komentu baterako telebistarik behar. Telebistak, definizioz, denbora-pasarako tresna izan behar du. Denbora-pasa duina ere izan daiteke, ordea. Gogoan ditut 1980 hasiera eta 1970 hamaierako TVE espainiarreko zenbait teleserie (ikus-entzuleak eskuratzeko gerra hasi barik zegoen garaietakoak, beraz; badut lagun bat ETBko zenbait saioren ekoizle dena, eta maiz aipatu ohi du du zelan ETBren estreinako urteetan ikus-entzuleen kopuruen neurketak kasik existitu ere ez ziren egiten...), eta, denbora-pasarako aproposak izateaz gain, oso duinak ziren; orduan ez zegoen, oro har, ikuslea kosta ahala kosta erakartzeko gaur egun dagoen zabarkeria eta zaborkeriarako joera hori (egia da egun ere serie oso onak ikus daitezkeela, baina zabor proportzioa itzelean hazi da). Horrek, bistan denez, telebista publikoen eta pribatuen arteko aldeaz eta batzuen zein besteen funtzioez berba egitera garamatza. Zoritxarrez, <strong>Amaia</strong>, zure erantzuna testu barik iritsi da...</p>
Onintza 2006-11-03 01:10 #6
<p>Agian gogorregia izango naiz hau esaterakoan, baina, kasu askotan, gurasoek euren hezitzaile papera galdu dutela iruditzen zait. Gaur egun, umeen heziketa eskolaren eta medien esku uzten da. Are gehiago, heziketan telebistak geroz eta pisu handiagoa duela uste dut. Lehen gurasoen eta eskolaren eskumen ziren ardura batzuk bereganatu ditu orain telebistak: gazteak heztea, baloreak transmititzea, aisialdia betetzea... </p>
<p> </p>
<p>Madrilgo Complutenseko Avelina Vega kexu da: Shin Chan emakume nagusiei ipurdia erakusten ibiltzea eredu txarra ei da, errespetu falta galanta. Shin Chan fenomenoa gurera iritsi zenean gizarte osoa aztoratu zen: ume lotsagabea zela, ipurdia erakusten zuela eta abar. Lehenago ere antzeko zerbait gertatu zen Dragoi Bola marrazki bizidunekin: umeak biolentziara bultzatzen zituela, ez zela umeentzako egokia eta abar. Ez nator bat Avelina Vegak dioenarekin, arazoa ez da umeek eredu txarrak ikusten dituztela telebistan, baizik eta etxean ez dutela ikusitakoa ondo edo gaizki dagoen irakatsiko dioen inor. Umeari marrazki bizidunak fikzioa direla sinestarazi behar zaio. Hutsune hori dela eta, umeek marrazkietako pertsonaiek egiten dutena errepikatzen dute. Errazena errua telebistari leporatzea da, baina Shin Chan programaziotik kentzeko eskatzen duten berberak dira umeei etxean eredu txarrena ematen dietenak (gurasoek elkar jotzea, eztabaidatzea, elkar iraintzea...). </p>
<p> </p>
<p>Avelina Vegak zer proposatzen du telebistak <em>Heidi</em>, <em>Marco</em>, <em>La Abeja</em><em> Maya</em> eta <em>Barrio Sesamo</em>ren gisako marrazki bizidunez betetzea? Ez nago ni marrazki horien aurka, baina Shin Chan eta Dragoi Bola moduko marrazkiak ere izatea aberasgarria dela iruditzen zait. Umeek ere ikus dezatela beste errealitate bat: edo Shin Chan moduko haurrik ez dagoela pentsatzen duzue Euskal Herrian? </p>
<p> </p>
<p>ETB1en edukiak ezin daitezke gainerako telebistetatik bereizi. ETB 1ek, egia da, beste telebista kate batzuek baino ordu gehiago eskaintzen dizkiola haurrei, baina edukiak antzerakoak dira: marrazkiak, umeek parte hartzeko programak (Betizu, Egin Kantu) eta abar. Hala ere, egia da ETB1 aitzindari izan dela Shin Chan eta Dragoi Bola moduko marrazki bizidun polemikoak emititzen Espainiar estatuan. </p>
<p> </p>
<p><strong><u>Onintza Ayestaran Artetxe</u></strong></p>
joseba orella 2006-11-03 01:21 #7
<p>Egia esan, egungo albistegiak urrun daude bizkor edo inteligente izatetik; baita gazteen problema edo bestelako arazo sozialak bistaratzetik ere. Eta gazteen postura, beraz, oso logikoa da: edonork eskatzen ditu albistegi inteligenteak eta edozein kolektibok ere (baita gazteak ere) bere arazo, kezka edo bestelakorik gizarte osora zabaltzea. Horretarako, albistegiak tresna eraginkorrak izan daitezke. </p>
<p> </p>
<p>Ez da komeni, ordea, horrelakorik. Jakina da albistegiez “elikatzen” dena iritzi eta ikuspuntu zehatz bat jaten ibiltzen dela (sarritan, baita pozoitu ere). Hartzaileak igorlearen iritzia barneratzen du zuzenean (inkontzienteki eta subliminalki, askotan) jasotzen denarekiko gogoetarako inolako aukerarik gabe. </p>
<p> </p>
<p>Sistemaren interesak gainjarri egiten dira beste edozeren aurrean; albistegietan nabarmen. Albistegi inteligenteak zer onura ekar diezaioke sistemari? Batere ez: herria zenbat eta itsu edota tontoago mantendu, orduan eta hobeto. Eta gizartea itsu mantentze horretan gazteak umetzat hartzea oso eraginkorra bihurtu daiteke. Izan ere, ume direla sinestaraziz gazteek izan dezaketen aktibotasun, aldarrikapen egarri edota informazio gose oro ezabatzen dute. </p>
<p> </p>
<p>Gazteak ume mantenduz gero eta nagusienak zeharo ezereztatuta, sistemak aurrera egiteko asko egina du. Itsu mantendu beharreko herritar gutxiago du; gainera gazteen indar eta nagusien bizi esperientzia txikiagoa duten herritar taldea: lan errazena falta zaio sistemari azken kolpea emateko…</p>
Amaia Zaldua 2006-11-03 08:43 #8
Pribatuaren eta publikoaren dilemarekin gatoz berriz ere. Oraingo<br />honetan telebistari dagokionez. Digitalizazioak eta kate pribatuek<br />indarra hartu dute, eta era berean, publikoari kendu. Eragina<br />negatiboa da dudarik gabe, pribatua publikoa itotzen ari baita.<br /><br />Telebista publikoak guztiongana iritsi behar du, eta herritarren<br />aniztasuna hartu behar du kontuan. Hori da, hain zuzen gertatzen ez<br />dena. Gaur egun, kate pribatu zein publikoaren atzean interes politiko<br />eta ekonomikoak daude, eta horiek erabakitzen dute zein programazio<br />atera. <br /><br />Telebista publikoan ez da ulertzen zertarako dauden iragarkiak, berez<br />nahikoa luke herritarren zergetatik lortzen duen dirua, ala ez? Kontua<br />da audientzia lortzeko gerran sartuta daudela, eta espektakulua bilatu<br />behar da. Denak bezala, telebista entretenigarriago egiteak dirua<br />eskatzen du.<br /><br />ETBrekin berdina pasatzen da finean. Orain terrorismoa modan dagoela,<br />horretaz hitz egingo dugu, orain digitalizatu egin behar dela, ba gu<br />ere bai. Lehiak egiten duenari dago begira beti enpresa biziraun ahal<br />izateko.<br /><br />ETB 1 gainera, nazionalki nahiz internazionalki euskara hutsean<br />emititzeko gai den kate bakarra da. Baina, niri sortzen zaidan kezka<br />ez da ETB, tokian tokiko telebista edota irratiak baizik. Zer pasako<br />da horiekin digitalizazioa iristean? Desagertu egingo direla. Bidezkoa<br />al da herritik sortzen diren ekimen horiek baztertzea eta trukean kate<br />ofizialek saltzen diguten ikuspuntu global horrekin gelditzea? Bada<br />zertaz hitz egin.<br /><br /> <br />Amaia Zaldua<br />
Aitor Zuberogoitia 2006-11-03 09:49 #9
<p>Egun on guztioi. Poztekoa da irakaslearena ez beste ahots batzuk ere bistaratzea blogean. Ea denon artean (<strong>Nerea</strong>ren iritzirik ez dugu jaso oraindik...)<strong> </strong>aberasten dugun kontua.</p>
<p><strong>Onintza</strong>k bete-betean asmatu duela begitantzen zait. Arrazoi duzu zera diozunean: <em>"(...) arazoa ez da umeek eredu txarrak ikusten dituztela telebistan, baizik eta etxean ez dutela ikusitakoa ondo edo gaizki dagoen irakatsiko dien inor." </em>Hori, eta ez beste ezer (betiere neure ustez), da gakoa. Bestea, ume bihurrien portaerak existituko ez balira bezala jokatzea eta hori guztia, AEBetan hainbeste maite duten <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Political_correctness">zuzentasun politikoaren </a>esparruan sartzea da. Ah, hori bai, Onintza: ondo idazten duzu oro har, baina komak, bi puntuak eta puntu eta komak ere existitzen dira. Horiek gehiago baliatuko bazenitu, zure esaldiek erritmo pausatuagoa, egokiagoa izango lukete, eta irakurleak berak ere, irakurri ahala, lantzean behin arnasa hartu ahal izango luke...</p>
<p><strong>Joseba</strong>ren iruzkinari dagokionez, egia da hedabideek maiz gazteak kontsumitzaile potentzial diren heinean baino ez dituztela aintzat hartzen (badakizue, Euskadiko Kutxaren <em><a href="http://www.cajalaboral.com/GO/euskera/home.htm">Go zara </a></em>iragarkian agertzen diren moduko gazte <em>estupendo</em>, arazo bako, markako arropez jantziak); egia da, halaber, gazteen irizpide kritikoa eta heldutasuna aintzat hartu beharrean, saltzen dizkigutela horien antipodetan dauden jarrera eta ereduak. Hori guztia horrela izanik ere, nago ez ote den errazena errua beste barik <strong>sistemari </strong>egoztea; horrela, abstraktuan, zehaztasun handiagotan sartu barik <em>(echar balones fuera </em>esaten diote horri gaztelaniaz, ezta?)<em>.</em> Zer da sistema? Zelan dago osatuta? Gazteek ere ez al dute osatzen sistema? Eta gazteen familiek? Eta gutariko bakoitzak? Eta zer egiten du gutariko bakoitzak sistema horren kontraesanak gainditzeko? Eztabaidak, ezelako etekinik atera gura izanez gero behinik behin, askoz zehaztasun maila altuagoa eskatzen du (egia da, halaber, blog hau ez dela horretarako fororik egokiena).</p>
<p><strong>Amaia</strong>ren iruzkina ere, azkenik, interesgarria da. Kate publiko zein pribatuen atzean interes politiko-ekonomikoak daudela diozu, eta hala da. Interes ekonomikoak batik bat, hedabide handiek burtsan kotizatzen baitute (argi dago, beraz, etekin ekonomikoaren bilaketa itsuaren logika gailentzen dela, zerbitzu publikoaren logikaren kaltetan). Dena dela, ez nago ados idatzi duzun beste gauza batekin: digitalizazioak ez ditu desagerraraziko tokiko irrati eta telebistak. Hona adibide bat, <a href="http://www.sustatu.com/1160552882">hemen</a>. Horrez gain, atzoko eskolan digitalizazioa aztertuko duen taldeari banaturiko <em>Goienkaria</em>-ko artikuluaren idazpuruak (2006-10-27koa) zera zioen: "Tokiko telebisten dekretua euskarazko kateendako ona da, Goienaren esanetan"... Gauzak ez dira zuri edo beltz izaten normalean. Edozein kinka berrik berarekin ekarri ohi ditu nola mehatxuak hala aukerak, eta geure esku dago neurri handi batean batzuei (mehatxuei) edo besteei (aukerei) indar gehiago ematea, batzuk ala besteak hauspotzea...</p>
<p>Tira. Nahikoa dugu erantzunei dagokienez. Dena dela, irakur ezazue mesedez honen ostean berehala eskegiko dudan hurrengo posta ere. Oraintxe arte, beraz</p>
<p>Aitor</p>
<p> </p>
Utzi iruzkina: