Picasso, Orson Welles, Elmyr eta Zer den Artea (eta Agur)

---

Pertsona batek Picassoren margolan bat ukondoarekin hautsi duela entzun dut telebistan. Dirudienez, hanka sartze hori egin duen bera, artelan hori dirutza handi batengatik saltzekotan zebilen. Ezin omengo du orain kuadro hori dirutza berdinean saldu.

Bainan non dago artea? Margolanak, gutxi asko, lehengo berdina izaten jarraituko du orain, baina halere, gutxiago balioko du. Artelanen merkatuak ez du zentzurik, hobe esan, artelanen merkatua ez dabil artearen atzetik.

Guzti honek, Orson Welles-en azken filma izan zen "Fraude" edo "F for Fake" film bikaina ekarri dit burura. Izan ere, bertan Welles-ek guzti honen inguruko galderak planteatzen dizkigu.

Filma, Elmyr de Hory izeneko kuadro faltsifikatzailearen inguruan eratua dago, eta Welles-ek, Elmyr-en margolan Picassodarrak edo Matissedarrak artea ote diren galdetzen digu. Munduko hainbat museotan Picassorenak direlakoan dauden Elmyrren margolanak ez ote diren artea. Nork pentsatu eta eraikiak izan diren ez dakigun erdi-aro eta gotikoko katedralak artea ez ote diren. Artistak bihurtzen al duen objektua artean. Non dagoen artea.


Elmyr de Hory

Nire lagun batek maisuki dioen bezala, pelikula horretan Welles-ek hankaz gora jartzen du pentsamendu okzidentalean eraiki dugun artistaren inguruko pentsamendu guztia. Welles-ek hankaz gora jartzen du artista handien inguruan sortu dugun mito, sumisio eta tradizioa. Gehiegizko garrantzia ematen zaio artistari, eta ez horrenbeste artelanari bere horretan.

Beste adiskide batek ordea, filmaren azken zatia Picassori egindako omenaldi bat dela dio.

Ez dakit.

Nik dakidana, (orain, momentu honetan zihur nagoen gauza bakanetako bat gutxi gora behera), artea norberaren esperientzia estetikoan dagoela.

Ez dakit zer iruditzen zaizuen.
________________________________

Bestalde, esan agurtu egin behar zaituztedala ez baitut aspaldi honetan hemen idazteko indan handiegirik izan.

Beraz, agur zuri, zutabe honetan honaino iritsi zaren horri.
Agian itzuliko naiz noizbait. Nork daki.