BASAPIZTU
BASOGINTZA BERRITZAILEA
BASAPIZTUGilles Fert apikultore ospetsuaren etxean izan ginen atzo, berarekin hitzegin eta erle erreginak erosi genizkion. Argagnonen, berak dituen, Errumaniako eta Errusiako akazia sailetan barrena ibili ginen, 11ha. Hemengoak baino loraldi handiagoa dute, beraien enborra zuzenagoa da eta 7 metrorarte ez dute adarrik emoten. Zuhaitz errentagarria da, 15 urteko zuhaitzek 20-25 zentrimetrotako diametroa eta 20 metro inguruko garaiera izaten dutelarik. Egurra eraikuntzarako erabiltzen da eta ha-ko, kalitateko 600 zuhaitz izango ditugu, hasiberritan 1500 sartuko ditugularik.Berak idatzitako Cría de rei...
Bioingenieritzan eta ibaien kudeaketan emandako jardunbide egokiei esker, gure ibaietan hobekuntzak lortzen ari gara. Biodibertsitatea areagotu dugu, antzina zuten egoera latzari, partxea ipintzen ari garelarik.Hezeguneen berrosaketa, hirigintzaren birplanteamendu hidrologikoa, kontzientzia eta legedi berdea, jasangarritasun apustuak, kontserbazio eta lokalizazio politikak...ezartzen diren arren, arre eta iso. Beranduegi ote da?Bioingenieritza teknika, teknologia eta materialen erabilerarekin, gure paisaia eraberritzen da, erakargarriago bihurtuz; Krainer egiturak, landaketak, eskoillerak, ...
Gure herrietako lorazaintzan aldatu behar genituzken jardunbide asko ditugu. Euskal Herri mailan, Noiango lorazaintzaren ereduan jarri beharko genuke arreta. Kudeaketan aldaketa batzuk txertatuz, lorezaintza gastutan 200.000 euro baino gehiago aurreztea lortu dute, paisajistikoki aurrerapausoak emanez eta herritarren mesedetan, beraien aburuz. Baratzegintza eta lorezaintza ekologikoa ustartzen dituzte Noaingo Sentzumenen lorategian eta Noain herrian bert-an ere politika eraginkorrak gauzatu dira. Gaspar Caballeroren ereduari jarraiki, herritarrek bertako produktuak jateko aukera erreza dute...
Pagoak burua bustita eta oinak lehor nahi ditu. Hezetasuna maite du eta ondorioz Euskal Herria. Gurean badira inon aurki ez genitzaken mendi paisaiak; pago motzetaz ari gara.Guretzat ohiko, munduarentzat txundigarri.Jatorria burdinolen jaiotzearekin baterakoa da XII. mendekoa. Duela 50-60 urterarte, ikazkintza, untzigintza eta egituretako erabiltzen zen egurra, pagoetatik ateratzen zen.Pago lizarra 3-4 metrotan lepatu eta handik urteten diren adarrak erabiltzen ziren hortarako, 20 urtean behin gutxigorabehera. Euskaldunok betidanik izan dugu zuhaitzekiko mirespena eta gure historia ber...
Calocybe gambosaren garaia iritsi da. Udaberriko ziza edo perretxikua gure mendietan aurki genezake, susaleku deituriko tokietan. Urtero toki eta egun berdinetan ernetzen da, askotan herradura formako taldetxotan agertzen delarik.Mikorrizaturiko belarrek, kolore ilunagoa izaten dute. Udaberrian beste belarrak baino indar handigoz hazten dira eta ziklo amaiera azkarragoa izaten dute. Hau perretxikoak-belarrari elikagaiak eskuratzeko erreztasuna ematen dielako gertatzen da; belardien osasunerako perretxikoaren presentzia oso ona da. Kare lurretan aurkituko dugu sarri, abeltzantza praktikatzen...
Landare ugalketa egiteko era desberdinak ditugu. Espezie bakoitzak bere erreprodukzio erak ditu eta urrengo idatzietan berauek esplikatzen saiatuko gara. Sarrera gisako azalpena da honakoa.2 bereizketa nagusi egin behar dira landare ugalketari buruz hitzegiterakoan. Multiplikazio sexuala eta begetatiboa.Multiplikazio sexuala, hazi bidez egiten dena da normalean. Estambreetako anteretan biltegiratzen den polena (arra), estigman sartu eta obulutegiraino jeisten da berau germinatuz. Polenizazioa bezala ezagutzen den prozesua. Hemendik lorea, fruitua eta azkenik hazia suertatuko direlarik. Lore...
Lurzoruaren formakuntza harrien zikloarekin ertsiki erlazionatua dago. Hauek meteorizazio fisiko (berotasuna, hotza, triturazioa, hezetasun edo zikutzeak), kimico (disoluzioa,hidrolisia, karbonatazioa, hidratzaioa, oxidazio eta erreakzioa) edo biologikoa (izaki biziek, onddo, bakteria) pairatzen dute bere baitan, degradazio, desintegrazio eta berrantolaketak gertatuz eta horizonte desberdinak sorraraziz.Euskal Herriko lur gehienak gazteak dira eta hauek A horizontea guztiz desintegratugabea dute fertilitate ertaineko lurrak direlarik.Datu gisa, aipatu, harri asko duten lurrak gehiago berotz...
Haragitarako txekorra loditu eta errentagarri aterako bazaigu, berau larretan aske haztea da bide bakarra. 500 eurotan gutxigorabehera erosiko dugu txekorra eta hazten denean 1200 bat eurotan saldu genezake.Apiriletik, irail-urri bitartean zelaietako larretan aske, belarrez elikatu dadila eta gabonetan 300-350 kilogramo hartzen dituenean, prezio altuena dagoenean hil eta salduko dugu. Hazten dugun txekor bakoitzeko`, 500 bat euro eskuratuko ditugu honela.Esnetako behi pintoa (arra) 30 eurotan eros genezake eta etxerako loditu eta honek jatekoa emango digu.Etxean bertan kokatua, lasto ...
Endoterapia, zuhaitzei, izurrite eta gaixotasunen aurka, aplikatzen zaien tratamendu berritzailea da. EEUU eta Italian oso edatua dago edo edozein zuhaitzei aplika geniezaioke. Zuzenean sustraiei edo zuhaitzen lepoari sartuko diogu produktua eta honek, izerdiaren bitartez (xilema batez ere) produktua zuhaitz guztian zehar garraiatuko du, ingurumenari kalterik eragin gabe eta edozein ordutan, intsektu fitofagoen aurka eragiñez, intsektu fitoseidoak ikutu gabe. Ekintza, pistola baten bitartez burutzen da.Tratamenduaren efizientzia zihurtatua daga kasu guztietan, aplikatutako fitosanitario edo...
Otsailetik Maiatzera bitarte landatuko ditugu mahatsondoak. Txotxetatik, sarmientoetatik edo txertaturiko mahatsondoak erosita egin dezakegu. Guk nahi dugun barietatea aukeratu eta 3 urtetara uzta jasotzen hasiko gara.Landareko 2-4 kilogramo mahats jaso genitzake eta kilogramo bakoitzetik botila eder bat eskuratuko dugu. Mahatsondoak ez du ongarririk behar, ez eta bela "txarrak" kentzerik berez indar handia baitute landareek. Hezetasuna gustoko ez duen landarea da eta botritisaren aurkako tratamendua egin beharko diegu urtean 8-10 aldiz sulfato kobrearekin.Eguzkia da txakoli hona lortzeko s...
