En Zugzwang

Bizardunak astaprotoen azken diskaren izena da bai baina Zugzwang egoeran egoteak beste zerbait esan nahi du berez. Xake partida batean eman daitekeen egoera bat da eta sekula fitxa beltz eta zuriekin jokatu baduzue, ezaguna egingo zaizue nahiz eta berarentzat izenik ez izan.

Partida oker doa eta zure erregea larritasun uneak pasatzen ari da. Ipurdi azpian duen laukian babestuta dago, lasai, baina beste edozein laukira mugitu ezkero, bereak egin du. Horixe da Zugzwang egoeran egotea.

Zauden lekuan bizirik jarraituko duzu nahiz eta erabat gustura ez egon baina edozein mugimenduk taulatik aterako zaitu. Hasieratik gustatu zait Bizardunak taldearen jarrera eta ez diote beraien bigarren lanari halabearrez izen hau jarri.

Horrelaxe ikusten omen dute heuren burua gaur egungo gizartean eta erabat identifikatua sentitzen naiz analisi horrekin. Lana dugu (batzuk), baita ahora zer eraman ere (gehienok) eta Saramagok aipatzen zuen moduan, burbuja demokratiko horretan, dena gutxi-behera ondo doa. Ondorioz, ez gara mugitzen.

Tabakoaren aurkako legea, lan erreforma, pentsioen berrantolaketa (nolabait deitzearren...), 67 urterarte lana egin beharren mehatxua, Sinde legea, Sortu ez legalizatzeko zentzurik gabeko aitzakiak eta orain, 110 kilometro ordura joateko limitazioa. Aurrekoan lagun batek kontatu zigun nola bere amonak beti esan izan dion bere adinarekin berak lana egiten zuela dagoeneko eta kontu zahar hura errepikatzen zion hurrengorako, erantzuna prest omen zuen: Bai amona, baina nik, zure adinarekin ere lana egingo dut... Are okerragoa da ordea guk gure seme-alabei esango dieguna: Nik zuen adinean, trabernetan erre egiten nuen, pelikulak ordaindu gabe jeisten nituen eta autoan 120 kilometro ordura gidatzen nuen... Indiana Jones moderno batzuen moduko zerbait izango gara...

Hauetako neurri batzuekin ados egongo zarete agian, beste batzuekin ez hainbeste eta beste batzuek barrenak sutan jarriko dizkizue. Hala ere, badute guztiak zerbait komunean, herria kontuan hartu gabe hartu direla, iritzi publikoa haintzat hartu gabe eta inolako hausnarketarik gabe. Eta esango duzue; Eta? Ba beti bezala. Ba bai, ez zaizue arrazoirik falta baina zerbait aldatzen ari delakoan nago. Egunero konfidantza gutxiago dut hau aldatzeko gai izango garenaz... Aspaldi galdu nuen politikoetan konfidantza baina gugan nuena mantentzen nuen sutan dagoen iltze bati heltzen dionaren moduan. Egunero ordea, etsiago nago, ez dut inondik argirik ikusten eta Afrikari begira jartzen naiz une batez. Iraultza horiek azkenean ezertarako balioko ez dutenaren sentsazioa dut eta guk gurean zer egin genezakeen galdezten diot nire buruari... Sentitzen dut baina ezer ez, Zugzwang egoeran gaude.

Makurtu gaitetzen gogorrenak etortzeko baitira... Noiz arte?