Egia osoa Goenkaleren inguruan (Gure biziak arriskuan jarri dituen ikerketa) I

Beti galdetu izan diot nire buruari Goenkaleren arrakastaren arrazoia. Hamar urtetik gora antenan, ezdakitzenbat mila atal eta ikusleak hor, fidel; beraien ipudia eserlekutik altxatu ezinik. Behin baina gehiagotan eztabaidatu dut honetaz harrekin eta bestearekin baina orain bi hilabete gure lagun Txomin Hoodekin hasi nintzen historiako misterio handinetakoa den (Harri filosofala eta gero eta Kennedyren hilketa baino lehen) fenomeno honetaz hitz egiten.

Zergatik? Nola? Zein da Arralderen sekretua? Nola demontre ez da jendea oraindik aspertu? Alde batetik eta bestetik begiratzen genuen telesaila baina ez genuen erantzunik aurkitzen. Gaiaz ahaztekotan ginen eta halako batean, Txomin Hood Suediara joan zen astebete pasatzera Roterdamgo Erasmoren kontura Goteborgen izugarrizko zepelinak arrapatzen ari zen lagun bati bixitan.

Suediako hotzak ekarritako berriek gorputza astindu eta ordurarte lo genuen kazetari sena piztu zuten. Egun hartatik aurrera ikerketa sakon bati ekin genion eta lortutako ondorioak izugarriak izan dira. Ez dakit ondorio hauek publiko egiteak arazorik ekarriko ote digun. Ziuraski bai, baina gure ardura da herritar errespontsable moduan, Goenkaleri buruz egia osoa kontatzea. Hor doa:

Goteborgeko gau hotz batean hasi zen dena; Goteborgen gau guztiak dira hotzak, hotzak eta luzeak, eguardiko hiruretan hasten baitira urtearen sasoi honetan.Gau hura are hotzagoa zen gainera, elkartruke “kultural” baten bila ibili ondoren bere logelan bakarrik baitzegoen telebistari begira gure Txomin bere zorte txarra madarikatzen zuen bitartean. Ia lau neskarekin ligatu zuen; ia batekin, ia bigarrenarekin, ia hirugarrenarekin eta ia laugarrenarekin (suediarren mitoek ez dute balio, ez du axola neska eskandinabiarra edo polinesiarra izateak mutila gipuzkoarra bada).

Halako batean, mutur parean zuen telebista interferentziak izaten hasi zen eta hamabi pulgadetako telebista hartan bi telebista kate gurutzatzen ari zirela konturatu zen. Ohetik altxa, Siemens telebista txikira gerturatu eta makinaria industriala konpontzeko gure herri maite honetan erabili izan den trikimailurik zaharrena erabili zuen: Hostia al kanto!

Une hartan, kate bakarra ikusi zen berriz ere telebistan baina ez zen lehengo kate bera. Katearen elbia hizki zirilikoez idatzia zegoen eta filologia eslavoan erudito jakituna den Txomin Hood, kate errusiar bat ikusten ari zela konturatu zen. Telebistaren aurrean exeri zen Karpatoetatik haizean zehar iritsi zen seinale harri begira baina bapatean, bere gorputza goitik behera zeharkatu zuen hotzikara batek.

Telebistan telesail zaharkitu bat botatzen ari ziren. Bertan, emakume bat egri zen taberna barra baten atzean, buelta eman zuen eta… Marialuisa zen, Goenkaleko Marialuisa. Ez zen bera baina izugarrizko antza zuen eta dekorazioa oso antzekoa zen. Telesaila ikusten jarraitu zuen eta “Goenzale” izeneko telesail bat ikusten ari zela konturatu zen. Ze demontre zen telesail hura? Goenkalerekin erlaziorik ba ote zuen.

Goteborgen eman zituen azken egunak telesail honen inguruan ikertzen pasa zituen (suediarrek ez zioten kasu handirik egiten beraz, ez zuen ezer hobeagorik egiteko). Galdezka ibili ondoren, Vassilys Mynskinek 1967tik 1973arte zuzendutako telesail hau, Sobietar Batasunean audientzia lider izan zela jakin zuen. Informazio intrigante honekin Euskal Herrira itzuli zen eta kontatu bezain pronto ikertzen hasi ginen. Koldo Mitxelena eta Astigarretako liburutegietan dokumentazio lana egin ondoren ETBra deitu genuen gure usteak ziurtatzeko baina ez zuten gurekin hitz egin nahi izan. Hala ere, berandu zen, Goenkaleren sekretua, ez zen sekretua jada guretzako.

Dena, 1966ko arratsalde hotz batean hasi zen Dimitri Ugrumov Propaganda Ministrari sekretua eta Vassilys Mynski errealizadore siberiarra, San Petersburgoko “Golka” tabernan Vodkaz bustitako kafe bat hartzeko geratu zirenean.

Jarraituko du…