Etxerako lanak
Egun on berriro, Nerea, Onintza, Maitane, Joseba, Oihana eta Amaia. Lau gauzatxo gogorarazteko baino ez da posta hau:
- Ahal duzuenean, eskegi Jakin-i buruzko zuen lanen eskemak gai hori jorratu zuen testuaren erantzun modura, bale?
- Zintzilika ezazue, era berean, euskarazko irratigintzari buruz dakizuena ere (hori, posta honen erantzun modura): bai atzoko klasean entzunikoa, bai zuek zeuen kabuz irakurritakoa. Gero, zuek idatzitakoa jaso eta puzzlea osatuko dut, datorren astean eskegiko dudan beste posta batean.
- Eskegi, halaber, atzo entzuteko agindutako elkarrizketa bien laburpenak eta elkarrizketok sorrarazten dizkizueten burutazioak.
- Joseba: gero 14:00etan pasako naiz zuen gelatik eta egingo dugu berba jarraipen taldea biltzeko datari buruz.
Ala, a jugar a pala. Ondo-ondo pasa asteburua
Iruzkinak
JAKIN, BARNE AZTERKETA 2006-11-04 18:47 #1
<p></p>
<p> </p>
<p> <u><strong>JAKIN</strong></u></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><strong><u>GIDOIA:</u></strong></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p>· 1.- Sarrera </p>
<p>· 2.- Lehen aldia (1956-1977)</p>
<p>· 3.- Bigarren aldia (1977-2006)</p>
<p>· 4.- Autoreak</p>
<p>· 5.- Ondorioak</p>
<p> </p>
<p><strong><u>1.SARRERA:</u></strong></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p>· Arantzazu (autoreak, zuzendariak)</p>
<p>· Bi aldi</p>
<p>· Ale kopurua</p>
<p>· Euskara, kultura, abertzaletasuna eta erlijioa</p>
<p>· “Bilakaera ideologikoa”</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p>“ Euskal Herria osoan askatuko da, ala ez da askatuko”.</p>
<p> </p>
<p><strong><u>2.- Lehen aldia (1956-1977)</u></strong><strong><u></u></strong></p>
<p> </p>
<p>• SAILAK</p>
<p> Ataria</p>
<p> Teologia</p>
<p> Filosofia</p>
<p> Kultura </p>
<p> Antze eta Olerti</p>
<p> Saski-Naski</p>
<p> Elkarrizketa</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p>“Aldizkari au teologilariena izango da nai baduzu; baiña iñungoena ez, guztiena baizik. Orrexegatik jarri dizugu zuretzako txoko au. Orduan beteko du gure aldizkari onek gure asmo-naia: gure euskal biotz-taupaden erakustzaillen izan dedilla”</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><strong><u>1961:</u></strong></p>
<p><u> </u></p>
<p>• Aldaketak: </p>
<p> </p>
<p>-Formatoa</p>
<p> -Teologia/Kultura</p>
<p> -Gazteak</p>
<p>-Euskara </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><strong><u>1966:</u></strong></p>
<p><u> </u></p>
<p>• 52 idazle</p>
<p>• 111 lan</p>
<p>• 9 orden desberdinetako autoreak</p>
<p>• Musika, artea, atzerria, kronikak, erlijioa…</p>
<p>• Gazteak</p>
<p>• Pertsonaia famatuak</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p>“Erakus zaiozute JAKIN lagun bati, irabaz zaiozute euskerari irakurle berri bat. Ekin, ba: ia harpidedun bakoitzak beste berri bat idazten duen”.</p>
<p> </p>
<p><strong><u>1967:</u></strong></p>
<p> </p>
<p>• Euskararekiko kezka berragertu</p>
<p>• Formatoa modernizatu</p>
<p>• Argitalpenari buruzko informazioa</p>
<p>• Gai nagusia: Che Guevara</p>
<p><strong> </strong></p>
<p><strong><u>1968:</u></strong><u></u></p>
<p> </p>
<p>• Editoriala</p>
<p>• Jakintzak</p>
<p>• Nota laburrak (Eurovision)</p>
<p>• Kronikak (erlijioa)</p>
<p>• Eskutitzak eta iritziak</p>
<p>• Literatura</p>
<p>• Gai nagusiak: 98ko belaunaldia, Deia…</p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u>1977:</u></strong></p>
<p><strong> </strong></p>
<p>SAILAK:</p>
<p> </p>
<p><em> * POLITIKA</em></p>
<p><em> * GIZARTEA</em></p>
<p><em> * LITERATURA</em></p>
<p><em> * EUSKAL IRITZI LIBREAK</em></p>
<p><em> </em></p>
<p>Ondorengo esaldiarekin jartzen da martxan bigarren aldian JAKIN aldizkaria:</p>
<p> </p>
<p><em>“Hona Jakin berrituaren lehen zenbakia. Administrazioak beharturiko 7 urtetako isilaldiaren ondoren, sorreratik 20 urtetara, postfrankismo honetan, berriz plazaratzen gara.”</em></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><u>1981: </u></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p>• SAILAK:</p>
<p> </p>
<p> * <em>HEZKUNTZA</em></p>
<p><em> * JAKINEN HISTORIA</em></p>
<p><em> </em></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u>1991:</u></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p>• Aldaketa: JAKIN aberatsago, atseginago eta irakurterrazagoa.</p>
<p>• GAIAK:</p>
<p> * <em>E.A.E-ko egoera politikoa</em></p>
<p><strong><em> </em></strong>* Golkoko Gerra</p>
<p> * Teknologia</p>
<p> * Hizkuntza</p>
<p> * Politika</p>
<p> * Poesia</p>
<p>* Telebista</p>
<p>* Literatura</p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><u>1998:</u></strong></p>
<p><u> </u></p>
<p>• ALDAKETA: Formatua aldatu egiten da, gaur egunarekin bat doana jartzen dute.</p>
<p>• SAILAK:</p>
<p> *KULTURA</p>
<p> * LITERATURA</p>
<p> * IKUSKIZUNAK</p>
<p> * SOZIOLINGUISTIKA</p>
<p> * TELEPOLIS</p>
<p> *AIPAMEN BEREZIA: EUSKARA ETA EUSKAL KULTURA</p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p>• <strong><em><u>EUSKAL KULTURAREN ERREPASOA EGIN DUTEN ZENBAIT IDAZLE:</u></em></strong></p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong>* ANDOLIN EGUZKITZA</p>
<p> * XABIER MENDIGUREN</p>
<p> * MANEX PAGOLA</p>
<p> * LAURA MINTEGI</p>
<p> * ELIXABETE GARMENDIA</p>
<p><strong><em> * (…)</em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em><u>AUTOREAK:</u></em></strong></p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p><u>Ezaugarri orokorrak:</u></p>
<p>• Idazle ezberdin asko</p>
<p>• Hasieran denak apaizak ziren</p>
<p>• Urteak pasa ahala barietate gehiago</p>
<p>• Ia emakumerik ez </p>
<p>• Gaur egun emakume gehiago (baina gutxi oraindik)</p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><u>AUTORE GARRANTZITSUENAK</u></strong><u>:</u></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><em><u>Nikolas Ormaetxea ORIXE (1888-1961)</u></em></p>
<p><em><u> </u></em></p>
<p>• <em>Orexan jaio (Gipuzkoa)</em></p>
<p>• <em>Jesuitara sartzen saiatu baina ezin</em></p>
<p>• <em>Orduan, euskal lanetan murgildu</em></p>
<p>• <em>Gauza ezberdinetan lan egin: Euskaltzaindia, Euzkadi egunkaria, itzulpenak…</em></p>
<p><em><u> </u></em></p>
<p>• ESTILO NATURAL ETA INDARTSUA</p>
<p>• LITERATUR MUGIMENDU KLASIKOAK NAHIAGO</p>
<p>• EUSKARA ETA EUSKAL KULTURAREN INGURUAN IDATZI ASKO</p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p><strong><em><u>JOXE AZURMENDI OTAEGI (1941-?)</u></em></strong></p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p>• Zegaman jaio</p>
<p>• Arantzazun, Erroman eta Münsterren ikasi</p>
<p>• Olerkari, kazetari, saiogile eta filosofoa</p>
<p>• EHUko katedraduna</p>
<p>• JAKIN taldeko partaidea</p>
<p>• Bere artikuluen ardatza: literatura, politika, gizartea, eta pentsamenduaren joerak</p>
<p>• Euskal gatazkaz asko idatzi (ikuspegi ezberdinetatik)</p>
<p>• Euskal Herriko fenomenoak nazioartekoekin erkatu</p>
<p> </p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u>BESTE AUTORE BATZUK:</u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p>Iñaki Antigüedad, Mikel Albisu,Josune Ariztondo, Anjel Lertxundi, Ibon Sarasola, Txillardegi, Ramon Saizarbitoria,Nerea Azurmendi…</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><strong><u>ONDORIOAK:</u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p>• Euskara mailari dagokionez, garapena.</p>
<p>• Gaiak garaiarekin erlazionatuta egon dira gehienetan.</p>
<p>• Zientzia eta kultura arloan eredu bilakatu da.</p>
<p>• Autoreak garaiaren arabera aldatzen joan dira.</p>
<p>• Oztopoak oztopo gaur egun ere aurrera jarraitzen du.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><strong><em><u> </u></em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p>OIHANA LETE</p>
<p>AMAIA ZALDUA </p>
<p>MAITANE NEREKAN</p>
Amaia Zaldua, Oihana Lete, Maitane Nerekan 2006-11-06 16:05 #2
<p><strong>JOXE RAMON BELOKI ELKARRIZKETA</strong></p>
<p> </p>
<p><strong><u>LABURPENA:</u></strong></p>
<p> </p>
<p>“Epoka baten amaiera eta beste baten hasiera”, horrela definitzen du Joxe Ramon Belokik 1976an burututako “24 ordu euskaraz” jaialdia. Deiadar bat zabaldu nahi izan zen etorkizunera begira: gauzak era ezberdin batean planteatu behar ziren, gizarte berri bat zetorren, eta 24 orduak euskaraz egiten zituen komunikabidea beharrezkoa zen. Gaur egun ere garrantzia dauka honek. Gizarte elebidun batean bizi gara, planteamendu berezi bat eskatzen digularik. Honen aurrean gauzak argi dauzka Belokik: gure ereduak guztiz euskalduna izan behar du. </p>
<p> “Anti-irrati” eta “anti-komunikazio” hitzak erabiltzen ditu elkarrizketatuak jaialdiari buruz hitz egitean; euskara eta euskal kulturaren inguruko testigantza bat izan zen. Honetan eragile desberdinek parte hartu zuten eta formatu ezberdinak erabili ziren: kronikak, mahai-inguruak, Euskaltzaindiaren emanaldiak, Belodromoko jaialdia, kontzertuak… Jendeak inoiz ez bezala jarraitu zuen ekimena, ez zuten horrelako zerbait espero. Belodromoko jai erraldoia ikaragarria izan zen eta oso hunkigarria. Baina ez zen erreza izan guzti hori antolatzea, izan ere, Franco hilda zegoen baina tentsio nabaria zen oraindik (ala ere ez zen kezkarako aukerarik izan). Lan hauetan ibili zen Joxe Ramon Beloki Juan Mari Lekuonarekin batera. “Herria Irratia” guzti honen bultzatzaile nagusia izan zen, garaia hartan Gipuzkoan paper garrantzitsua betetzen zuen komunikabidea. Euskara normalizaziorako euskarazko komunikabideak nahitaezkoak dira Belokiren ustez, hau jaialdiaren ardatza izan zelarik. Proiektu honetan sinesten ez zuen jende asko egon zen, baina antolatzaileek, ekitaldiak ingurura begiratu gabe prestatzen saiatu ziren eta gehiengoak eman zien babesaren indarrez aurrera egin zuten. Geroko jaialdientzako eredua ezarri zen, nahiz eta hau errepikaezina izan.</p>
<p>Elkarrizketaren erdialdera ondoko galdera egiten dio kazetariak Belokiri: “Non dago ilusio hori gaur egun?”. Euskaltzalearen ustez ilusio hori badago, nahiz eta era desberdin batean aurkituko dugun. Orduan egindako planteamendu batzuk bizirik diraute, nahiz eta orduko ilusioa falta zaien. Are gehiago, bere ustez, hori bizirik jarraituko du beste batek planteamendu ezberdin bat egiten ez duen bitartean. Digitaliziizoak ekarriko dituen aldaketak aipatzen ditu elkarrizketan, hauek garaiko planteamendu hori errealitate berrira egokitzea eskatzen duela uste duelarik. Etorkizunerako indartzearen beharra ikusten du Belokik, horrek sinesten duguna indartzea suposatuko duelarik. Ez ditugu gauzak gaurko egoeraren arabera eta jende masa batentzat egin behar, baizik eta gure ideiei fidelak izanez: “Diru publikoaren eginkizuna da merkatua ematen ez duen baina gizarteak behar dituen gauzetan inbertitzea”.</p>
<p> Amaitzeko “24 ordu euskaraz” jaialdia alde batera utzi eta euskal komunikabideen bilakaerari buruzko erreflexioa egiten du. Garai batean prentsa elebidunaren frakasoa eman zen, horregatik euskara hutsezko egunkari baten beharra. Baina nolakoa?: publikoa pribatua, ze eduki… Gauza bat argi zegoen: XXI. mendeko egunkaria izan behar zen, multimedia kontuan hartu behar zelarik. Beste egunkariak honetan integratzea beharrezkoa zen, baina konplikatua ere. Guzti honen inguruko eztabaidak anitzak izan ziren: diru publikoaren erabileraren beharra, doako prentsa, profesionaltasuna eta militantziaren bereiztea… Gaur egun bizirik diraute horretako eztabaida asko, finantzazioarena besteak beste. Belokik argi dauka enpresa sostengarriak egin behar ditugula aurrera jarraitu nahi badugu, horretarako multimediaren integrazioaren beharra behin eta berriz aipatzen duelarik. </p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u>GURE IRITSIA:</u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong>“Diru publikoaren eginkizuna da merkatua ematen ez duen baina gizarteak behar dituen gauzetan inbertitzea”.Esaldi honetan euskara eta euskal kultura aurrera ateratzeko guztiz kontuan izan beharko genukeen premisa bat laburbiltzen da gure ustez. Honekin ez dugu esan nahi diru publikoarekin soilik atera daitekeenik, eta atera behar Denia, euskara aurrera (ezta komunikabide euskaldunei dagokionez ere), baina bai, esaldi honek laburbiltzen duela gaur egun Euskal Herrian komunikabideak duten arazo nagusietako bat. Euskaldunak euskara behar dugu gure egunerokoan (prentsan, telebistan, irratietan…) eta horren ardura hartuko beharko lukete gobernuek: gure eskubidea da eta, beraz, bermatua egon behar da. Baina ez nolanahiko komunikabideak eskainiz, komunikabide duin batzuk baizik. Zoritxarrez, merkatuan lehiakorra izatea guztiaren gainetik jartzen da askotan, eta horrekin galtzen irteten gara askotan euskal hiztunak (euskararen erabilera urria den herri eta eskualdeetan gehien bat). Ondo daki guzti hau Joxe Ramon Belokik. </p>
<p>“24 ordu euskaraz” jaialdiari dagokionez, oso hunkigarria da euskal komunikabideen historian hain garrantzitsua izan den gertakari bati buruz bertan egondako (antolatzaile moduan gainera) baten eskutik informazioa jasotzea. Horrelako ekimenak oso garrantzitsuak dira Euskal Herrian, dirua, sinadurak edo dena delako biltzeaz aparte, jendea motibatzeko balio dutelako eta hau nahitaezkoa delako gure hizkuntza eta kultura aurrera ateratzeko, baita komunikabideei dagokienez ere. Belokik aipatutako “ilusioa” bizirik dirau oraindik, baina honen sua ez itzaltzeko lan handia egin behar dugu denok. Komunikabideek paper garrantzitsua jokatzen dute “ilusio” horren bizirautean, XXI. mendeko arma garrantzitsuenetako bat baitira.</p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
<p><strong><u> </u></strong></p>
Aitor Zuberogoitia 2006-11-07 10:50 #3
<p>Kaixo Maitane, Amaia eta Oihana. Zorionak, lehenengo eta behin, lanean fin ari zaretelako eta elkarrizketaren mamia ondo jaso duzuelako. Ondo… edukiari dagokionez; formari dagokionez, ordea, testuak badu zer zuzendu:</p>
<p>- Ergatibo batzuk txarto daude (eta hori, behin unibertsitatean, ez da onargarria): <em>ilusioa bizirik dirau, euskaldunak euskara behar dugu, antolatzaileek (…) saiatu ziren…<br /></em>- Pare bat akats ortografiko potolo dago:<em> iritsi</em> (<em>aburu-</em>ren sinonimo modura) eta <em>ala ere</em>. Akats txikiago batzuk (baina akatsak, azken buruan) ere bai horien aldamenean: <em>garaia hartan, errez</em> (<em>erraz</em> beharrean), <em>guzti hori, guzti honen</em> eta gisakoak (<em>hori guztia</em> eta <em>honen guztiaren</em> beharrean)…<br />- <em>Zelarik, digularik</em> eta antzekoen bitartez loturiko menpeko esaldiak, oro har, txarto josita egoten dira (badira salbuespen batzuk: gogoraraz iezadazue kontua hurrengo eskolan eta aipatuko dizkizuet), eta hala daude zuen kasuan ere.<br />- Euskaraz<em> porrot egin </em>edo <em>erreka jo</em> edo antzeko esamoldeak erabiltzen dira zuek hor jarritako <em>frakasoa eman</em>-en ordez (<em>eman</em> aditza euskaraz ez da adiera horretan erabiltzen, eta <em>frakaso</em>-k Tapia eta Leturiaren kantu baterako balio dezake –<em>amodio kontuan, frakaso-frakaso…-</em>, literaturan zein kantugintzan zilegi delako araua bortxatzea, baina, gainerakoan, berba hori ez da euskara). <br />- <em>Anitz</em>, berriz, <em>asko</em>-ren sinonimo da (<em>jende anitz etorri da, anitz jende etorri da</em>), baina ez gaztelaniazko <em>variad@</em> edo <em>plural</em>-ena. Hortaz, okerrak dira <em>euskal gizartea anitza da</em> moduko esaldiak (<em>euskal gizartea askotarikoa da</em> behar du hor), zuek idatzitako <em>eztabaidak anitzak izan ziren</em> hori okerra den bezalaxe (edo <em>eztabaida anitz izan ziren</em> edo <em>eztabaidak askotarikoak izan ziren</em>). <em>Paper garrantzitsua bete</em> hori, berriz, kalko desegokia da.</p>
<p>Garrantzitsuena idaztea da, isilik ez geratzea, baina, mesedez, idatzi arreta apur bat jarrita, gero hau sarean zintzilik geratzen da eta, edonork irakurtzeko moduan… </p>
<p>Tira, animo, segi horrela lanean eta asteazkenera arte</p>
<p>Aitor<br /></p>
Utzi iruzkina: