Persepolis

Komiki bat oparitu didate.

- Komiki bat? -galdetu dut harrituta, ez bainaiz berez zalea, eta oparitu didanak badaki. 

- Ez da komiki bat, nobela grafikoa baizik.

Pretentsio literarioa, sakontasuna eta publiko helduago bat bilatzen duen komiki mota omen da nobela grafikoa. Tira, pentsatu dut. Eta irakurtzen hasi naiz. Hasi eta bukatu. Azkar eta gustura. Persepolis da nobela grafiko hori, Marjane Satrapi iraniarraren autobiografia grafikoki nobelatua.

Tomoa osatzen duten lau liburuxketan istorio gazi-gozo eta askotan bortitz bat aurkezten zaigu. Satrapik berak hamar urte zituenean hasten da dena: orduan gertatu baitzen Sha-ren aurkako iraultza. Eta orduan ere hondamendia: errejimen islamista, Iran-Irak gerra, errepresioa, emakumeen deuseztapena… Umeen xalotasuna eta zuri-beltzezko marrazkiak erabiltzen ditu Satrapik irakurketa irensgarria egiteko, latzegia litzateke bestela kontatzen duen guztia. Familia aberats eta liberal bateko alaba izanagatik ere bonben eta exekuzioen hotsa gertu dauka. Horregatik Austriara bidaliko dute gurasoek: mendebalde-ekialde talka, nerabezaroaren ohiko problemekin nahastatua.

Baina  bakardadea eta deserria ezin eraman eta Iranera bueltatuko da autore-protagonista. Egoera gogorra den arren, familia eta lagunen inguruan mundu paralelo bat eraikiz egiten du aurrera gure neskak, Teherango unibertsitatean Arte Ederrak ikasten dituen bitartean. Errejimenaren absurdua erakusteko umorea baino ez da geratzen. Anatomia klasean chadorraz ezkutatutako emakume bat marraztera behartzen dituzte ikasleak.

Umorea, gaurkotasunez beteriko istorioa, biktimismo eza eta kritika zorrotza. Hori eta gehiago topatu dut nire lehenengo nobela grafikoan.

Berandu heldu naiz festara, bai. Badira bost urte-edo komiki (barka, nobela grafiko) honen lehenengo alea kaleratu zenetik. Pasa den urtean pelikula ere estreinatu zen. Berandu, beraz, baina geratzeko gogoz.