Bor-bor irakiten dagoen lapikoa... (Argentina VIII)

Garai historikoa da hau Argentinarentzat. Herri mailan garrantzi handiko gertaerak ari dira bizitzen, eta eztabaida zuengana eramaten den neurrian bizipenak globalizatzen ditugu elkarrekin. Komunikazioa tresna estrategikoa da, ate zeharkaezinena irekitzen duen giltza. Etengabeko ekina eta komunikazioa...

Laurogeita hamargarren hamarkadan argentinar estatuak enpresa publiko gehienak pribatizatu zituen, bertako baliabide naturalak eta langileak kapitalaren eta enpresari ustelen mende utziz horrela. Gutxi batzuren eskuetan zegoen aberastasunak atzerrira egin zuen ihes, eta langabeziak inoizko tasa altuenak ezagutu zituen... Bi mila eta batgarren urtean krisiak eztanda egin zuen. Finantza-sistemak ezin izan zion egoerari aurre egin. Enpresa pribatuen galerak estatalizatu egin ziren orduan, banketxeen porrota klase ertainak beren aurrezkiekin ordaindu zuen, lan erreformek eskubide sozialak murriztu zituzten... Esan, ez al dizue zerbait gogorarazten guzti honek?... Memoria del Saqueo...

Herriak kalera egin zuen salto, hamar egunen buruan lau gobernu amildarazi zituen, eta egoera hankaz gora utzi zuen eredu ekonomiko hura kritikatzen zuen mugimendu sozial andana bat sortu zen. Baina borroka ez zen protesta hutsera mugatzen, kritikaz haratago zihoazen eta hondakinen artean tokian tokiko alternatibak hasi ziren eraikitzen. Antolaketa eta sorkuntza...

Langabetu abandonatuak pikete taldeetan antolatu ziren, errepideak moztu zituzten eta beraien egoera latza instituzioen eta nazioarteko kameren begi bistan jarri zuten... Auzoetako asanbladak ugaldu egin ziren, eta demokrazia parte-hartzailea praktikan jarri zuten... Komunitate-jantokiak martxan jarri zituzten, eta villa miserietan gosea pitin bat asetu ahal izan zen. Elkartasunak bizirauteko beharrizanari erantzun zion... Homosexualen arteko ezkontzaren aldeko jarrera indartu egin zen, legezko berdintasunean sakonduz...

Gizarteak manifestatzeko eskubideari tinko eutsi eta kalera ateratzeko beldurrari aurre egin zion. Indar errepresiboek atzera egin zuten, protesta kriminalizatzea ez baita debaldeko egitasmoa... Giza eskubideen aldarrikapenak diktadura garaiko torturatzaile eta hiltzaileak justiziaren balantzara bultzatu zituen. 30 000 desagertuen inguruko ahanzturaren aurkako oihuari auspoa eman zion mende berriak... Garai ilun hartan militarrek eta beraien lagunek sortu zuten kanpo-zorra legez kontrako zorra dela aldarrikatu zuten...

Baserritarren produkzio sistema familiarrak eta indigenen sistema tradizionalak zilegitasuna irabazi zuten... Autogestio eredua nekazal guneetatik hiri inguruneetaraino hedatu zen. Behea jo zuten enpresa eta fabriketako langileek zentzuzko kudeaketa bati esker produzitzen jarrai zezaketela frogatu zuten, eta patroien irabaziak neurrigabekoak zirela ere bai, bide batez...

Aitortzen dut nire esposaketa hau ez dela oso zientifikoa, baina gaur egungo egoera ulertzeko fronte guzti hauek labur aipatu behar nituen... Noski ez dela dena arrosa kolorekoa, baina bor-bor lapikoa irakiten badago aurreko urteetako borrokari esker da... Oraindik pobrezia maila altua da, naturaren eta eskubide sozialen defentsan lan handia dago egiteko, baina apurka-apurka pauso garrantzitsuak ari dira ematen...

Eztabaida giroa familietan, ikasgeletan, kalean eta prentsan zinez nabari da. Garai historikoa da hau Argentinarentzat, ausardia eskatzen duen garaia, orain arteko lorpenak galduko ez badira...