Strange fruit

          Strange Fruit izango da jazzaren historiako abestirik tristeena beharbada, ta Billie Holiday-k utzi zizkigunen arteko ezagunena ere bai. Hauxe da kantaren historia.

          Artista handi askok bezala ez zuen izan bizitza errazik Eleonora Fagan-ek, horixe zen bere benetako izena. Amak hamahiru urte zituela, aitak hamabost, izan zuten Billie. Aitak, bera ere musikaria, ez zituen egun asko egiten etxean eta halako batean etxetik joan zen berriro ez itzultzeko.

          Oraindik nerabea ere ez zela bortxatu egin zuten eta horrek, nola ez, utzi zuen arrastoa Billierengan. Nagusiagotan, Brooklynera joan zen bizitzera amarekin eta prostituzioa eta drogekin batera jazza jotzen zuten tabernazuloak aurkitu zituen. Beltzak sarrera debekatua zuten taberna eta klubak, baina, hala ere, musikari beltzak kontratatzen zituztenak. Arrazakeria gordina joan zen mende hasierako Ameriketan.

          1938 aldera Artie Shaw-ren orkestarekin -denak musikari zuriak- egin zuen bira bat AEBetako hegoalde are arrazistagotik. Ezin zen jatetxeetan sartu eta autobusean bertan jaten zituen lagun musikariek eramaten zizkioten ogitartekoak. Autobuseko leihatilatik ikusi zituen hiltzeraino torturatutako gizon beltzen gorpuak bide bazterreko zuhaitzetatik zintzilik. Handik urtebetera grabatu zuen Lewis Allen-en poema, Strange fruit, fruitu arraroa.

          Bere biografia idazten ari zirelarik, eskatu zuen Billiek kanta honen azken hitzek, Bitter Crop (uzta mingotsa), lekua izan zezatela liburuaren izenburuan. Editoreak ez zion utzi.

          Ilea lazten duen kanta da eta eztarrian korapiloa eragiten duena. Niri behintzat hala gertatzen zait entzuten dudanero. Hemen duzuen bertsioa 1959 urtean grabatua da, Billie Holiday hil zen urte berean, piano baten laguntza minimalaz. Gozatu.

Strange fruit

Southern trees bear a strange fruit,
Blood on the leaves and blood at the root,
Black bodies swinging in the southern breeze,
Strange fruit hanging from the poplar trees.

Pastoral scene of the gallant south,
The bulging eyes and the twisted mouth,
Scent of magnolias, sweet and fresh,
Then the sudden smell of burning flesh.

Here is fruit for the crows to pluck,
For the rain to gather, for the wind to suck,
For the sun to rot, for the trees to drop,
Here is a strange and bitter crop