Zer landu daiteke etxean?

Iñaki Eizmendiren hitzaldi batean izan nintzen Urretxindorra ikastolan. Hitzaldi horretan hartu nituen apunteak ordenatu eta soziolinguistika domestikoaren beste aletxo bat jarri. Eskerrik asko Iñaki!

Gurasoek argi izan behar dute zer nahi duten: umeek euskara ondo jakitea? ala umeek euskara asko, askorekin eta leku askotan erabiltzea? Oso ezberdina baita bata zein bestea, kontrakoa iruditu arren.

Umeak euskara ondo ikas dezan eskola nahiko izan daiteke (edo ez!). Baina umeak euskara erabiltzeko, beharrezkoa da eskolaz kanpoko lana. Izan ere, ume batek esna orduen %15 inguru pasatzen baitu gelan. %15 baino ez.

Lehenik eta behin, kontuan hartu umeen hizkuntza ohiturak ezin dituzuela erabaki. Eragin bai, erabaki ez. Bigarrenik, argi eta garbi izan: noizbait ume horrek euskararen aldeko hautua egin beharko du (eta horretan lagundu beharko ditugu). Beraz, ez utzi ardura beraiengan. Eta landu daitekeena landu eta bestea ahaztu.

Beraz, zer landu daiteke etxean?

1. Aberastasuna. Ahal duzuen eredurik onena eman umeei eta ez kezkatu gehiegi euren berbakera ez bada lar ona. Hobetuko da, ikusiko duzue. Eta hizkuntzarekin jolasean aritu.

2. Hizkuntza ohiturak eta jokabideak imitazioz ikasten dira. Garrantzitsuena ez da nondik abiatzen garen, baizik eta euskaldun kontzienteago izateko pausoak ematea, bakoitza abiatzen den lekutik abiatzen dela.

3. Euskarekin duten harremana zaindu. Garrantzi berezia dute eskolaz kanpoko jarduerek, baita etxeko kultur kontsumoak ere. Euskarekin bizipen onak izan behar dituzte (edo probokatu behar ditugu).

Etxetik kanpora ere gauzak landu daitezke. Aurrekoan aipatzen genituen jolas taldeak adibidez. Edo umeari arnasguneak eskaintzea: euskara hutsezko une eta guneak, alegia.