Umorearen gerra (soziolinguistikoa)

Ez dut umorea egingo, umoreari buruz egingo dut berba (gauza aspergarriagorik!). Kontua da Nabarralde elkartekoek Umorearen gerra izeneko monografikoa argitaratu berri dutela. Zeharo mamitsua da, baina ez da hona ekartzeko momentua. Hori irakurtzeak akordura ekarri didan gogoeta baizik.

Trufa, iseka eta burla antza teraupetikoak dira (edo ez). Eta, horregatik, gurean egiten den umore “soziolinguistikoa” azaletik aztertu gura izan dut. Baldin badago.

Euskara ikasleekin umorea egin da gurean (Kutsidazu bidea Ixabel, Ez dok hiru taldeko antzezlanak, …). Zuzentasunaren harira ere egin da umorea (Wazemank-eko Zalantza non, Euskaltzaindia han adibidez mundiala zen).

Baina umorea ez da bakarrik komunikabideen bidez edo arte adierazpideen bidez egiten. Kalean ere egunero umorea egiten dugu (eta zer esanik sare sozial edo guasap bidez). Eta ze umore soziolinguistiko egiten dugu?

Noren lepotik egiten dugu barre? Aretxabaletako lagun batek esaten zuen gaztetxotan barre egiten zietela Bilbo eta Gasteiz inguruko euskaldunei bere hizkera dela eta. Ez dut uste bakartua denik. Nik ere unibertsitatean “Ondarruko suahiliari” buruz bromak eta trufak egin izan ditut.

Horiek guztiek on egiten digute? Ala kalte? Zalantza dut, zalantza latza.