Irakurgaiak: Bat 60

Zubi honetan Otsagin egon naiz, mendian bueltak ematen. Arrasti-gauak irakurtzeko aprobetxatu eta aldizkari bat (liburu modukoa ia-ia) eta liburu bat irakurri dut. Gaur, behingoz, aldizkariari baino ez diogu oratuko.

BAT 60: Unibertsitate aurreko hizkuntza ereduen balorazioa eta proposamenak.

Bat aldizkaria etxean jasotzen dut lantzean behin. Harpideduna naiz orain dela hiruzpalau urtetik eta soziolinguistikaren inguruan Euskal Herrian dagoen aldizkari ia bakarra da. Hala ere, esan behar da oro har bertako artikuluak oso txukunak izaten direla. Xaboia amaitzen ari zait, beraz, harira.

Aldizkari osoa interesgarria bada ere, bi artikulu komentatu nahi ditut, bi baino ez.

Ibon Olaziregi "Irakastereduak aldatzeko ordua ote?"
Artikulu mamitsua eta interesgarria egin du Ibon Olaziregik. Benetan, pentsarazi egin dit artikuluak. Gauza batzuetan ez nago ados berarekin, baina arrazoia du hein handi batean. Bere ustez, eskolak bide polita egin du euskalduntzean, baina bide horretan aurrerago egin ez badu, ez da bere erruagatik. Gizarteak lagundu ez diolako baizik. Horrek gogora ekarri dit Topaguneak orain gutxi plazaratutako liburu batean Iñaki Martinez de Lunaren aipu bat. Labur-labur honela dio aipuak: Gasteizen bidegorriak egin dituzte baina bat-batean amaitu egiten dira, ez doaz inora. Berak ere horrela uste du gertatu dela eskolarekin. Eskolan tematu gara, ondo tematu ere, eta gero haur eta gazte horiek kalera doazenean ez daukate nondik ibili, bidegorririk ez dago. Eta, gainera, kexu gara.

Ni ere horrekin nago. Itsutu gara eskolarekin, kriston zama bota dugu bere gainera, baina gizartearen mekanismoak ez ditugu euskaldundu eta gainera ardura haur eta gazteei egotzi. Ibonek dio esfortzuak eta ahaleginak horretan xahutu behar ditugula eta ez horrenbeste eskolan. Arrazoi du: eskolan pare egongo balitz gizartea, beste kuku batek joko liguke.

Agurtzane Elordui "Eskolaren hizkuntza eredua harreman sareen trinkotzearen ikuspegitik"
Fishman-en ereduari jarraituz ondu du bere ekarpena Agurtzane Elorduik. Fishman-en iritziz, euskara normaltzeko esparrurik funtsezkoena auzoko bizitza, gertuko komunitatea da. Hori horrela, Agurtzane Elorduik galdera bat egiten du: mendebaldeko euskalkia bizirik dagoen herrietan zer ekarpen egiten dion batuaz irakasteak normaltzeari? Bere ustez, eskoletan bertako euskalkia irakatsi beharko litzateke, gertuko harreman sareak trinkotze aldera, beti ere.

Artikuluak puntuak eta komak jartzen ditu, mendebaldean (Bizkaian eta Deba arroan) dagoen arazoa plazaratzen du. Inor gutxik egin bezala, gainera. Zalbide-eta behin eta berriro Fishman gora eta Fishman behera dabiltza, baina euskalkiaren auziari ez diote oratu, inondik ere. Artikulu zinez interesgarria. Agian teoriatik praktikara salto egiteko momentua da.