Euskara elkarteak

Eta itzul gaitezen Euskal Herrira, garaia da eta. Orain dela urte batzuk (3 akaso) Topaguneak hainbat laguni eskatu zion labur-labur eurentzat Euskara Elkarte bat zer den azaltzea. Eta niri ere eskatu zidaten eta honako testua egin nuen.

Nik ez dakit zer den euskara elkarte bat, zer den zehatz-mehatz. Azken finean, elkarte asko daude eta bakoitzak bere ezaugarri bereziak izan baditu: antolaketa aldetik, tamaina aldetik, diru aldetik, jarduera kopuru aldetik, ...

 Azal horien guztien atzean dagoen mamia, ordea, uste dut badakidala zein den, zein den euskara elkarte baten atzetik dabilen filosofia, alegia. Euskararen alde gaude euskara elkarteok, baina, batez ere, euskaraz gaude euskara elkarteok. Euskara aldarrikatzen dugu euskara elkarteok, baina, batez ere, euskaraz egiten dugu euskara elkarteok. Hainbat zerbitzu eta proiektu eskaintzen ditugu eta horiek guztiak euskaraz. Programa berriak, modernoak, gure gizarteari egokituak, baina gure erroak ahaztu barik. Gainera, inori ezer eskatu barik, euskaldunok hartu dugu geure burua antolatzeko hautua. Euskaldunok gauzak egiten euskaldunontzako, praktikanteak izan zein ez. Erdaldunek zer dioten espero barik, euren iritzia kontuan hartu barik. Gu gara lehen pausoa eman behar dugunak, bestela jai dugu.

Eta, noski, hori guztia aurrera eramateko ezaugarri bat behar-beharrezkoa da: autonomia. Eta autonomia diodanean, alde guztiekiko autonomia esan gura dut: autonomia alderdi politikoekiko, autonomia erakundeekiko, autonomia beste elkarteekiko, ...

Hori da, horren sinple eta horren konplikatua aldi berean. Hori da, nire ustez, euskara elkarte bat. Eta horren barruan nire ustez sartu ahal dira Euskal Herrian zehar dauden hainbat elkarte eredu, mota eta tipo.

Zer ekarpen egin dio euskara elkarteak nire herriari edo niri? Nire herriari egin dizkion ekarpenak begi-bistakoak dira. Historian lehen aldiz Derioko hainbat bizilagun bildu gara euskaraz bizitzeko hautua muturretara eramateko. Eta hori nobedadea da gure herrian, duda barik. Gainera, proiektua sendotzen ari den heinean, euskaldunok gero eta zerbitzu gehiago dugu eskura gure herrian: dela herri aldizkaria, dela berbalagun, dela kultur zerbitzua, ... Eta niri? Ez dakit zein ekarpen egin didan: dirua kendu, denbora kendu, baina nahi duzuna eta sinisten duzuna egiteko satisfazioa niri nork kenduko? Xinple-xinple, hori da.