Barreiatzen 1: Gemma Sanginés

Barreiatzen egitasmoko lehen gonbidatua Gemma Sanginés psikologo bilbotarra da (aspalditxo valentziartua). Jaioko dira berriak!


Soziolinguistikak hizkuntza eta jendarteari buruzko hainbat gai lantzen ditu: hizkuntza transmisioa, pertsonen arteko erabilerak, komunikabideen papera, eta abar.

Interes berezia du hizkuntza transmisioak. Izan ere, hizkuntza batekin etorkizunean zer gerta daitekeen jakiteko oinarrizko zutabeetako bat familia da.

Euskararen kasuan, hizkuntzaren transmisioak berebiziko garrantzia du. Eragile politiko eta tekniko askok horrela aitortu egin dute sarritan, gakotzat hartu dute sarritan. Hizkuntzak bizirik irauteko ordezkatze prozesu etengabean dauden hizkuntza gutxituentzat berebiziko garrantzia baitu.

Soziolinguistikak, baita psikologiak ere, azken hamarkadan dibulgatu duten ebidentziarik nabarmenetako bat izan da hizkuntzaren transmisioa eta erabilera pareko garrantziarekin hartu behar direla: Nola hitz egiten dugun euskara, norekin egiten dugun euskaraz, norekin aldatzen dugun erdarara eta zein ingurutan egiten dugun hizkuntzaren aldaketa. Horiek guztiek garrantzi handia daukate. Gure erabilera arauekin informazio sakona ematen diegu gure ingurukoei, bereziki seme-alabei, hizkuntzaren gainean ditugun jarrerei buruz.



Gazte belaunaldi oso bat dugu euskaraz eskolatua, baina gazte gehienek euskaraz gaitasun txikiagoa daukate gaztelaniaz baino. Zergatik? Etxean gurasoek ez dakitelako euskaraz. Nahiz eta horietako batzuek euskaltegiko bidea hartu eta euskara ikasten saiatu, etxeko hizkuntza gaztelania izaten jarraitzen du, esamolde jakin batzuk gorabehera.

Gazte eta umeek erronka handi bati egin behar diote aurre: ez dute hizkuntza eredurik. Etxean (gurasoek), gizartean eta komunikabideetan ez dago hizkuntza mantenduko duen eredurik. Gurasoek sarritan ez dute gaitasunik hizkuntza mantentzeko eta, gainera, gizartean ez dago baliabiderik euskara mantentzeko aldatu barik. Hau da, behin eta berriro jotzen da hizkuntza indartsura, hizkuntza neutrora, konnotazio gabeko hizkuntzara, nonahi dagoen hizkuntzara. Gauzek horrela jarraitzen duten bitartean, gure argudio guztiak (gurea delako, maite dugulako, hilko delako, …) soberan daude.

Zelan indartu dezakegu orduan hizkuntzaren belaunez belauneko transmisioa? Bi modutara:

• Gizarte eragile esanguratsuek hizkuntza-mantentzea indartuz.
• Gurasoei irakatsiz zer esan nahi duen asertiboak izatea hizkuntzarekiko.