Judas Priest + Saxon + Uriah Heep. Navarra Arena (Iruñea) 2024-6-15

Heavy Metalaren gotorlekua izan zen Iruñea garai batean. Atzo gauean, ordea, Ingalaterrako hiru leienden eskutik Anaitasunako kontzertu mitiko haien oihartzuna entzun genuen berriz ere. Lehenik eta behin, gurean ikusteko batere erraza ez den Uriah Heep taularatu zen. Hiru taldeetatik beteranoenak, 1969an ekin zioten bere ibilbideari. Klasiko sorta eskaintzeaz gain, azken diskoko (Chaos & Colour, 2023) abestiei ere lekua egin zieten. Taldea jotzen hasi zenean, haatik, oraindik Navarra Arenaren kanpoan jende ilara luzeak zeuden. Arratsaldeko zazpiretan hasi ziren eta berrogehi bat minutuko emanaldian jendearekin konektatzen asmatu zuten Hurricane bezalako pieza berri kementsuekin, July morning barroko eta konplexuak Heavy Rock Progresiboan murgildu gintuen arte. Diskoan dauzkan hamasei minutuak hamarrera laburtu zituzten, denbora faltagatik, ederra izan bazen ere. Azken klasiko batekin agurtu gintuzten, Easy livin’ hit atenporalarekin alegia, dezibelio festarekin topean amaitzeko. Mick Box zaharrak hor jarraitzen du, kalitatezko diskoak eta zuzenekoak ematen, eta Bernie Shaw abeslariak ia berrogehi urte daramatza bere alboan, Phil Lanzon teklatu joleak bezala. Hortaz, badauka talde honek garai bateko jarraitzaile zaharrak asebetetzeko adina arrazoi. Auskalo noiz ikusi ahal izango dugun berriz talde hau Euskal Herrian.

Saxon taldearena beste kontu bat da, ez guztiz ezberdina, bai ordea apur bat lurrekoagoa musikari dagokionez bederen. Hala bada, rockaren gorazarrea, Hard Rocka eta Heavy Metal deskarga apartekoa eskainiko zigutela jakin bagenekien, eta esan gabe doa jaialdi honetako kontzerturik onena eman zutela. Biff Byffordek minbizia aspaldi gainditu zuen, eta garaipenezko kantuak bihurtu ditu azken urteotako kontzertuak ere. Hard zuzena, errepika oso markatuak dauzkana eta working class izpiritua nagusitu ziren ia ordubeteko saioan. Gainera, azken diskoko kantu berriak ere eskaini zizkiguten, hala nola emanaldiari hasiera eman zion Hell, fire and damnation eta, aurrerago, Madame Guillotine. Biek ere hainbeste klasikoren artean lekua egin zuten, eta ikuslegoaren zati handi batek ezagutzen zituela frogatu zuen. Ez da hemen bisualki sekulako ikuskizunik behar, maila honetako banda batek batik bat egurra eman eta publikoarekin komunikazioa lortu behar du, eta horretan Biff garaituko duen askorik ez da existitzen Heavy munduan.

1980 eta 1981eko ereserki andana jo zituzten, hala nola; Motorcycle man eta Heavy Metal Thunder hasierako partean, baita 1983ko Power and the glory ahaztezina ere. Gailur bakar bat hautatu beharko bagenu, seguru aski eta merezimendu osoz Crusader erraldoia izango litzake; zuzena, epikoa, erabatekoa eta errepika garaiezina daukana. Antzeko dohainak dauzka Denim and leather mitikoak ere. Heavya gustatzen ez zaienentzat ere kantu aproposa, haren tenpoak airean zaramatza eta ukabila altxatzera behartzen zaitu. Amaieratik gertu, Wheels of steel eta And the bands played on, Byfford Navarra Arenako errege bihurtuta, eta erritmoa galdu gabe eta goiaren goian uzteko, 747 (Strangers in the night) eta Princess of the night-ekin agurra. Errepika borobilak, atmosfera epikoak eta, lehen esan bezala, working class harrotasun punttu bat; Saxon ez da gaur egun mundu guztiak ezagutzen duen talde bat, baina Heavyaren langileak dira eta dakitena egiten jarraituko dute gorputzak eusten duen bitartean. Heavy Metalean lehen aldiz murgildu nahi duenari aholku ugari emango zaizkio, klasiko mordo baten izenak tarteko. Akaso ez dute Saxon hor sartuko, nahiz eta seguru aski horretarako egokienak diren.

Eta iritisi zen momentua: sei urteren ondoren, Euskal Herrira itzuli zen azkenik Judas Priest. 2018an BEC-en disko oso indartsua aurkeztu bazuten (Firepower), oraingoan maila hori gainditu duen Invincible Shield-en biran murgilduta datozkigu. Jaialdian lehen aldiz, alboetako pantaila txikiak martxan jarri zituzten, baita geroago oholtzaren atzeko handiak ere. Ordura artekoa urrutitik ikustetik, taula gainean gertatzen zenaren lagin bat ikustera pasa ginen orduan. Ohi bezala, Black Sabbath-en War pigs entzun genuen lehenengo bozgorailuetatik, laster lan berriko Panick attack zuzen eta oldarkorrarekin ekiteko. Lan berritik hiru bakarrik jo zituzten arren, kantu fresko hauen boterea soberan frogatu zuten britainiarrek. Laster hasi zen klasiko andana, You’ve got another thing coming-ekin hasi, Rapid fire-rekin jarraitu eta Breaking the law-rekin giroa pil-pilean jartzeko.

Riding on the wind, Love bites... Momentu onak, baina denok egin dugu datorren hausnarketa hau: K.K. Downing eta Glenn Tipton falta dira, eta bigarren horrek kantuen konposaketan parte hartu badu ere, bi horiek gabeko Judasik irudikatzea zaila egiten zaigu. Rob, Ian Hill baxu jolea eta Scott Travis hor daudela egia da, Richie Faulkner bere gaitzetik osatu da jada eta gainera konposaketa zein gitarra jole lanetan aurrerapausu ikusgarriak egin ditu. Andy Sneap, diskoaren ekoizle izatez gain, zuzeneko gitarra jolea ere bada, eta bikote ona osatzen du Richierekin. Hori gabe ez litzake Judas izango noski, baina lana era oso profesionalean egiten dutela ezingo diegu ukatu. Devil’s child apur bat estridentea gelditu zitzaien, bolumena ere oso altu zegoela nabaritu genuen bai honetan zein Saints in Hell gihartsuan. Kantu honekin ikus dezakegu 70etako Judas eta 80etakoaren arteko ezberdintasuna: Saints in Hell, Sinner eta Victim of changes bezalako piezak zitalagoak eta konplexuagoak dira. 80etakoak, ostera, sinpleagoak, eraginkorrak eta zuzenean burmuinera doazen kantu egituratuagoak dira.

Lan berriko Crowns of horns-en elegantziak kontrapuntu lasaiagoa eman zien aurreko kantuei. Sinner-ek zitaltasun berezia eta Turbo lover-ek Judasen garai komertzialgoak ekarri zizkiguten gogora, 1986an hainbeste polemika ekarri zuen Turbo diskoko ordezkari bakarra izan bazen ere. Disko berrira azken jauzia, Invincible Shield garaikurrarekin. Asmo-deklarazio hutsa, Judasera soinu berria ekarri duten kantu sorta horretako erakusgarri aproposa da. 70ak aipatu ditugunez, Victim of Changes epiko, luze eta gogorrak Fleetwood Mac-en The green Manalishi izan zuen hurrengo, azken agurra Painkiller gaindiezin eta bizkorrarekin egiteko. Bisetan, balore seguruak: Electric eye sinple baina eraginkorra, Hell bent for leather (ohi bezala, Rob Halford Harley Davidsonarekin taularatu zen eta motorran eserita kantatu zuen) eta ospakizunaren gailurrean, Living after midnight, rock festa jai giroan agurtzeko. Halford forma onean dago, ahotsarekin laguntza daukala argi dagoen arren. Zutik dauden heroiek Heavy Metala betirako sustengatuko balute bezala, Metal God zaharrak hor jarraitzeak seguru sentiarazten gaitu. Ez daukate parafernalia izugarria erabiltzeko inolako beharrik, eta gau honetan ere batik bat musikak hitz egin zuen.