Weird City

    Badakit mundu honetan ez dagoela gauza objetiboki "arrarorik" eta gauza objektiboki "normalik", hasteko nire ustez  objetiktibotasuna delako kontu hori ilusio bat besterik ez delako... Guztia norberaren esperientziaren araberakoa da, eta, gainera, hainbeste klasetako jendea nahaspilan bizi den hiri honetan, arlotekeria litzateke norbera normala eta ingurukoak bitxiak direla pentsatzea, bai horixe.

    Eta hala ere...

  ...Ohituren kontrasteak egoera barregarriak sortzen ditu, zinez, eta batek galde egiten dio bere buruari europarrok hain amerikanizatuta egonda (zinea eta telebista bezalako inkulturazio tresnarik ez dago, eta denok dakigu bars and stars-en doinua), diot, gu hain amerikanizatuta egonda batzuetan guztiz pulpo garajetuta sentitzen bagara, zer izan behar ote den adibidez Txinara bizitzen joatea. Lahostia esango luke nire lagun batek.

    Esate baterako, har ditzagun metroko abisuak. New Yorken metroa hartzen dozunean abisuen eurijasa bat pairatzen duzu, belarrietatik (megafoniaz) eta begietatik (panel elektroniko eta kartelen bidez): "ondo heldu eskaileretako barandillari", "ez galdu zure gauzak bistaz", "motxila susmagarririk ikusten baduzu abisua eman" (zelan ez), "umeei eskutik oratu"...

    Denboratxo bat pasatuta, errutinak emandako indiferentziaz irakurtzen dituzu, baina halako batean zure begiek kliska egiten dute panel elektronikoko letra gorriei begira, irakurri dutenaz zalantzati. Dagoeneko, irakurri berri duzun mezua joanda dago eta beste hiru pasatu dira, baina, hala ere, hain iruditu jatzu bitxia, non bost minutu ematen dituzun zutunik eta geldirik jende artean, gorantz begira, zure ustea konfirmatzeko. Bingo, ondo irakurri duzu:

"Eskailera mekanikoak bidaiarientzako baino ez dira"

Hor zaude zu, joan-etorri zoroan harantz eta honantz dabiltzan nu yoka guzti horien erdian, papao aurpegiaz, pentsatzen, "kontxo, eta norentzat izango dira ba?" Saiatzen zara beste posibilitateren bat bilatzen, baina, ez zaizu bakarra ere bururatzen. Nor etorriko da eskailera mekanikoetan ibiltzera, metrora doan edo metrotik datorren jendea ez bada? Kafetegietan egoten den "komunak bertoko bezeroentzako baino ez dira" delako horri zentzua bilatzen diozu, baina zein espezietakoak ote dira eskaileretan gora eta behera DOAN ibiltzera ei datozen aprobetxategi horiek...?

    (Bidenabar esanda, atzo Pollockek argazkia egin zion delako ohar horri, eta aukera izan bezain laster hemen eskegiko dut, dokumentu grafikoa izan dezagun.).



    Metroko abisu bitxien beste ale eder bat atzo goizean megafoniaz entzun genuena dugu. Ohiko letaniaren erdian ("linea hau ez-dakit-nora doa, hurrengo geltokia ez-dakit-zein da, bertan honako linea hauek har litezke...) , bat-batean honela hasten zen esaldi bat entzun genuen:

    "Metroan argazkiak..."

Eta guk pentsatu genuen, ia modu inkontzientean: "... egitea debekatuta dago". Bada, ez, lagunok. Esaldia, gutxi gora behera, honelakoa zen:

"Metroan argazkiak egiteko ez duzue flashik behar. Beraz, argazkiak egitean ez erabili flashik, nahiko argirik badaukazue eta".

Zur eta lur begiratu genion elkarri Jacksonek eta biok (bai eta alboan genituen neskek ere, eta horiek amerikarrak ziren, esan beharra dago). Gainera, Ahotsak oso gomendio inportante zeritzon horri, bi edo hiru aldiz eman zuelako. Senak eskatzen zigun zelanbait ere esaldi hori biribiltzea, "metroratzea", hau da, metroa bezalako leku batean esaldi horrek zentzua izateko moduko zerbait eranstea Ahotsak, adibidez "Izan ere, flashak enbarazu egiten die beste bidaiariei" edo "flashak traba egiten die metroko ez dakit zein kontrol edo tresnari" edo zeozer. Baina ez. Popeyek eman ohi zizkigun aholkuen estilokoa zen, doan eta debaldekoa.

Gero Time Warner experience etorri zen. Ez dut orain arte esan, baina metroko bidaia horrek Time Warnerrera eroaten gintuen Jackson eta biok, kable bidezko telebista eta internet zerbitzuak eskaintzen dituen hornitzaile baten dendara. Izan ere, wifia daukan nire auzoko eskuzabal hori (Flipper Pie izenaz azaltzen zait niri nire pantailan) batzuetan uzkur jartzen da, eta ez dit konektatzen uzten. Ikusita, beraz, ezin zarela inorekin fidatu, konexioa kontratu eta ordaintzera makurtzea erabaki nuen, eta aipatutako hornitzailera jo. Heldu ginen bada delako denda moduko hartara (egia esan, sasipabilioi industrial bat zen, nahiko leku mortu batean, kanposantu erraldoitik oso gertu). Sartu ginen eta jende pilo bat aurkitu genuen, bi ilaratan banatuta.  Lehenengo ilarakoak mahai baten atzean jesarrita zegoen pertsona batekin hitz egiteko zain zeuden, eta beste ilarakoak lehiatilen erreskada bati begira zeuden, baina lehiatilok itxita zeuden itxuraz. Ez, denak ez, bat zabalik zegoen, baina ez zuen ematen inor atenditzen zegoenik, ilara ez baitzen mugitzen. Ezta bestea ere, bide batez esanda.

Gu sartu ginenean zalantzan geratu ginen, baina orduan gizon bat etorri zitzaigun gainera, ea ordainketaren bat egiteko gentozen. Nik ezetz, Interneteko konexioa kontratatzeko. Kablea kontratatzeko? Ez, Internet. Internet eta kablea??? Ez, Internet eta Internet!! Ah, ondo, orduan etorri barrura eta berba egin saltzaile batekin.

    Pozarren mezua transmititzea lortu nuelako, atzetik joan nintzaion barrurantz, delako saltzaile horrekin hitz egitera. Oh, baina lekura heldukeran ikusi genuen han ez zegoela, "pertsona humanorik", mahai bat eta telefono bat baino. Beno, egia esan, une hartan bazegoen pertsona bat bertan, baina bezeroa zen, gu bezala, eta telefonotik zegoen berbaz, nahiko haserre, zirudienez. Itxaroten genuen bitartean, inguruei begira jarri ginen noraezean: mugitzen ez ziren ilara biei, hormako boxeo kartelari, non  Pasquiao eta MORALES III.aren arteko lehia historikoa iragartzen zen...

    Telefonoan protestan zegoenak amaitu zuenean guri kablea saltzen saiatutako gizonak hartu zuen telefonoa, eta zenbaki bat markatu zuen. Horrek aparteko aukera eman zidan eskua hornitzen zion eraztunaz jabetzeko. Batikanoko kupula ematen zuen, alajaina. Eta erlojua ez zen makalagoa. Kapela mejikano baten tamainakoa. Apaingarrioi miretsita begira nengoela, telefonoa eman zidan, esanez Eunicek egingo zuela berba nirekin. Telefonoa belarrian jarri eta Eunicek berriro galdetu zidan ea kablerik nahi nuen, nik ezinegonezko ahots dardara batez erantzun nion ezetz, eta orduan helbidea eta telefonoa eskatu zizkidan. Gero telefonoa eskegitzeko agindu zidan, deituko zidala eta. Eskegi eta hor geratu nintzen, arrain aurpegiaz, zer egin ez nekiela.
    "Baina zer?" esan zidan Pollockek, "orain deituko dizu ala noiz, hona ala eskukora?". "Jo, ba egia esan, ez dakit. Telefonoa eskatu dit eta deituko duela esan dit, baina... Ea, galdetuko diot gizonari". Egia esan, ni neu ere jabetzen nintzen hori nahikoa zentzubakoa zela, alegia, gizonari galdetzea ea Eunicek noiz eta nora deituko zidan, kontuan hartuta neu egona nintzela berbetan Eunicerekin minutu bat lehenago: bai, absurdoaren ur urdinskak ni inguratzen hasiak ziren... Gizonari, dena dela, ez ei zitzaion hain arraroa iruditu, ze "pare bat minutu barru", erantzun zidan. Eta hor geratu ginen Pollock eta biok, zain, ilara jelatuei begira. Efektibamentean, bi minutura telefonoak jo zuen. Gizonak hartu zuen, eta "Zuretzat. Eunice" esan zidan.

    Euniceren ahots goxoak adierazi zidan martitzenean etorriko zirela etxera instalazioa egiten, 12etatik 4ak bitartean. Esan nion ezinezkoa zela, ni ordu horretan lanean nengoela... Orduan esan zidan astelehenean deituko zidala, eta amaitutzat jo zuen bat-batean gure arteko negozioa, behin-behinekoz behintzat.

    "Zer, noiz etorriko zaizkizu?" galdetu zidan Pollockek. "Ez dakit, deituko omen dit. Astelehenean". "Eta horretarako etorri gara honaino? Joder, hori etxetik ere egin zenezakeen", esan zidan lagunak. "Ba bai. Ba bai".

Mihisetan koloreak katramilatu arren, Pollockek oso-oso garbi ikusten ditu gauzak batzuetan.

    Ez dira, ez, arineketan eta oihuka irteteko moduko gauza izugarriak, ez, baina, zelanbait, xelebretasun tinte bat eransten diote zure bizitza osoari, zure aurpegiari halako tonto traza gero eta iraunkorrago bat ezarriz... Ms Aperry eta biok Brooklyneko taberna hartara sartu gineneko hartan bezala...

    Egun osoa pasatua genuen etxe bila, inmobiliariaz inmobiliaria, egunkarietako iragarkietara deitzen apartamentuak ikusteko, eta indarrak eta morala ahituz kalean gora eta kalean behera... Kilometroak eginak ginen ezagutzen ez genuen auzo bateko kale mortu eta apurtuetatik (non bat-batean judu hasidikoak azaltzen hasiak ziren ezerezetik, isil-isilik, ezin serioago eta artez-artez euren bidean, kamioi gurpilen moduko kapelak -Shtreimel izenekoak- jantzita eta halako bata beltz luzeak soinean...)... Kale kafkiar horietatik igarota, heldu ginen azkenean berriz ere bizitasun pixka bat ageri zuen alderdi batera, azkenean. Hotz zen eta euri antza, eta izkinatxo batean itxura atsegineko taberna bat ikusi genuen.  Galdutako itsasontziak farorantz bezala jo genuen aterpe bila. Sartuaz batera mahaietan zeuden hautsontzi erraldoiez jabetu nintzen. "Oh, ezin liteke izan! Erre daiteke eta!" esan nion pozik Ms Aperryri (ez dakienarentzat, New Yorken ezin liteke inon ere erre).

 Smoke pelikulako irudi atseginak etorri zitzaizkidan, eta irribarrea etorri zen nire ezpainetara, kafe beroaren eta aspaldiko partez zigarrotxo bat leku publiko batean erretzearen plazera aurreikusiz. Gizon bi zeuden barra atzean jesarrita, eta haietako bat itzelezko purutzarra erretzen zegoen. Horrek nire duda guztiak uxatu zituen: hautsontziak ez ziren dekorazio hutsa.

    Mahai batean jesarri, kafesneak eskatu genituen eta zigarroa pizteari ekin nion. "Barkatu, andrea" esan zidan kamareroak orduan. "Gauza bi: bata, ez daukat esnerik; bestea, hemen ezin liteke zigarrorik erre".
    Ahozabalik begiratu genion Ms Aperryk eta biok elkarri, eta gero biok kamareroari. Izoztuta geratu zitzaidan txiskeroari heltzen zion eskua, zigarrorako bidean.

"Baina, gizon hori erretzen dago eta!" esan nion.
"Bai, baina purua. Esan dut hemen ezin daitekeela zigarrorik erre".

Sometimes New York is a really weird place for one to Basque in the sun!