KRETA ETA MIKENAS

ARTE KRETARRA

Arte Minoikoa, Minos erregearengatik. Kretan ematen da Egeo itsasoko irlarik handiena, hegoaldean. Europako lehenengo zibilizazio historikoa eman zen, bilakaera ka 3000 ka 1600erarte ematen da. Mediterraneoan zehar, ekialdetik abiatuta ibiltzen ziren itsas gizonekin erlazionatzen da bere sorrera, ekialdeko nabigatzaile hauen eraginez, kretan hiri estatuetan antolatutako zibilizazio bat garatu zela, garrantzitsuena Knossos izanik. Ka 1600ean goreneko momentua izan ze eta beherakadaren ondoren ka 1400 erako desagertu egin zen zibilizazioa.

ARKITEKTURA

Funtsezko eraikuntzak jauregiak ziren(Knossos). Egitura konplexua zeukaten, oinplano laberintikoarekin.  Barrutik kanpora antolaturik zeuden, kanpoko fatxadak ardurarik izan gabe. Pisu bat edo gehiago izaten zuten. Alde bat erregearen egoitzarako eta administraziorako dedikaturik eta bestea almazenerako. Harri landuz eginak zeuden, egurra fusteetan erabiltzen zen. Hormek zezenen adarraren formak zituzten dekorazioak zituzten. Zutabeak oinarria, fustea(egurrezkoa eta polikromatua), ginbelean amuleto kretarra, “labrix”. Ginbelen forma zezena izan zitekeen edo abako eta ekinoduna. Pilareak zeuden, dintela ere.

ESKULTURA

Eskultura gutxi kontserbatu dira gaur egunerarte. Mukuilu borobilekoa. Material bariatuak, egurra, buztina, hezurra, marfila. Tamaina txikikoak. Aurrekotasuna eta simetria oraindik zaindu.

PINTURA

Fresko erako pintura. Gai naturalistak, landareak, txoriak, itsas animaliak; tauromakia; opari eramaleak. Kolore biziak, aberatsak, lauak eta irudiaren ingurua oso definitua.

ZERAMIKA

Estilo ezberdinak: Kamares, fondo beltz baten gainean, margoturik irudi zuriak edo gorriak, gai abstraktuak eta geometrikoak oso estilizatuak. Florala, landarezko apaindurak. Itsas estiloa, itsas animaliak, olagarroa, izurdea…

ARTE MIKENATARA

Ka 1600-1200. Akearrek garatutako kultura da, Peloponesoa hartu eta bertan hiri estatuak sortu zituzten, aipagarriak Mikenas, Tirinto, Korinto, Arkos. Herri hauek Kretatarrekin kontaktu ugari izan zuten, eragina jasoz. Ka 1200 inguruan zibilizazioa desagertzen da, kanpoko erasotzaileen erruz.

ARKITEKTURA

Eraikuntza militarrak ziren gehienbat, harresiak. Teknika eta elementu kretatarrak agertzen dira: labrix, zezen formako almenak; zutabe kretatarra (abako+ekino). Harresiak ziklopeoak ziren, oso tamaina handikoak, jauregien inguruan zeuden eta ate monumentalak zituzten(lehoien atea). Jauregien zatirik garrantzitsuena megaronak ziren, etxebizitzak. Oinplano laukizuzena zuten, geroago arte greziarra hauetan oinarrituko da tenpluak egiteko. Teilatu angularra eta horma pinturaz apainduak zituzten.

ESKULTURA

Oso gutxi kontserbatu da, Ateen gainean landutako erliebeak garrantzitsuenak. Hil estelak ere bazeuden, erliebe eta forma geometrikoz apaindu.

PINTURA

Tirintoko freskoak, ehiza eta borrokak errepresentatu.

BITXIGINTZA

Fatioren ontziak, urrezko ontziak , zezenen eszenak agertzen dira.

ZERAMIKA

Eragin kretatarra, gai eskematikoak zeuden apainduretan.