El paseo (saiakera)
El narrador del paseo, el cual no debemos confundir con el autor de la obra Robert Walser, nos describe de una manera un tanto irónica y con cierto humor todo lo que ve a su paso por la calle. Podemos percibir la ironía desde un principio, ya que nos presenta la cotidianidad por medio de un lenguaje formal, expone la sencillez de una manera compleja. Esto lo vemos ya al leer las palabras que preceden al texto, “Declaro que una hermosa mañana...” dice utilizando un lenguaje jurídico, como si del acta de un testigo se tratara.
Si seguimos adentrándonos en este paseo, iremos viendo, también, cómo el narrador transmite en varias ocasiones la indefinición de lo que percibe sin dejar de lado ese punto de ironía, porque no todo lleva un rótulo o etiqueta, “...me encontré a una mujer que parecía española, peruana o criolla...”. El lenguaje no sirve para describir esa realidad metafísica de la que Platón quería convencernos, no podemos concretarlo todo con el lenguaje, porque la única realidad que somos capaces de conocer es aquella que somos capaces de percibir, y no percibimos las cosas de una manera estrictamente inamovible. Así, el paseante nos narra impresiones, pues aunque nosotros nos justifiquemos diciendo que el lenguaje nos es insuficiente, el va más allá, es capaz de escribir y expresar la indefinición, es un estilo totalmente espontáneo. La ironía de la que antes hablábamos, presente en todo el texto, es también una forma de romper las barreras del lenguaje, es admitir los límites y a su vez, alejarlos un poco. Cuando Sócrates dijo “solo sé que no sé nada” estaba admitiendo sus propios límites para abrir así el camino que le conduciría a llegar a saber algo. Es eso mismo lo que hace el personaje de Walser. Parodia ciertos tipos de lenguaje y convenciones sociales, los rompe, eso es claramente perceptible en la escena de la librería.
Y es que para el paseante, es aquello que llamamos erróneamente ‘pequeñas cosas’ lo que tiene verdadera importancia, no las formas o el protocolo, y cito “tenía ante mí toda la rica Tierra, y sin embargo tan sólo miraba hacia lo más pequeño y más humilde”. Esto nos remite inevitablemente a la Carta de Lord Chandos y a la crisis lingüística aquí expresada. Para el narrador de este pequeño relato, pasear es mantenerse en contacto con el mundo vivo, pasear es vivir, pues aislados moriríamos. Esto se ve reflejado en las descripciones del texto, da la sensación de que escribe mientras pasea, nos expresa la fusión con el mundo mediante esa espontaneidad ya antes nombrada, “yo me había convertido en un interior, y paseaba como por un interior”. Volvemos otra vez a la experiencia estética, a pensar lo que se ve, “el mundo matinal que se extendía ante mis ojos me parecía tan bello como si lo viera por primera vez”. Esto es exactamente lo que Hofmannsthal nos hacía llegar de una forma tan excelente en su relato. Pero no sólo nos indica eso este fragmento del texto, sino que al decirnos que era todo tan bello como si fuera la primera vez que lo veía, nos está diciendo que no es como era antes, es diferente, otra persona. Desaparece su identidad, es ahí donde entra en juego el sujeto, “yo ya no era yo, era otro, y precisamente por eso otra vez yo”. No hay sujeto. Estamos en constante cambio, ese es el único ‘yo’ que puede existir, un ‘yo’ que deja de serlo constantemente, y por eso es un ‘yo’. Nuestra esencia es la existencia, la no esencia.
Como dijo Nietzsche, no hay ningún sujeto Kantiano que acompañe a todos mis pensamientos, no puede haber un ‘yo’ que sea el contenedor de éstos. Lo que da unidad a los pensamientos es el cuerpo, por eso la primera idea de unidad que tiene el niño aparece cuando ve su imagen por primera vez reflejada en un espejo. Somos a cada instante el resultado de la lucha entre impulsos interiores y exteriores, el resultado de la lucha entre fuerzas dionisiacas y apolíneas. Pero no nos gusta pensar eso, nos da cierto miedo. Nos sentimos más seguros pensando que tenemos una identidad, un carácter que nos va marcando un poco el camino, necesitamos tener un cierto control sobre nuestras acciones inmediatas. Según Richard Gregory, “El cerebro está preparado para sobrevivir, no para conocer la verdad”. Protegerse a sí mismo contra la incertidumbre y el miedo es una manera de sobrevivir. Y eso es lo que nos obliga a hacer nuestro cerebro, protegernos, y seguir pensando que tenemos una identidad, actuar como si nos conociéramos tan bien a nosotros mismos, que sabemos lo que haríamos en situaciones extremas. Es un autoengaño, sí, pero ¿acaso no funcionamos así?
Iruzkinak
balaklaba 2007-12-14 18:51 #1
<P>Interesgarria saiakera. Ez dut kontakizuna irakurri baina gustua hartu diot hemen komentarioak idazteari!</P>
<P>Bigarren parrafoa ez dut oso ondo ulertu, hala ere gustatu zait "no podemos concretarlo todo con el lenguaje, joder" esaldia. Egokia izan daiteke nire testu bat gustatu ez zaion bati erantzuteko, apuntatuko dut!</P>
<P> Eta hirugarrenean el gran enigma de las cosas pequeñas y grandes! "Y es que para el paseante, es aquello que llamamos erróneamente ‘pequeñas cosas’ lo que tiene verdadera importancia, no las formas o el protocolo, y cito <I>“tenía ante mí toda la rica Tierra, y sin embargo tan solo miraba hacia lo más pequeño y más umilde”</I>. Horregatik ez zait gustatzen zentzurik gabeko umiltasun, forma eta protokolo horrekin idaztea. Zer esan nahi du letra etzanez idatzitako esaldi labur-labur horrek? Niri ez dit ezer transmititzen, lan dexente egin beharko nuke esaldi horrekin zerbait ulertu edo sentitzeko eta niri ez zait lan gehiegi egitea gustatzen: egin dezala idazleak! "tenía ante mi todo el universo y sin embargo tan solo miraba hacia lo más pequeño y más umilde"... hacia la punta del dedo o hacia dónde? Por qué, cómo te hacía sentir, qué es lo más pequeño y lo mas umilde?, curratelo algo, por Dios, que estás escribiendo un libro o relato a publicar, que no se note tanto que estás inventando mentiras (hori esango nioke agian idazleari liburua irakurri gabe). Nire ustez "lo más pequeño" erabiltzea gauzak gaizki tapatzea da. Gure garunak lan handiegia egin beharko luke destapatzeko eta horrek, nire ustez ez du asko esaten testuaren kalidade literarioaz. </P>
<P>Eta azken parrafoan... </P>
<P>"Protegerse a sí mismo contra la incertidumbre y el miedo es una manera de sobrevivir." Ez nago ados, noski. Incertidumbre diozun hori oso erakargarria da jende askorentzat, bizitzaren grazia eta xaltxa ;-) Eta Beldurra, hain zuzen ere, garunak bizirauteko duen mekanismo bat da! Garunak ez gaitu beldurraz babesten, gizarteak agian bai, baina garunak inola ere ez. Eta "seguir pensando que sabemos lo que haríamos en situaciones extremas"! Ez dut inor ezagutzen horrela pentsatzen duenik!! Ez da posible horrela pentsatzea, egoera extremotan ez dakizulako zer egin, aktuazio protokoloek ez dutelako balio eta horregatik direlako extremoak, hain zuzen:</P>
<P>"Zer egingo zenuke 8600 metrotan, gauez eta ekaitzaren erdian peritonitis batek harrapatuko bazintu?" Puff, vaya movida, ez dakit. "Beldurra sentituko zenuke ala zure buruak beldurraz babestuko zintuen?" Beldurra sentituko nukeela uste dut. "K2ra joango zinateke?" BAI!! Extralurtarra zara? Ez dut uste.</P>
<P>... Berriro diot, hor dago grazia nire ustez, incertidumbre, situaciones extremas... Garunari beldurra ematen diete egoera extremoek eta "incertidumbreak"! "Ez!!" dio garunak, "ez saiatu, ez arriskatu, geratu etxean, lehenago hiltzeko aukerak izango dituzu bestela, sufrimeduaz babes zaitezke etxean!" baina azkenean destinoak guretzako idatzita duena egiten dugu...</P>
<P>"ikasi, lan egin, ezkondu, etxe bat erosi, filosofia ikasi..." Zein da saikeran bukaeran aipatzen duzun autengainua?</P>
balaklaba 2007-12-14 19:02 #2
<P>berriz hemen!</P>
<P>"necesitamos tener un cierto control sobre nuestras acciones inmediatas." Yo nunca pretendería ser tan ambicioso; me conformaría con tener apenas una ligera sensación de control sobre nuestro futuro inmediato. </P>
<P>blog interesgarria, segui horrela!</P>
<P> </P>
Sugoi 2007-12-15 13:59 #3
<P>Kaixo!! Bueno, pozten naiz gustoa hartu badiozu nire blogean idazteari, interesagarriagoa da jendeak erantzuten dizunean, batez ere ados ez badaude, horrela nire argudioak zorrozten joango naiz, jajaja. Hala ere, ez dakit guztia erantzun ahal izango dizudan, bihar Gipuzkoako bertsolari txapelketako finala ikustera noa, eta lo pixkat egin beharako dut! XD</P>
<P>Bueeeeeeno, al meollo! Agian dibertigarriagoa litzateke liburutxoa irakurri izan bazenu, baina horrela ere eztabaidak badu bere mamia. Kontua da liburuak filosofian jorratutako hainbat gai ukitzen dituela, hizkuntzaren eta subjektuaren krisia, esperientzia estetikoa... eta horiekin batera borondatea, identitatea, askatasuna, kontrola... Ez dakit irakurri duzun blog honetan bebai La Carta de Lord Chandos eta horri buruz egindako saiakera, igual hori irakurrita hobeto ulertzen da saiakera hau. Vamos con lo de las pequeñas cosas, izan gaitezan errealistak, gure artean ulertzeko lengoaia tradizionala erabili beharra dago. Nik gauza txikiak esaten dudanean, Walser berak sortutako pertsonaiak lo más pequeño y más humilde esaten duenean, zuk, ados ez egon arren, badakizu zer esan nahi duen. Denok dakigu zer den ulertarazi nahi dena. </P>
<P>Nik ez dut uste bihotzarekin sentitzen dugunik, sentimendu guztiak garunean daude, kimika dira, baina hala ere, jarraitzen dut erabiltzen termino hori sentimenduez hitz egiten dudanean, ez beti, baina bai batzutan. Arima ere ez da existitzen niretzat, eta asko erabiltzea gustuko ez dudan arren, noizbait erabili behar izaten dut. Filosofia ikasita, ez da erraza sinesten ez duzun lengoaia tradizionalari uko egitea, ziurrenik azkenean hitz egiteari utzi beharko genioke Wittgensteinek berak egin zuen bezala, eta niri gehiegi gustatzen zait hitz egitea. </P>
<P>Idazleari hain kritika bortitza egiteko, nire ustez, liburua irakurri beharra dago, edo behintzat, zati bat, gero ildo berdina jarraitzen baitu. Baina ez nago zurekin ados, idazleak lana eman behar dio irakurleari, bestela Dan Brown komun batean gelditzen da. Liburu batek, behintzat kutsu filosofikoa duen batek, pentsatzera bultzetu behar zaitu, eta bestela liburuak ez du ezertarakio balio. Idazleak pista guztiak ematen badizkizu, hobe ez irakurri. Munduarekin fusioa eta partaidetza da idazleak trasmititu nahi duena. Eta trasmititu egiten du, bai jauna. nire uste apalez testu baten kalidade literarioaz hitz egiteko, edo behintzat iritzi borobil bat izateko testua irakurtzea komenigarria da, ez duzu uste?</P>
<P>Ta azken parrafoaz... esk berriro aipatzen didazu destinoa, eta niretzat destinoan oinarritzen den tesia guztiz deuseztagarria da. Ezin dut sinistu destinoa dagoenik, horrek esan nahi baitu zerbaitek edo norbaitek sortua dela destino hori, eta horrek ezan nahi du nolabaiteko jainko bat dagoela gure gainetik, jainko kristaua ez izan arren. Nik ez dut jainkoetan sinesten, eta ez dut sinestu nahi, berriz ere gizakiak ezjakintasunetik babesteko sortutako irudiak baino ez baitira. Gizakiak ez du ezjakintasuna jasaten, eta horregatik existitzen dira erlijioak, mitoak eta filosofia. Gizakiak ibiltzeko lur finkoa eta sendoa behar du, ez du balantzaka dabilen zubi batetik pasatzeko ausardiarik. Hori historiak esaten digu, filosofiak jarri zituen grezian mitoak kolokan eta aurrerag erlijioa europa osoan, eta orain zientziak egiten du lan hori. Baina beti ari gara gure azpian zementua botatzen, ezin dugulako lurraren dantza jasan. </P>
<P>Gure bizitzarekin berdina gertatzen da, nolabaiteko kontrola izan nahi dugu, eta erlijioak dakarkigun tradizioak horretan laguntzen digu. Identitate bat daukagula pentsatzeak, nolabaiteko ziurtasuna eskeintzen digu, gutxi gora bera gure izaeraren arabera etorkizunean gauza bat edo bestea egiteko probabilitateak ezagut ditzakegulako. Baina gure izaera baldintza multzo baten emaitza besterik ez da, kanpo baldintzen eta instintuen arteko borrokaren emaitza. Momentu bakoitzeko erabaki bat, pentsamendu bat. Egoera bakoitzean pertsona bat. Garunak babestu egiten gaitu, kontzientziak babestu egiten gaitu, baina batzutan instintuek irabazi egiten diote borrokan. Beldurra gu babesteko modu bat da, baina era berean beldurretik ere babesten gaitu, hau da, beldurrak eragiten du gure mekanismoak martxan jartzea eta beldur hori uxatzeko edozer asmatzea, beldurra desagerraraziz. </P>
<P>Berriro ere, ez dugu egia bilatzen, biziraupena baizik, eta horretarako ziurtasuna eta kontrola hein handi baten, guztizkoa posiblea ez bada ere. </P>
balaklaba 2007-12-17 18:04 #4
<P>Di-da batean nire gaurko lehen (lehen) erantzuna:</P>
<P>"Vamos con lo de las pequeñas cosas, izan gaitezan errealistak, gure artean ulertzeko lengoaia tradizionala erabili beharra dago" Lengoaia tradizionala erabiltzen zuen Cortazarrek "el beso" poeman. Nik "le dio un beso con lengua esan dezaket" eta ez dut Cortazarrek "el beso" poeman esaten duen erdia ere esaten. Beraz, "las cosas pequeñas" esatea da "le dio un beso con legua esatea bezala" hau da, ia ezer ez, 0, valor literario 0, suspenso. "Denok dakigu zer den ulertarazi nahi dena". Zuk uste? Eta ez baduzu inoiz musurik eman?</P>
<P>"Baina ez nago zurekin ados, idazleak lana eman behar dio irakurleari". Lana eman? Astoei bezala? Konformatuko zinateke "le dio un beso con lengua" esaldiarekin? Lan gehiegi, ez duzu uste? Dena esaten duen Cortázarren poemak uste duzu ez duela lanik ematen? nire ustez bai baina bestelako lan mota bat da, argiaren modukoa, intelektualagoa agian. Inork gutxik nahi du astolana emango dion liburu bat erosi, filosofikoa izan edo detektibe generokoa. </P>
<P>"Idazleari hain kritika bortitza egiteko liburua irakurri". Bai, baina nirea ez zen kritika eta gutxiago bortitza!</P>
<P>"Ezin dut sinistu destinoa dagoenik, horrek esan nahi baitu zerbaitek edo norbaitek sortua dela destino hori, eta horrek ezan nahi du nolabaiteko jainko bat dagoela gure gainetik, jainko kristaua ez izan arren." "Unibertsoa" jarri "destinoa" beharrean. Ateratzen dituzun ondorioak ez direla zuzenak uste dut, ez bada jainkoa dela ezagutzen ez duzun guztia. Zu unibertso horren parte zara eta unibertsoa determinatuta badago ez zara zu izango aldatuko duena, ez gutxi ez asko (honek ez du esan nahi determinatuta dagoenik baina ezta kontrakoa ere!). Ezin dena da "deuseztagarria" hitza erabili eta gero horrelako arrazoi eta ondorioak eman. Edo agian nahasten ari naiz: Destinoa diodanean agian determinismo esan nahi dut... berdin dio! (ezagutzen ditut filosofian lizentziatuak (ez filosofoak) xake partida guztiak irabazten dituztenak piezak tablan jarri baino lehen...) Nietzsche ikusi dut loturetan: eterno retornoaren antzeko zerbait esan nahiko dut? (auskalo, nik ere ez dakit ya, me rindo)</P>
<P>oso poema politta pessoarena, eh!</P>
wende 2007-12-19 12:22 #5
"que no se note tanto que estás inventando mentiras (hori esango nioke agian idazleari liburua irakurri gabe). Nire ustez "lo más pequeño" erabiltzea gauzak gaizki tapatzea da. Gure garunak lan handiegia egin beharko luke destapatzeko eta horrek, nire ustez ez du asko esaten testuaren kalidade literarioaz."<br><br>Nik etxean badut telebista bat ta badaukat baita ere ordenagailu bat bere aurrean... Etxera heltzean telebista ikusteko aukera daukat, ordenagailua pizteko aukera daukat eta liburu bat irakurtzeko aukera ere badaukat... baditudalako liburu asko ere.<br><br> Telebistak esfortsu gutxien eskatzen dit, hala ere batzuetan aurkitzen dut pentsarazten didan programaren bat. Redes inoiz ikusi ez bbaduzu esango dizut zientziaren dibulgazioaz arduratzen den programa bat dela eta puntako berriak ematen dituztela, gehienetan inolako ondorio zehatz bat atera gabe. Hau da: zientzia bera, guztiaren ordenaz eta zergaitiaz arduratzen den hori, ez da kapaz danaren deskribapena egiteko... Zergatik espero izango dut nik literaturagandik kontrakorik?<br><br>Telebistak janaria murtxikatuz boloa eginik ematen digu. Ezenaren koloreak, pertsonaien arpegiak, egoeraren soinuak, guztiak agertzen dira, eta egia da askotan oso ondo dagoela holako deskribapen zehatzen aurrean disfrutatzea, baina beste batzuetan David Lynchen pelikuletan esateko, osagai guzti hauek izanik ere ez gara gai ezer ulertzeko eta pentsatu egin behar dugu, ze kristo esan nahi digun zuzendariak guzti horrekin...<br> eta niri, zuri ez, baina niri, asko gustatzen zaizkit, David Lynchen pelikulak, redesen bukaerarik gabeko elkarrizketa absurduak gustatzen zaizkidan era berean. Poesia sinpleenaren hitz txikienaren mila esnahiaetatik nik nire interesen arabera aukeratzen dudan esnahia aukeratzea gustatzen zaidan era berean. <br>Hitzek ez dute beti balio musu baten deskribapen fidela egiteko, eta Cortazarrek niri eman didana ez da musu baten pausuak era literario polit batean eskaintzea... kortazarrek eskailerak zergatik igotzen ditudan pentsatzera bultzatu nau, edo zelan zergatik eta ze sentimendurekin igotzen ditudan. Garrantzia ematen dio berez guk onddoan ikusten ditugun horiei, baina ez dit inolaz ere gauzak diren bezala esan... Sentimenduak trasmititzen dira, bideak trasmititzen dira literaturakin.... baina norbearen zapaten araberakoak dira pausuak eta garun bakoitzera heltzen direnak interpretazio hutsak baino ez.<br><br>Nik esan nezake...<br>"le dio un beso con lengua" eta zuri sinpleegia iruditu<br>baina niretzako<br>"despues de decirle todo lo que lo aborrecia<br>le dio un beso con lengua"<br>sinpletasunaren xarma bereziarekin jantziriko esaldia da niretzako, beste bat bezain duina.<br><br>gehiegi ez nuke luzatu nahi baina azken puntualisazio bat nahi nuke..." que no se note tanto que estás inventando mentiras ".... <br>Esaldi hau idatzi... errez idatz daiteke. Baina pentsatuz eta konkluzio txiki bat eginez esango nuke besteari gezurti deitzea norbere teilaturi harriak botatzearen parekoa litzatekeela, egia absolutuen hizkuntzan hitz egin nahi duen pertsona bat, izatez, zentzugabea den munduari zentzua ematen dion pertsona baita... gezurtia bera ere... eta bere obra beste gezur handi bat.<br><br>
balaklaba 2007-12-19 19:24 #6
<DIV align=justify><EM>"Hay que saber escribir con registros distintos al tuyo porque la literatura es la forma más dulce de mentir. En realidad, es la única forma de mentir aceptable. Entonces, ¿los escritores son unos mentirosos? “Los escritores somos inventores de mentiras, pero no de engaños”</EM></DIV>
<DIV align=justify><EM></EM> </DIV>
<DIV align=justify><EM>Luis Sepúlveda</EM><STRONG> *</STRONG></DIV>
<DIV align=justify><STRONG></STRONG> </DIV>
<DIV align=justify><STRONG></STRONG> </DIV>
<DIV align=justify>*Zita bikain honi lotuta nioen "que no se note tanto que estás inventando mentiras". "Gezurti" hitza, "sinpleago" eta "egia absolutu" hitzak bezala, ez dut inon aipatu. Badakit zuk ez duzula kontrakorik esan, wande, baina... suposatu dut zure azken konklusio txikiarekin zerbait esan nahi izan duzula... Nik ez dut piperrik ulertu. Lan egin ez dudalako agian?</DIV>
<DIV align=justify> </DIV>
<DIV align=justify>Eta bai, ados nago, haurtzaindegiko haur baten marrazkia Klimten muxua bezain duina izan daitekeela (nik ez dut kontrakorik esan, ezta lynchen pelikulak gustuko ez ditudanik ere..) nahiz eta zuri*, Klimten marrazkia sinpleagoa edo xarma gutxiagokoa iruditu. Hori bai, ziurrenik bi marrazkiek gauza ezberdinak transmitituko dituzte, nahiz eta zuri* ez. Nori inporta zaio ezinezkoa dela "errealitatea den bezala trasmititzea". Nire ustez garrantzitsuena transmititzen dena da (zalantza, beroa, listua, urduritasuna, mugimendua, hatsa...). Zuri* "las cosas pequeñas" hitzek begiak irekiko dizkizute harriduraz; niri ez! Eta oso oso pozik nago horrela delako. Horrela ez balitz, antena3-en iganderoko pelikulak ikusiko nituzke zuk* bezala!</DIV>
<DIV align=justify> </DIV>
<DIV align=justify>Eta noski, gustoez eztabaidatzen hasten bagara ezdakitnongo plazan geratu beharko gara elkarri laupabost muturreko emateko ;-))</DIV>
<DIV align=justify> </DIV>
<DIV align=justify>* Ikusiko zenutenez, esperimentu txiki bat egin dut nire azken komentarioarekin eta ondorio batera iritsi naiz gehiegi pentsatu gabe: gorrotagarria da jendeari zer gustatzen zaidan eta zer ez, edo esan ez ditudanak esan ditudala entzutea/irakurtzea; horretan behintzat ados egongo al gara?</DIV>
Sugoi 2007-12-20 09:38 #7
<<Lengoaia tradizionala erabiltzen zuen Cortazarrek "el beso" poeman. Nik
"le dio un beso con lengua esan dezaket" eta ez dut Cortazarrek "el
beso" poeman esaten duen erdia ere esaten. Beraz, "las cosas pequeñas"
esatea da "le dio un beso con legua esatea bezala" hau da, ia ezer ez,
0, valor literario 0, suspenso. "Denok dakigu zer den ulertarazi nahi
dena". Zuk uste? Eta ez baduzu inoiz musurik eman?>> Cortazarrek 'el beso' poeman muxu bat deskribatzen du, Walserrek ordea ez ditu liburu honetan gauza txikiak deskribatzen, edo behintzat ez da hori gai nagusia, paseo bat deskribatuz esperientzia estetikoa ironiaz beterik trasmititzea baizik. Erabili beharra dago lengoaia tradizionala, esan beharra dago las pequeñas cosas, eta baita un beso con lengua ere, dena testuinguruaren arabera noski. Cortazarrek adiera hori erabili izan balu, ez genuke poema hori irakurtzeko aukerarik, ez litzatekelako existituko. Baina Walserren kasuan ez da hori gertatzen, eta gauza txikiak zeintzuk diren etengabe azaltzen balego liburu luze eta ziurrenik aspergarri xamarra bihurtuko litzateke el paseo. Eta bai, ulertu egiten da. Eta norbaitek ez baldin badu muxurik eman inoiz, ulertu egingo du un beso con lengua esaten baldin baduzu, Cortazarren poema irakurrita bezala, baina ez da horrekin hain identifikatua sentituko, ez dio berdina transmitituko. Idazleak ordea, esperientzia bat transmititu nahi duenean, ezin du pentsatu nork bizi izan duen eta nork ez, saiatu behar da irakurlea ukitzen idazten dituen letrekin, baina hori inoiz ez du lortuko irakurle ororekin. Zenbait gauza irakurtzeko oinarri batzuk izan behar dira, irakurtzeko baino ulertu eta sentitzeko. Ezin duzu filosofia saiakera potolo bat irakurri gai horren inguruko inolako ezagupenik ez baduzu, bueno, bai, irakur dezakezu, baina ez duzu ezer ulertuko. Berdina beste esparru batzuetan noski, ez soilik filosofian. <br><br>Baliteke Shakespeare-n Romeo y Julieta pertsona bati ikaragarria iruditzea eta beste bati kaka hutsa. Agian gustu kontua izango da soilik, baina zerikusia izango du noizbait zeharo maitemindua egon diren edo ez. Horrek ez du esan nahi Shakespearen obra kaka hutsa denik, ala bai? Batek ez ulertzea, bizi izan ez duelako ez du obra bat txarra bilakatzen. Nire begitara ez behintzat. <br><br>Eta eterno retornoarena... zertara dator hori? Ez dut ulertu. <br><br>Esango diot Pessoari bere poema gustatu zaizula... :P<br>
balaklaba 2007-12-20 13:01 #8
<P>Amen! </P>
<P>Egia da. Zerbaiti buruz kritika egiteko prestatuta eta zerbait hori irakurrita egon beharko ginateke, dela filosofikoa, dela matematikoa, dela literarioa... </P>
<P>El eterno retornoarena zertara zetorren? Determinismoaren kontura. Beti iruditu zait determinismoarekin lotura zuen ideia zela: kondenatuta zaude zure bizitza behin eta berriz bizitzera eternitate guztirako (horrelako zerbait, ez?), inolako bariaziorik gabe (ez sentimentutan, ez gertaeratan, ez bihotz taupada kopurutan...). Horregatik bakarrik aipatu nuen... Diskutitzen hasi behar al duzu berriz? XD</P>
<P> </P>
Sugoi 2007-12-20 16:22 #9
Ez, ez. Baina lehenago ez nuen ulertu. Hala ere, badaude betiereko itzuleraren beste interpretazio batzuk, nire ustez egokiakoak direnak... :P<br>
balaklaba 2007-12-20 18:45 #10
benetan? egokiagoak? "ikuspegi determinista" batekin loturarik ez dutenak esan nahi duzu? Horrela bada, ezagutu nahi nituzke!
Sugoi 2007-12-20 21:44 #11
Oso azalpen luzea litzateke... baina badago irakur dezakezun liburu txiki bat: Betiereko itzulera Nietzscheren pentsaeran, Jose Ignacio Galparsororena. Jakin irakurgaiak. Disfrutatu!!!<br>
wende 2007-12-24 11:54 #12
"Zuri* "las cosas pequeñas" hitzek begiak irekiko dizkizute harriduraz;
niri ez! Eta oso oso pozik nago horrela delako. Horrela ez balitz,
antena3-en iganderoko pelikulak ikusiko nituzke zuk* bezala!"<br><br> Argi dago, zeuk* iragarri bezela, ezer gutxi pentsatzen duzuna zuk* gauzak irakurtzen... Bestearen azalean jarri aurretik misilak botatzea arriskutsua da.... eta misilak diot zure* tonuan harrogantzia susmatzen baitut.... Eta susmatu esan dut, sentsazioetaz ari bait naiz.... Eta superioritate horrek gero holako esaldi kaxkarrak egitera bultzatzen zaitu*, nondik hartu ere ez daukatenak, ni ez baitnaiz hitz batetaz aritu, liburu oso batetaz baino.<br><br>"gorrotagarria da jendeari zer gustatzen zaidan eta zer ez, edo esan ez
ditudanak esan ditudala entzutea/irakurtzea; horretan behintzat ados
egongo al gara?"<br><br>Ezba... nik ez baitizut esan zer zaren, zure* erantzunean zer ikusi dudan baino. Ze idaztean pertsonaia bat eraikitzen da eta pertsonaia horrek hizkuntza deeterminatu bat erabiltzen du bere interesen arabera, idatzizko hizkuntzan bere sentsazioak ahalik eta hobeen trasmititzeko... Ba hori zen aurrekoan esan nahi nuen guztia. Dialekto emozionalak daudela eta zurea erreaktiboa dela.<br><br><br>
Utzi iruzkina: