Idazlea

73 urte ditu. Beltzez dago jantzita goitik behera. Idazten duena esaten ez duena bezain ondo ordaintzen diote baina ez dirudi aberatsa, ez horixe. Mediterraneoaren itsasertzeko herrixka baten bizi da; zein den ez esateko eskatu dit. Munduan ez da istorio asmatzaile hoberik, nahiz eta duela 40 urte bezero bakarra duen. "Haiek" edo "Gizonak" deitzen die berak.

Beheko suaren aurrean aitortu dit berak asmatu dituela 2000 efektua, behi eroen gaitza, hegaztien gripea, Al Qaeda eta egungo ekonomiaren krisia. Bere eskutik atera dira -ez dauka ordenadorerik- gaurko beldurrik onenak.

J: Zer dela eta hasi zinen Haientzat lanean?

I: Begira, nik idatzi nuen eleberri bat... eleberri txar bat 70eko hamarkada inguruan. Ez dizut esango zein herrialdetan argitaratu zen. Eta ia inork ez zuen erosi. Baina erosle apur horien artean pertsona egokia zegoen.

J: Zeri buruzkoa zen nobela?

I: Distopia bat zen. Elite batek mundua kontrolatzen du medioen laguntzaz barra-barra banatzen dituen asmatutako gezurren bitartez.

Idazlek ez du telefonorik ezta Internetik ere, tona bat liburu eta ardi txakur alsaziar bat baino ez ditu lagun.

J: Zelan jartzen zara haiekin kontaktuan?

I: Ez naiz jartzen; ezin izango nuke. Ez dakit nortzuk diren ere. Tarteka, bizpahiru urtez behin, aurkitzen dut neure idazmahaiaren gainean halako txosten bat, "Beharrizanak eta helburuak" deitzen diote. Nik beharrizan eta helburu horiei egokitzen den istorio bat asmatzen dut eta, prest daukadanean, idazmahaian uzten dut. Halako goiz batez, ohetik altxatutakoan, ez dago. Horren sinplea da.

J: Hemen isolatuta bizi zara, nola dakizu zure istorioak benetako bihurtzen direla?

I: Irratia badut, eta auzoko gutxi batzuk ere. Ez dago guztiz isolatuta egoterik.

J: Ez duzu damurik egiten duzunaz? Zeuri esker ezkutuko sistema faxista bat ari da hedatzen mundu osoan.

I: Tira, neuk egingo ez banu, besteren batek egingo zuen. Nik egiten dudanean behintzat ez da jende askorik hiltzen.

J: Irailaren 11koa zeuk idatzi zenuen?

I: Ez zehatz mehatz. Nik idatzitako bertsioan hegazkin bakar batek egiten zuen talka Pentagonoaren kontra eta horrek ekarri behar zituen, besteak beste, urrearen prezioaren igoera, Irak eta Afghanistanen inbasioak eta Patriot Act-a onartzea. Txostenean horrela zegoen adierazita. Agian nire proposamena ez zitzaien ikusgarria iruditu, ez dakit, baina dorre bikiena ez zen nire kontua izan. Neure iritziz I-11koa ikaragarri erredundantea eta, zentzu batean, baita alferrikakoa ere izan zen. Pentagonokoa nahikoa izango zen. Jende gehiegi hil zen estetika hutsagatik. Ez zen beharrezkoa.

J: Nola bururatu zitzaizun mundu mailako krisi ekonomikoarena?

I: Istorio hau zaharra da, sei zazpi urte izango ditu jada. Uste nuen ez zirela ausartuko istorio hau abian jartzera baina duela urte bat eta erdi-edo ekonomiaren inguruko irrati tertulia bat ari nintzen entzuten eta solaskideetako batek "subprime" hipoteketan nolabaiteko arriskua egon zitekeela aipatu zuen. "Bagoaz!" esan nuen neure artean.

J: Zein izango da hurrengo krisia?

I: Ezin dizut esan. Baina arretaz entzuten baduzu, entzun daitezke dagoeneko lehenengo marmarrak. Urteak geratzen dira oraindik benetan hasteko, agian hiru, bost edo hamar urte.

J: Arrastoren bat?

I: Hitz bakar bat esango dizut: Internet. Nire azken istorioa da eta nire uste apalean, onena. Ez dut berriro lan egin nahi, ez eurentzat ezta inorentzat ere. Zaharregia naiz eta liburu asko dauzkat oraindik irakurtzeko.

J: Aurreratu ahal didazu nola bukatuko den krisi ekonomikoa?

I: Ez, baina inork ere ez du asmatuko. Haiek baino ez, jakina. 2000 urteko efektuaren amaiera ustel gertatu zen, ez zuen jendea komentzitu eta eskatu zidaten -haiek- amaierak gehiago landu nitzala. Ziur esan diezazuket Historiak ez duela krisi honen amaiera ahaztuko. Hitz ematen dizut.

Eta hitz hauen oihartzunarekin utzi dut bere etxean. Joan baino lehen, ordea, galdetu egin diot, jakinmin hutsez, ze liburu ari den irakurtzen. Erantzun dit:

- Machiavelli-ren "Printzea", hogei bat aldiz irakurriko nuen, eta gero eta barre gehiago egiten dut.

Eta beheko suari eragin dio.

Honezkero konturatu zara hau ez dela Jozulinen testu bat. Asmatu duzu. Mimesacojea-n argitaratu zuen Jose Antonio Pérez-ek aspalditxo. Hozkailuan eduki dut ordudanik, noiz hartuko ote nuen itzultzeko betarik. Duela gutxi egin nuen eta berton argitaratzeko baimena eskatu Joseri, baita berak gustura eman ere. Eskerrik asko, Jose.

Ez ahaztu, bisita ezazue mimesacojea, buruari eragiten laguntzen du-eta.