NAIZ

ORAINALDIA: naiz
IRAGANALDIA: nintzen
BALDINTZA: banintz
ONDORIOA: nintzateke

Aurreko adizkiotan bi aditz modu ditugu: INDIKATIVOA eta OPTATIVOA

NAIZ eta NINTZEN indikativokoak dira, eta
BANINTZ eta NINTZATEKE modu optativokoak.

Euskaldun guztiok ongi ezagutzen dute noiz erabili behar diren NAIZ eta NINTZEN, baina ez da hori gertatzen BANINTZ eta NINTZATEKE formekin.

BANINTZ forman BA- aurrizkia agertzen zaigu, zeina ez baita adizkiaren parte, baina gure aurkezpenean horrela agertuko da BALDINTZA izeneko aditz denbora.

BA- hori ere NAIZ eta NINTZEN adizkiekin agertu ahal da.

BANAIZ eta BANINTZEN formek baldintza realak egiteko valio dute, hau da, indikativoko baldintzak dira.

BANINTZ optativoko baldintzak, ordea, baldintza irreala adierazten du, eta

NINTZATEKE formak ondorio edo konsequentzia irreala.

NAIZ agertzen den kasu guztietan, NINTZEN, BANINTZ eta NINTZATEKE agertu ahal dira. Adibidez:

Liburu bat irakurtzen ari naiz

esan ahal badugu, honek esan nahi du beste hiru hauek ere posible direla:

Liburu bat irakurtzen ari nintzen
Liburu bat irakurtzen ari banintz
eta
Liburu bat irakurtzen ari nintzateke