Ozono geruza egun

Datorren urtean 25 urte beteko ditu 29 herrialdek Montrealgo Protokoloa sinatu zutela. Ozono-geruzari kalte egiten dioten gasak erabiltzeari uztea da helburu nagusia eta handik aurrera beste 162 herrialdek ere hartu dute parte, nahiz eta denek ez duten maila berean betetzen. Ikertzaileek martxoan Artikoaren gaineko ozono-geruza inoiz baino meheagoa dela frogatu baitute, azken asteotan zegoen ozonoaren erdia suntsitu da Artikoan, Poloen eta Itsasoaren ikerketarako Alfred Wegener Institutuaren arabera).

Ozono-geruza estratosferan dago, lurrazaletik 15-35 km-ra, eta Eguzkitik datorren B erradiazio ultramorea iragazten du. Horregaitik, geruza mehetzen bada, ohi baino erradiazio gehiago iristen da lurrazalera, eta horrek areagotu egiten ditu erradiazio-mota horrek bizidunetan eragiten dituen kalteak.

Larruazaleko minbiziar sortu dezake, horrez gain, begiei ere egiten die kalte B erradiazio ultramoreak, eta immunitate-sistema ahultzen du. Beste bizidun batzuetan ere, landareetan eta uretako ekosistemetan, esaterako, kalteak eragiten ditu.

1970eko hamarkadan zientzialariak ohartu zirenean industrian erabiltzen ziren gas batzuek (klorofluorokarbonoak) ozono-geruza suntsitzen zutela, Geroztik, protokoloaren zenbait berrikuspen egin dira, eta beste hainbat herrialdek ere hitzeman dute ozono-geruza suntsitzen duten gasak ez erabiltzea. Ordea nahiz eta urte batzuetan, 2007an adibidez, ozono-geruza bere onera etortzen ari zela zirudien, Antartida gainean sortzen den zuloa kezka-iturri da.

Ikertzaileek aitortzen dutenez, oraindik ez dute ondo ezagutzen klimaren eta ozono-geruzaren arteko elkarrekintza. Hala, mundu osoan hainbat proiektu daude horren inguruko alderdiak argitzeko. Eta, alde batetik, baikor ere badaude: iraganean atmosferara askatutako klorofluorokarbonoak desagertuz joango dira denborarekin, eta, hamarkada batzuk barru, ozono-geruzak ez du haien erasoa jasango. Beti ere Montrealgo Protokoloari eusten bazaio, eta ez badira halako gas gehiago sortzen, noski.