Irratiko komunikazioa
Irratiko komunikazioa
Komunikabidearen ezaugarri orokorrak (Alazne)
Irratian igorlea eta hartzailea ez dira elkar ikusten, baina igorleak egiten dituen zarata edo soinuekin gauza asko irudikatu ditzazkegu gure buruan. Adibidez: ibaiak, lakuak, mendiak, txoriak, sentipenak... Askotan esan den bezala, irratia komunikabide itsua da, baina aldi berean, kolorezko mundua.
Irratia entzuten dugunean, gure burbuinak, entzuten dugunarekin, irudi mentalak sortzen ditu. Hiztegia oso garatua eta aberatsa da.
Irratiaren ezaugarri batzuk: momentuan bertan entzun behar da, edozeinek entzun dezake eta esaten dituzten gauzak sinesgarriak dira. Gainera irratia ez da telebista edo beste komunikabide batzuk bezain garestia. Ez du azpiegitura handirik behar.
Irratia da komunikabide azkarrena eta bat-batekoa, batez ere azken orduko albisteak ematerakoan. Jende guztiari erraz iristen zaio, eta edozein momentutan entzun dezakete, ez dutelako irakurri edo idaztzi beharrik.
Komunikabide honek, konfiantza handia ematen dio jarraitzaleei, une guztietan beraiekin dagoelako: esnatzerakoan, goizean zehar, arratsaldean, gauean...
Irratiko lanik handiena testuak prestatzea eta ondo ahozkatzea da. Ez da ahaztu behar irratia komunikabide akustikoa dela.
Bitartekaritz teknikoaren eragina (Andere)
Eragin teknikoen bitartekotza:
Transmisio kanala, igorle seinaleko aparatuak bezala, mezu radiofonikoei hainbat limitazio inposatzen diete, hauek sekuentzialak eta iheskorrak bihurtzen.
Igortze kanala, seinale hartzaile aparatuak bezala, mezu radiofonikoei mugapenak ezartzen diete, sekuentzial iheskorrak eta direkziobakarrekoak bihurtzen.
Mezuak sekuentzialak izatea, bata bestearen atzean emititzea esan nahi du. Entzuleak ezin duela orden hori aldatu.
Mezuak iheskorrak izatea, emititu direnean desagertzea da. Prentsaren kasuan, irakurleak badauka aukera artikulu hori zehazteko edo argazkiren bat berrikusteko.
Irratian zerbait esan eta gero ezin duzu berriro entzun, grabatzen ez baduzu. Berriz, interneten hartzailea behin eta berriz entzun ahal du sekuentzia hori. Sekuentzia bat ez baduzu entzun nahi edo ez bazaizu sekuentzia hori interesatzen, hurrengora pasatzeko posibilitatea duzu.
Agentziaren Giza Eragina (Ane Uncilla)
Teknika honetan,beste gauza batzuk sartu behar dira derrigorrez,oso baldintza bereziak dituelako.Irratiaren ezaugarriak,idazketa eta hizketa dira nagusienak.Fase desberdinak daude:araketa,aukeraketa,interpretazioa,indiferentzia eta atxikipena.
Onarpena:Tonu sekuentziaren elementu bakoitza idntifikatzen duena da.Honen ahozkuntzearen garrantzia oso handia da.
Aukeraketa:Hartzaileak idei eta esaldi garrantzitsuenak laburbiltzen ditu.
Interpretazioa:Irratiaren bidez legearen komunikazioa,audientziaren bitartez ikasten da.
Gordetzea:Irratiaren ordainak dira ikusleak edota entzuleak grabatzen dituztenak,epe laburretan,eta oroimenak deituak.Hartzaileak elementuak ahalbideratzen eta deskodeatzen ditu.
Azkenean,irratia ez du balio memoria laburrean datu asko gordetzeko epea.
Hitz elkarteen hizkuntza: soinodun materialak eta ez soinodunak (Ane Marcelo)
Ez bada existitzen hizkuntza bat bere harauekin, ezin izango genuke komunikabideei buruz hitz egin. Baina ezta ere, ezin dugu hitz egin ez badaukagu inorekin edo norbaitekin hitz egiteko aukera eta ez badaukagu mezuren bat igortzeko.
Irratian,
beste komunikabide batzuetan bezala, lortzen dute komunikazioa
erealitate bihurtzea , mezu edo kodigo baten bitartez.
Irratia
asko aurreratu da. Orain, sintonizatzen baduzu igorgailu bat,
konturatu egingo zinateke musika eta ahotsak daudela eta batzuetan
ere naturaren soinuak, gainera orain iragarpenak informazioa eman eta
musika edo soinua jartzen dute.
Hizkuntza radiofonikoaren osagarriak lau dira: Ahotsa, musika, soinodun efektuak eta isiltasuna.
Hitz egiteko forma edo modua atsegina goxoa eta polita izan behar da, entzuleentzako. Irratietako iruzkintzaileak hizkuntza konbinatua erabiltzen dute. Musikarekin, isiltasunarekin edo ahots tonuekin entzuleari, zentzazioak sentiaraztea lortu behar dugu.
Ahotsa (Ane Uncilla)
Ahotsa,instrumentu bat da,eta ez da harritzekoa gaur bezalako ingurumen batean,funtzesko gauza hau izatea.Edozein lehengaik osatzen du irratiaren hizkuntza.Iluntasun radiofonikoan,ezinezkoa da igorleari ikustea.
Posiblea da pertsona horrek esaten duena, beste pertsona batez hitz egiten badago,hau ikustea,bere ahotsaren bitartez.Ez da harritzekoa, liburu batean izatea edo idazketa batean edota mintzamen batean ere.
Irrati batean,esaldiak beti agertzen dira tonu batean, nolabaiteko intentsitatea eta tinbrearez esker.
Musika
(Andere)
Irratian
musika ugari erabiltzen da. Informatzaileetan, kiroletako
espazioetan, tertulietan... beti dago leku bat musika jartzeko.
Gainera, gehien bat musika erabiltzen duten emisoreetan, musika
ezinbestekoa da. Adb: ( Cadena 100, Los 40 principales, Cadena
Dial.)
Irratian musika asko jartzea ez da berria, baizik eta lehen, aintzinean ez zen hainbeste erabiltzen, arrazoi zehatz batzuen ondorioz ezin zirelako irratitik transmititu. Aintzinean antzerkietan, opera edo festetan abesten zen. Geroago aurrerapen teknologikoak irratiak musika jartzea onartu zuten.
Pausu
garrantzitzuenak diskoa ailegatzean eman ziren, batez ere XX
garren mendean, soinu grabaketak irratira ailegatzu zirenean. Gauza
hauek aurkitzean edo berriztean, musikan nabarmentzen diren
emisoreen proportzioa handitu egin zen.
Fijatzen
bazara, irratien emisore desberdinetan, musika era desberdinetan
erabiltzen dela ohartuko zara. Batzuetan musika edo abesti oso bat
entzuten duzu, beste batzuetan berriz, publizitatea aurkesteko
erabiltzen dute musika.
Irratia komunikabide itsua denez, musika jartzen dute. Baina ez dute jartzden dibertitzeko bakarrik, baizik eta, gaia jakiteko, historioa , elkarrizketa aldatuko dela edo irrtsaioaren talak bereizteko. Gainera, atal batzuk beste batzuekin bereizteko, soinu edo musika desberdinak erabiltzen dute, geure burua antolatzeko.
Soinodun efektuak (Ane Marcelo)
Irratia, komunikabide itsua denez, soinuak erabiltzen dira: musika, ahotsa edo zaratak. Soinua, musika edo zarata horrekin zure buruan gauzak imaginatu ditzakezu. Adibidez:
Zaldien historio bat edo ipuin bat kontatzen ari badira eta zaldia ibiltzen ari bada beraiek bere eskuekin , ahotsarekin edo objetu batekin trotea egingo dute eta horrela zuk zeure buruan imaginatuko duzu zaldia ibiltzen ari dela. Telebistan hori ez dute egingo zaldia ibiltzen ari bada zuk ikusiko duzu ibiltzen ari dela baina irrati komunikabide “itsua” denez beraiek egindako soinuekin, zaratarekin edo musikarekin egin beharra dute.
Isiltasuna (Alazne)
Komunikabide soinudun nagusian, isiltasunaren inguruan hitz egitea arraroa egiten da, baina irratiko hizkuntzaren parte bat da. Soinurik ez dagoenean esaten da isiltasuna dagoela. Hau da, ez dagoenean hitzik, musikarik...
Isiltasunaren erabilera mugatua da. Entzuleak isiltasunaren aurrean pentsatzen du akats teknikoa izan dela edo komunikazioa moztu egin dela, horregatik arretaz erabili behar da.
Isiltasuna irrati adierazpenaren elementu bat da. Une askotan erabili daiteke isiltasuna: sentipenak adierazteko, hausnartzeko, gai eztabaidagarrietan...
Bi
mota daude:
Elipsiak:
Soinua kentzean, gauzak imaginatzeko denbora daukagu.
Adibidez,
Cadena
40:
"Cuando quieras tener compañía (silencio),
una buena música que te levante el ánimo (silencio),
las novedades discográficas (silencio),
y todo sobre lo que es tu mundo (silencio),
entonces tienes para tí toda una cadena de radio". Observa que
el silencio sustituiría en todos los casos a la expresión "cuando
quieras".
Ceugma:
Isiltasuna
behin eta berriz entzuten dugunean gai berdinean, hitz berdina esan
nahi du.