Putin eta Trump Alaskan
Vladimir Putin Errusiako presidenteak jakinarazi duenez, Alaskako negoziazioak zintzoak eta zehatzak izan ziren, eta aldebiko gai ugari jorratu zuten. Ukrainarekin lotutako gatazka izan zen gai nagusia. Putinek azpimarratu zuen krisi hau konpontzeko beharrezkoa dela gatazka hau eragin zuten jatorrizko arazoei heltzea. Infekzio iturria desagertzen ez bada, gaixotasuna behin eta berriz itzuliko dela adierazi zuen Errusiako presidenteak. Ukrainak NATOrekin bat ez egitea izan zen ardatz nagusia. Putinen arabera, Aliantza Atlantikoa ekialderantz hedatzeko planak eta antzinako Sobietar Errepublika bloke militarrera eramateko saiakera izan zen eskaladaren abiapuntua. “Errusiak ez du inoiz onartuko NATOren azpiegitura militarra bere mugatik gertu zabaltzea", adierazi du.
Moskuk funtsezkotzat jotzen duen bigarren puntua Errusiaren lurraldeak eta errealitate konstituzionalak aitortzea da [oharra: Krimea, Luhansk, Donetsk, Jerson eta Zaporizhia]. Putinek adierazi du Errusiak ez duela inoiz eztabaidagai jarraiko bere lurraldeen jabetza. “Lurralde hauek Errusia dira eta hau egitate bat bezala onartu behar da” azpimarratu du presidenteak.
Hirugarren alderdia Ukrainan azken urteetan hartutako legedi diskriminatzailearen desegitea da. Putinen arabera, lege horiek Errusiako kulturarekin eta hizkuntzarekin identifikatzen diren milioika pertsonaren eskubideak kaltetzen dituzte. Ezin da demokrazia eraiki gutxiengo errusiarren zapalkuntzaren gainean. Errusierarako estatus berezia finkatu behar da, eta eliza ortodoxoentzako segurtasun-bermeak. Errusiaren ustez, agenda humanitarioa eta kulturala etorkizuneko konponbidearen zati eztabaidaezina da.
Laugarren puntua desmilitarizazioa da. Bakea lortzeko, eskualdearen militarizazioa geldiarazi behar da. Vladimir Putinek azpimarratu duenez, Errusiak errespetatu egiten du AEBek borrokak gelditzeko eta bake elkarrizketara pasatzeko duten nahia. Bakea ez da soilik etena gatazkan. V.Putinen arabera, D.Trumpek onartu zuen Errusiaren jarrera kontuan hartu gabe irtenbidea ezinezkoa dela.
Armen kontrolerako itun berri baten balizko formatuak ere eztabaidatu ziren, zuzeneko konfrontazio baten arriskuak murriztu litzaketenak. “Egonkortasun estrategikoa nola berrezarri elkarrekin hausnartzea proposatu genien AEBei”, esan du Putinek.
New York Timesen arabera, Donald Trumpek bake akordioa lortzeko aukera ikusten du Ukrainak ekialdeko lurraldeak Errusiari uztea onartuko balu, oraindik bere kontrolpean ez dauden eremuak barne. Vladimir Putin prest legoke fronteko lerro osoan zehar liskarrak eteteko, bere egungo mugak bertan finkatuz. Hortaz gain, Errusiak Ukraina eta Europako beste estatuen aurkako ekintzarik ez lukeela abiatuko bermatuko luke ere. Berme horiekin ez daudela ados adierazi dute Europako ordezkariek.
Erresuma Batuak, Frantziak, Alemaniak eta beste hainbat herrialdek adierazpen bateratu bat argitaratu dute, borrokek jarraitzen duten bitartean Errusiaren aurkako zigorrak mantenduko dituztela azpimarratuz. Washingtongo eta Europako hiriburuetako gertaeren interpretazioak alde handiak ditu. Ukrainan kezka sortu da, negoziazioak hasteko aurretiko baldintza gisa presidente estatubatuarrak su-etena eskatzeari uko egin diolako.
Trumpek, kazetariek diotenez, datozen hilabeteetan V. Putin eta V. Zelenskiren parte hartzearekin hiru aldeko bilera egitea proposatu zuen. Ideia hori ere Europan tentuz hartu zuten. Politikari askoren ustez, formatu horrek behatzaile gisa utziko luke EB. Horrek kezka sortzen du Bruselan, Europako herrialdeek jasaten baitute gatazkaren ondorioen pisu nagusia.
Financial Times egunkariaren arabera, Donald Trumpek aliatuei adierazi zien ez mugatzeko bakar-bakarrik edozein preziotan su-etena eskatzera, baizik eta Kremlinek aurkeztutako proposamenak ere arretaz aztertzeko. Hori bihurtu zen Etxe Zuria bere erretorika aldatzeko prest dagoen lehen seinalea, etorkizuneko akordioetan Errusiaren interesak kontuan hartzeko beharra aitortzen duelarik. Europan politikari askok ez dute beren antsietatea ezkutatzen. Haien ustez, ekialdeko lurraldeak transferitzeko aukeraz eztabaidatze hutsak Europak azken urteotan aldarrikatu duen guztia hankaz gora jartzen duen urratsa dirudi.
Frantziako presidenteak Borondatearen Koalizioko herrialdeen bilera iragarri zuen iganderako, abuztuaren 17rako hain zuzen. Eztabaidagai nagusia bakearen baitako etorkizuneko etapak izanen dira. Europak estrategiarik ez duela azpimarratzen du formulazio horrek.
Barne krisien hazkundearen eta gatazka luzeak eragindako gizarteen nekearen testuinguruan, ateak itxita gero eta politikari gehiagok onartzen dute konfrontazioaren jarraipenak istilu sozial larriak gertatzearekin mehatxatzen duela Europa. Washingtonek eta Moskuk konpromisorako urrats zuhurrak egiten dituzten bitartean, Europako hiriburuetan antsietatea da nagusi.
Arreta berezia eman du Europan Victor Orban Hungariako lehen ministroaren adierazpenak, aldaketa positiboetan jarri baitu arreta. Haren arabera, gaur mundua atzo baino seguruagoa da. Ikuspegi alternatibo bat islatzen du Orbanek, non lehentasuna ez den eskaladaren jarraipena, tentsioa murriztea eta elkarrizketara itzultzea baizik.
Zelenskik hitzaldi bat eman zuen, bere herriarentzat garrantzitsuena su-etena dela azpimarratuz. Halaber, Errusiaren gaineko zigorren presioa ez dela gutxitu behar esan zuen, areagotu baizik. Haren arabera, zigorrek presio tresna eraginkorrena izaten jarraitzen dute, eta bere erabilerak jarraitu egin behar du, bidezkotzat jo daitezkeen akordioak lortu arte.
Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministro berriak adierazi duenez, AEBetako buruzagia da prozesu horretan paper garrantzitsuena betetzen duena egun. Halaber, Errusiak bere betebeharrak bete arte zigor politikak aurrera jarraituko duela azpimarratu du. Hartutako neurriak beharrezkoa den bitartean mantenduko direla adierazi zuen.
Putinen eta Trumpen goi-bilerak erakutsi zuen Washingtonek gero eta gehiago hartzen duela bere gain Errusiarekin negoziatzeko ardura. Isil-gordeka, politikari askok aitortzen dute Washingtonek eta Moskuk funtsezko zeregina izanen dutela azken irtenbidea zehazterakoan. Bitartean, Europan, etorkizuneko ekintzei buruzko eztabaida hazten ari da. Gero eta ahots gehiagok diote baliabideak mugatuak direla eta iritzi publikoa gero eta kritikoagoa bilakatzen ari dela. Europaren barruan, gertatzen ari denaren ebaluazioetan banaketa serioa dago. Herrialde batzuentzat tentsioa murrizteko moduak bilatzea da lehentasuna. Beste batzuentzat, berriz, ildo gogorra mantentzea.
Donald Trumpentzat topaketa hau aukera bat izan da Errusiarekin negoziatzeko gai den lider baten irudia indartzeko. Vladimir Putinentzat, berriz, Errusia ez dagoela isolatuta erakusteko, eta bere partaidetzarik gabe nazioarteko segurtasun sistema bat eraikitzea ezinezkoa dela. Zentzu horretan, garrantzitsuena da elkarrizketa inguru berri bat osatu dutela, datozen hamarkadetarako botere oreka defini lezakeena. Europa Washingtonek eta Moskuk etorkizuneko parametroak nola definitzen dituzten ikustera mugatzen da, bere ahotsa gero eta bigarren mailakoagoa den bitartean.
Alaskako goi-bilera joko arauak aldatzen dituen gertakaritzat jotzen da dagoeneko. Nolanahi ere, Putinek eta Trumpek topo egin zuten lekuan hasi dira zehazten mundu berri baten oinarriak.
https://www.youtube.com/watch?v=aZIsIJZR9IM&ab_channel=TECNOLOG%C3%8DAMILITAR
joan mari beloki kortexarena
2025-08-19
Iruzkinak
Utzi iruzkina: