Gazarako Flotilla arrisku bizian

Pascal Lottaz analista suitzarrak Gazara doan ontzidiaren inguruko hausnarketa eskaintzen digu gaurko bideoan. Ekintzaileei babesa eskaini nahi die eta Gazara iristen ari diren une hauetan duten arriskuaz ohartarazi nahi gaitu, bizitza galdu arteko arrisku biziaz.

Israelek arazo handia du Gazara iritsi nahi duen nazioarteko laguntzarako Flotillarekin (Flotilla Global Sumud izena du). Dagoeneko 18 urte duen Gazako itsas blokeoa hautsi nahian ari diren nazioarteko aktibistak darama. Albiste garrantzitsua da, nazioarteko ekintzaileez gain, Europako Parlamentariak eta Estatuetako parlamentariak doazelako. Oso gertu daude orain. Ontzidia oso ongi prestatuta dago interneten ere, itsasontzi eta mugimendu bakoitza dokumentatuta, beren eskubideen aurkako oposizio bortitza espero dutelako.

Hau misio humanitarioa da. 47 dira bidean doazen ontziak. Nazioarteko uretan dira, eta guztiek askatasunez nabiga dezakete. Jakina, Israel dagoeneko bidaia ezinezkoa egiten saiatzen ari zaie. Flotaren aurkako erasoak izan dira azken egunotan, drone batzuek lehergailu su-eragileak jaurti eta hainbat ontzien kontra talka egin zutelarik. Argi dago indarkeria gehiago egonen dela Flotilla gelditzen ez bada. Palestina okupatuaren uretan sartzea da helburua.

Israel haserre dago eta ontzidiaren buruan Hamasen laguntzaileak daudela dio. Babes terrorista dela dio. Jakina, honek ez du zentzurik, nazioarteko behatzaile guztien arabera, Flotillak Gazako biztanleei zuzendutako laguntza humanitarioa baino ez baitu garraiatzen.

Italiak eta Espainiak bi itsasontzi militar bidali dute flotari laguntzeko. Bi gobernuak presio handia jasaten ari dira ontzi horietan beren nazionalei eraso eginen ez dietela ziurtatzeko. 2010ean, hainbat ontzi turkiar misio humanitario baten taktika hori erabili zuen lehen aldiz, Gazara abiatuz, baina orduan Israelek ontziak abordatu eta bederatzi ekintzaile hil zuen. Eskandalu handia izan zen, baina tamalez, ahaztua da.

Igandean, ontzietako baten komandante Stefano Bertoldik laguntzarako erregu dramatikoa aireratu zuen, Flotillaren aurkako eraso hauek gauero gertatzen ari direla esanez. Nahiz eta nazioarteko uretan nabigatzen ari diren eta Gazako zerrendatik hurbil ez diren. Bere garaian, ontzidiak uko egin zion Israelgo portu batean gelditzeko Israelgo gobernuak egindako negoziazio eskaintza bati. Israelek Gazako zerrendari laguntza humanitarioa eramatea bermatu eta bertan banatuko lukeela esan zien. Hori, noski, fantasia hutsa da.

Flotillako aktibistek ez dute hori eginen. Legez kanpoko blokeo hori urratu egin daitekeela eta gizarte zibilaren eta Gazaren arteko lotura zuzena sor daitekeela erakutsi nahi dute. Israelgo gobernuari beldurra gal diezaiogun bilatzen dute, eta Gazako biztanleek bizirauteko behar duten gaiez hornitzeko adorea izan dezagun. Hori bai, Bertoldi kapitainak egindako erreguak ohartarazten du ezin direla kontutan hartu Espainiako eta Italiako bi ontzi militarrak, Espainiak eta Italiak babesa eskaintzeko baino beren irudia zaintzeko darabiltzatelako.

Bertoldi jaunak diosku “Ez dugu defentsarik izanen, ez digute eskoltarik emanen”. Armadako ontziek a posteriori bakarrik jardunen dute, laguntza emanez bakarrik Israelek ontzidiari eraso egiten badio edo Gazako uretan bere presentzia bortizki blokeatzen badu. Beraz, erreskate ontziak dira. Bertoldi kapitainak dio berena ez dela gazatarrei pakete gutxi batzuk emateko misio humanitario hutsa, misio politiko bat baizik. Hori da Europako gizarte zibilak eta gizarte zibil globalak Palestinako okupazio indar israeldarrekin aurrez aurreko liskarra sortzeko duen modua, argi uzteko mundua ez dagoela geldirik. Gobernuak genozidioaren konplize badira ere, populazioak ez. Eta, hain zuzen, horren inguruan zerbait egiten saiatzen ari dira.

Blokeoa ez zen urriaren 7aren ondoren hasi Israelen autodefentsa gisa. Itsas blokeoak dagoeneko 18 urte ditu, 2007an hasi baitzen. 2010ean, 10.000 tona laguntza humanitario eramaten saiatu zen hainbat ontzi. Ontziei eraso egin zieten eta laguntza konfiskatu. Bederatzi ekintzaile hil zuten. NBEko Giza Eskubideen Kontseiluak ikerketa bat eskatu zuen eta bere ondorioak argiak dira. Lehenik, nazioarteko zuzenbidearen arabera, etsaien portuak blokeatzeko aukera dagoela argitzen du. Gerraren eskubidearen parte baita. Baina blokeoa legez kanpokoa da helburu bakarra biztanleria zibila gosez hiltzea edo bizirauteko ezinbestekoak diren beste ondasun batzuk ukatzea bada. Blokeoa ezin da aplikatu biztanleria zibilari neurriz kanpoko kalteak eragiten badizkio.

Aurrerago irakurri dugu blokeoa neurriz kanpoko kalteak eragiten ari zela biztanleria zibilari Gazako zerrendan eta, beraz, legez kanpokotzat jo behar zela. Giza Eskubideen Kontseiluaren ondorioa da blokeo hori zigor kolektibotzat hartu behar dela, eta hori ere legez kanpoko ekintza dela. Ikerketa batzordeak orduan adierazi zuenez, ontzidia ez zen inolako mehatxua; beraz, ezin da justifikatu ontzia beligerantzia eskubideak gauzatzean intertzeptatu izana, ezta autodefentsari buruzko NBEren Gutunaren 51. artikuluaren arabera ere. Beraz, geldiarazteko ekimena legez kanpokoa izan zen. Ondorioaren azken partea: Israelgo armadak flotako bidaiariekiko izan zuen jokabidea neurrigabea izateaz gain, guztiz sinestezinak ziren indarkeria mailak erakutsi zituen, basakeria maila onartezina erabiliz.

Alegia, 2010ean NBEko zenbait erakundek ondorioztatu zuten Gazako setioa eta itsas blokeoa legez kanpokoak direla. Ontzi horiek Gazako uretara doaz zuzenean, eta beraz, ez dira nazioarteko inolako legerik urratzen ari. Israelek ez du blokeoa ezartzeko eskubiderik. Eta edukiz gero, atxilotzeko eskubidea ematen dio, besterik gabe. Ez ontziak hondoratzeko. Israelek itsasontzi hauei misilekin erasotzen badie, eta bereziki nazioarteko uretan erasotzen badu, pirateria ekintza eta nabigazio baketsuaren aurkako gerra ekintza eginen ditu. Nazioarteko zuzenbidearen arabera, ez dago baimenduta ur irekietan itsasontziei eraso egitea. Eta hori da Israel orain egiten saiatzen ari dena.

Kontua da ea gaur egun gure gobernuek Europan egiten duten presioa nahikoa den Israelekiko interakzio guztiak gelditzeko, arma entrega guztiak gelditzeko, Israelekiko merkataritza guztia geldiarazteko eta Gazari laguntza humanitarioa eman nahi dioten pertsonak babesteko. Hau konfrontazio zuzena da. Ontzi horietako pertsonak desafio egiten ari zaizkio Israeli, tiro egin diezaien. Israelek aukeratu egin beharko du: Flotillari Gazara iristen utzi -eta laguntza banatu dezatela eta blokeoa altxatu daitekeela dioen aurrekaria ezar dadin- edo ekintzaileak hil ditzala, gobernuak erreakzionatzera behartuz. Oso ikuspegi ausarta da, Israeli benetan dilema oso larria dakarkiona. Baina Flotillako pertsona ausarten bizitza askoren kostua izan dezake.

www.youtube.com/watch?v=VnF0pb0PS20…

LIVE: Global Sumud Flotilla (youtube)

LIVE: Middle East Eye (youtube)

joan mari beloki kortexarena

2025-10-01