Elikadura

1. SOINKETA DBH3                        2. ebaluazioa                  
2. ELIKADURA KIROLEAN:

Oharra: lan hau urtarrileko lehen saioan jasoko da eta teoriako atalaren %30 suposatuko du.

IZENA:Eñaut Berger

1) OINARRIZKO ELIKAGAIAK:  Adierazi modu labur batean ondorengo oinarrizko elikagai bakoitzak gure gorputzean betetzen duen funtzioa, eta jarri osagai horietan aberatsak diren elikagai pare baten adibidea. (bakoitzeko 5 ilara ideia nagusienekin)

1. a) Bitaminak 

Gorputzean funtzio erregulatzailea betetzen dute bitaminek entzimen kofaktore lana eginez, koentzima gisa edo talde prostetiko gisa. Honela, bizidunen oinarrizko funtzioetan parte hartzen dute, metabolismoan, mineralen orekan, eta egitura eta ehunen kontserbazioan esaterako. Ez diote energiarik ematen organismoari eta egitura funtziorik ere eztute betetzen.

-Gibela

-Arrautzak

-Janari fresko guztiak

1. b) Burnia 

Brdina odolaretzako ona da eta burnirik jaten ez bada indarrik gabe gelditzen zara.

-Lekaleak

1. c) Proteinak

             Proteinen funtzioak hauek dira: Garraioa( Hemoglobinak oxigenoa garraiatzen du odolean zehar), Egitura( keratina azkazalean eta ilean dagogo eta hazi egiten ditu bi horiek), Entzimak(erreakzioak

1. d) Gatz mineralak

Gorputzeko ehunen % 4 soilik badira ere, gure egituren ezinbesteko osagaiak dira. Batzuk ehun gogorretan (hezur, hortz, eta abarretan) eta besteak likido eta ehun bigunetan daude. Gatz mineralen kontzentrazio-aldaketak bizia jokoan jar dezake. Adibiderik argiena itsasoko arrainak dira, hauek ur gezatan jarriz gero berehala hiltzen baitira. Beraz, gatz mineralen oreka doiari eustea oso garrantzizkoa da bizia izan dadin.

-Esnekietan

1. e) Karbohidratoak

Hainbat funtzio betetzen dituzte, eta horietako nagusiak honakoak dira:

• Energia-iturriak dira, erregai moduan erabiltzen baititu organismoak berehalako energia lortzeko.

• Egitura eta babes funtzioa ere betetzen dute, organismo batzuen exoeskeletoaren eta landareen enborren osagai nagusia baitira.

• Seinale zelularrean ere parte hartzen dute, glikoproteina eta glikolipidoak zelulen mintzen kanpoaldean kokatzen baitira.

• Azido nukleikoen parte dira, eta gluzidoen aldaketak baldintzatzen dituzte RNAren eta DNAren arteko aldea, adibidez.

             -Ogia 

-Pasta 

1. f) Koipeak

Erregaiak. Lipidoak oso konposatu energetikoak dira eta degradatu egiten ditugu energia lortzeko. Erreserba energetikoa osatzen dute. Zenbait ehunetan, zelulek energia lipido eran pilatzeko ahalmen mugagabea dute, glukogenoa pilatzeko baino handiagoa. Gainera, glukosatik baino energia gehiago askatzen da lipidoen degradaziotik. Lipidoen artean erregai garrantzitsuenak gantz azidoak dira.

-Azukrea

errazten dituzte), Defentsa( antigorputzak sortzen ditu), Erreserba( Aminoazidoen iturria da).

-Arrautza

-Aragia